Mayabang na pulis, sinaktan ang estudyanteng nagbebenta ng tinapay — pero ang dalagang ito pala ay..

CHAPTER 1: Ang Dalagang Nagbebenta ng Tinapay

Maagang nagising si Lira kinabukasan, dala ang pag-asang muling makabebenta ng tinapay sa kanto ng San Rafael Street. Sa bawat pagbangon niya tuwing umaga, iisang dahilan lang ang nagtutulak sa kanya—ang makapag-ipon para sa matrikula at mga gastusin sa paaralan. Isang taon na siyang working student, at kahit mahirap, kailanman ay hindi siya sumuko.

Tahimik siyang naglalakad habang hawak ang kahong may lamang monay, pandesal, at ensaymada. Suot niya ang lumang uniporme, malinis ngunit kupas, at ang sapatos na halos nasa huling hibla na ng pagkapigtas. Sa kabila nito, dala niya ang taas-noong determinasyon. Wala siyang yaman, wala siyang koneksyon, pero may isa siyang lakas—ang talino at sipag na kinikilala ng marami sa kanilang eskwelahan.

Habang papalapit siya sa waiting shed, napansin niya ang ilang estudyante at tindero na tila kinakabahan. Ang iba, lumalayo. May ilang nagmamadaling umalis. Napakunot ang noo niya—ganito lagi ang eksena kapag naroon ang taong ayaw ng lahat: si PO2 Romano Valdez, ang tinaguriang “Mayabang na Pulis ng Distrito 9.”

Kilala si Valdez sa pagiging abusado. Kahit walang kasalanan ang tao, madalas niya itong sinisigawan o pinagmumulta nang walang basehan. At kung may hindi sumusunod sa gusto niya, hindi lang salita ang bitaw—pati kamay, hindi niya iniingat.

At iyon ang hindi sinasadyang sitwasyong nadatnan ni Lira.

Nakita niyang may hawak na estudyanteng lalaki si Valdez—isang payat, mukhang takot na takot, at duguan ang labi.

“Bakit ayaw mong magbayad sa akin?!” sigaw ng pulis habang mariing hinahawakan ang kuwelyo ng estudyante.

“Sir… wala po akong atraso… naglalakad lang po ako papuntang school—” nanginginig na sagot ng binata.

“Sinungaling! Pag may nadaanan akong estudyante, kailangan may ‘contribution’ para sa seguridad! Ano sa tingin mo sa akin, charity?!”

Napakabilis ng tibok ng puso ni Lira. Hindi niya nais makisangkot, pero hindi niya rin kayang manahimik. Lumapit siya, pinipilit maging kalmado.

“Sir, tama na po,” mahinahong sabi niya. “Wala naman pong ginagawa ‘yung bata. Baka puwedeng pakawalan n’yo na siya.”

Dahan-dahang lumingon ang pulis. Tiningnan siya mula ulo hanggang paa, para bang sinusukat kung sino siya.

“Ano’ng pakialam mo, tindera ka lang ng tinapay?” ngisi ni Valdez.

Hindi gumalaw si Lira. “Hindi po ako nakikialam. Nagrarason lang po ako nang maayos.”

“Tindera ka lang pero ang tapang mo, ah?” Nagsimulang lumapit ang pulis. “Gusto mo bang ikaw na ang kausapin ko?”

Humigpit ang hawak niya sa kahon ng tinapay, pero hindi siya umatras.

“Ang ginagawa n’yo po ay mali.”

At doon napuno ang pulis.

Isang mabilis na galaw—sinampal siya nang napakalakas. Nabagsak siya sa semento, kumalat ang mga tinapay sa kalsada.

May mga napasigaw na estudyante. Ang iba, nag-video pero nakatago sa likod ng poste. Ang tindero ng fishball, napaatras sa takot. Lahat ay natigilan sa ginawa ng pulis.

Dahan-dahang tumingin si Lira kay Valdez, hawak ang namumulang pisngi. Hindi siya umiiyak. Hindi siya nagmamakaawa. At iyon ang mas nagpagalit sa lalaki—ang pagiging matatag niya.

“Aba’t matapang ka pala talaga, ha?” ibinaba niya ang kamay sa baton na naka-holster. “Subukan mo pang sumagot—”

Pero bago pa niya maituloy ang pagbabanta, isang malakas na tinig ang umalingawngaw mula sa likuran.

“PO2 Valdez… ano’ng ginagawa mo?”

Lahat ay sabay-sabay lumingon.

Isang dumating na sasakyang itim at may plakang pang-gobyerno ang huminto sa kalsada. Bumukas ang pinto. Mula roon ay bumaba ang isang lalaki—matangkad, matipuno, naka-uniform na espesyal, at may insignia na bihirang makita ng pangkaraniwang pulis.

Nanigas si Valdez.

Ang mga estudyante, napabulong-bulong.

Si Lira, napakurap.

“Siya ba ‘yon?!” bulong ng isang lumalapit.

“Hindi puwede… bakit siya nandito?!”

Ang lalaki ay lumapit kay Lira. Bahagya niyang tiningnan ang sugat sa labi nito, bago tumingin kay Valdez nang may kasamang bagsik.

“Sinaktan mo ang anak ng taong hindi mo dapat kalabanin.”

Sa gulat ni Lira, lumingon ang lalaki sa kanya at mahinahong nagsalita—

“Miss Lira… I’m sorry. Hindi ka dapat nagalaw ng kahit sinong pulis. Hindi lalo ng mga kagaya niya.”

At mas lalo pang lumaki ang mata ng mga tao nang marinig ang susunod na sinabi ng lalaki:

“Ipinadala ako dito ng mismong Director General ng PNP para sunduin ka.”

Nagkatinginan ang mga tao sa paligid, parang sandaling huminto ang mundo. Si Lira, nanghihina mula sa sampal at gulat, ay hindi makapaniwalang may taong ganoong kataas ang ranggo na biglang tumawag sa pangalan niya—na para bang matagal na silang magkakilala.

“A-Ako po?” utal niyang sagot habang dahan-dahang tumatayo.

Lumapit pa nang isang hakbang ang lalaki, na ngayo’y halos nakaharap na kay PO2 Valdez.
Matikas ang tindig nito, at sa balikat niya ay nakikita ang insignia ng Special Action Force — Inspector Rank. Hindi ordinaryong pulis. Hindi kahit senior officer lang. Isa siyang opisyal na hindi basta-basta apektado ng impluwensya.

“Inspector Arven Cruz,” bulong ng mga estudyante.
“Bakit siya nandito sa simpleng kalye?”
“Grabe… si Arven daw ang kinaaayawan ng mga kriminal. Pero bakit—bakit kilala niya si ate Lira?”

Si Valdez naman ay tila nabura ang yabang. Nagdalawang hakbang siyang umatras.

“Sir, hindi ko po alam na… na… estudyante pala—”

“Hindi mo kailangang malaman.” Malamig ang boses ni Arven. “Ang kailangan mo lang malaman ay lumabag ka mismo sa batas na dapat mong ipinatutupad.”

Marahang lumapit si Arven kay Lira, saka inalalayan siyang makatayo nang maayos.
“Miss Lira, nasaktan ka ba nang matindi?”

Maraming matang nakatingin. Hindi sanay si Lira sa ganitong atensyon. Mas lalo siyang na-intimidate nang maramdaman ang awtoridad at proteksyong nagmumula sa lalaki.

“Ka—kaunti lang po…” mahina niyang sagot. “Salamat po sa pagdating.”

“Tingnan natin ang sugat mo.” Bahagya siyang tumagilid para makita ang pasa sa pisngi.

Napakagat-labi si Lira sa hiya. Hindi dahil sa sakit. Kundi dahil bakit siya sinusuri ng isang taong napakataas ang posisyon? Ano ang koneksyon nila? At bakit kilala nito ang kanyang pangalan?

Hindi pinalampas ni Arven ang kabang iyon.

Humarap siya kay Valdez.
“PO2 Valdez, mula sa sandaling ito, suspendido ka. Sasamahan mo ako pabalik sa headquarters.”

Nagpanting ang tenga ng lahat.

“Sir… sir! Hindi ko po sinasadya!” nagmamakaawa ang pulis. “Hindi ko alam kung sino siya! Akala ko—”

“Akala mo mahina siya. Akala mo wala siyang magagawa,” putol ni Arven, malamig. “Pero may maling akala ka pa: akala mo walang nakakakita sa ginagawa mo noong mga nakaraang buwan.”

Halos mahulog ang panga ng mga nanonood.

“May—may ebidensya po ba?” halos hindi makapagsalitang tanong ni Valdez.

Tumikhim si Arven.

“Marami. Lahat naka-file na. Handa ka na bang makita ang mga patunay ng pang-aabuso, extortion, pambubugbog, at harassment mo sa kabataan?”

Natameme si Valdez.

Samantala, unti-unting sumisingit sa isip ni Lira ang isang tanong—

Bakit alam ng Inspector ang lahat ng iyon? Bakit parang matagal na niya itong inoobserbahan? At bakit siya ang sentro ngayon ng atensyon?

“Sir…” mahina niyang wika, “puwede ko po bang malaman kung bakit po ninyo ako… sinundo?”

Saglit siyang tinitigan ni Arven, tila pinag-iisipan kung dapat na ba niyang sabihin ang katotohanan. Hanggang sa sa huli, nagsalita siya nang mababa ang tono ngunit malalim:

“Dahil, Miss Lira… ikaw ang taong pinoprotektahan mismo ng Director General. At may dahilan kung bakit hindi ka puwedeng mapahamak.”

Nag-ikot ang bulungan sa paligid.

“Bakit siya poprotektahan ng pinakamataas na opisyal?”
“Sino ba talaga si Lira?”
“Hindi siya mukhang ordinaryong estudyante…”

Si Lira, nanlaki ang mata.
“Ako? Bakit po?”

Pero bago pa makasagot si Arven, may dumating na isa pang sasakyan—isang jet-black SUV na may escort vehicles. Muling nag-ingay ang mga tao, tila mas matindi pa sa kanina.

Bumukas ang pinto.

Isang matandang lalaki—na may presensya ng isang pinuno, may hawak na baston, at may insignia ring pambihira—ang lumabas.

Agad nagbigay-pugay si Arven.
“Sir!”

Ang Director General ng PNP mismo.

Lumapit ito kay Lira, mabigat ang tingin ngunit may halong pag-aalala.

“Lira… apo…”

Apo?!

Parang sumabog ang kalsada sa ingay ng lahat ng nakarinig.

At si Lira?
Parang nawalan ng hininga.

“A—Apo? Ako po?”

Ngumiti ang matanda, may bahid ng lungkot at pagkasabik.

“Oo, Lira. Matagal na kitang hinahanap… Apo kita.”

Nanlamig ang buong katawan ni Lira nang marinig ang salitang iyon—apo.
Hindi iyon salitang basta-basta binibitawan, lalo na mula sa mismong Director General ng PNP.
Ang taong nasa harapan niya ngayon ay isa sa pinakamakapangyarihang opisyal sa bansa. At sinasabi nitong… dugo niya si Lira?

Hindi alam ni Lira kung dapat ba siyang umatras o lumapit.
Kung dapat ba siyang maniwala o magduda.
Ang puso niya ay tumitibok nang mabilis, parang nabingi ang tenga niya sa biglang ingay ng mundo.

“Sir…” halos pabulong niyang sagot, “baka po nagkakamali kayo. Hindi po ako… hindi po ako galing sa pamilyang kilala ninyo. Mahirap lang po kami.”

Mabigat ang tingin ng matanda, ngunit puno ng pag-unawa.
“Iyon ang akala mo, Lira. Pero hindi mo alam ang buong kwento. At ngayon… panahon na para malaman mo.”

Napalingon si Arven, tila may gustong sabihin ngunit piniling manahimik muna.
Si PO2 Valdez naman ay parang nanlulumong estatwa sa gilid, ayaw gumalaw o huminga sa takot.

Lumapit ang Director General, hawak ang kanyang baston, at dahan-dahang tinaas ang kamay upang haplusin ang pisngi ni Lira—ang pisnging namula sa sampal kanina.

“Hindi ko hahayaang may manakit sa’yo,” mariin niyang sabi. “Hindi na.”

Lumakas ang bulungan ng mga tao.

“Apo pala siya ng Director General…”
“Grabe. Lagot yung pulis.”
“Bakit kaya hindi niya alam?”

Si Lira, nanginginig pa rin, ay napatingin kay Arven.

“Sir Arven…” mahina niyang tanong, “alam mo po ba ito noon pa?”

Dahan-dahang tumango ang lalaki.

“Matagal ko na pong alam,” sagot niya, mahinahon ngunit may bigat. “Isa ako sa mga taong inatasang bantayan ka… mula pa noong lumipat ka sa Maynila.”

Parang napako si Lira sa kinatatayuan niya.

“Bakit? Bakit kailangan n’yo akong bantayan?” naguguluhang tanong niya.

Huminga nang malalim ang Director General bago nagsalita.

“Dahil may mga tao, Lira… na gustong kunin ka. Hindi dahil sa ginawa mo, kundi dahil sa dugo mong nagmula sa isang pamilyang may matagal nang kaaway.”

Napakunot-noo si Lira.

“A—ano pong ibig ninyong sabihin?”

Nagkatinginan sina Arven at ang matanda. Tila mahirap ipaliwanag ang buong kwento, ngunit wala nang atrasan. Kailangan nang simulan.

Ang Director General ang unang nagsalita.
“Ang totoong pangalan mo, Lira… ay Lira Andrea Sandoval-Almario.”

Napasinghap ang mga tao.

Sandoval—isang apelyidong kilalang mula sa mga heneral at opisyal.

At Almario—isang apelyidong nauugnay sa isa sa pinakamalaking negosyo at impluwensya sa bansa.

“Ang nanay mo,” patuloy ng matanda, “ay ang nawawala kong anak.”

Kumalabog ang dibdib ni Lira.

“Ang mama ko? Pero matagal na po siyang…”

Hindi niya natapos ang pangungusap.

Oo. Matagal nang wala ang kanyang ina.
At mula noon, lumaki siyang walang ideya kung sino ang pamilya sa panig nito.

Ngunit ngayon… bakit lumalabas na may buong angkang naghahanap sa kanya?

“Lira,” pumasok naman si Arven sa usapan, “ang pagkamatay ng nanay mo ay hindi aksidente.”

Parang tinamaan si Lira ng kidlat.

“Hindi… aksidente?” nanlaki niyang mata. “Pero sabi po ng mga doktor—sabi ng pulis noon—”

“—na aksidente sa sasakyan,” putol ni Arven. “Oo. Iyon ang opisyal na report. Pero hindi iyon ang totoo.”

Napalunok si Lira.

“Kung gano’n… ano po ang totoo?”

Ikinuyom ni Arven ang kamao, halatang pigil ang galit.

“May grupo na noon pang panahon ng nanay mo ang humahabol sa pamilya ninyo. Kapag nalaman nilang buhay ka… at nasa labas ka… delikado ka.”

Hindi nakakibo si Lira.

Lumapit ang Director General, at sa boses na may halong pait, sinabi niya ang mga salitang hindi niya malilimutan.

“Pinatakas ka ng nanay mo habang sanggol ka pa. Dinala ka niya sa isang malayong probinsya, itinago, pinalaki nang simple… para hindi ka mahanap.”

Napatulo ang luha ni Lira.

“Kaya pala…” mahina niyang bulong, halos wala nang boses. “Kaya pala hindi namin alam ang pamilya niya. Kaya pala walang bumisita kahit minsan.”

At ang pinaka-matinding tanong ay kumawala mula sa kanyang labi—

“Kung ganoon po… bakit ngayon n’yo lang ako kinuha?”

Kumalma ang paligid.
Tumingin ang dalawang opisyal sa isa’t isa.

At sa malalim, mabigat, at nakakatakot na sagot ng Director General…

“Dahil ngayon, Lira… natagpuan na nila ang bakas mo.”

At sila mismo ang papunta rito.