Pinayagan kong subukan ng anak ko para maramdaman niyang payapa siya

🌙 Ang Anak ng Liwanag at Lihim: Ang Paglalakbay ni Marikit at Arvin

 

Nakakabaliw ang nangyari noong gabing iyon. Hindi ko inakala na ang sariling anak ko ang magiging dahilan ng aking gising na gising na pag-aalala.

Hello, ako si Marikit. 27 taong gulang, isang ina mula sa bayan ng Liloan sa Cebu. Palagi akong naniniwala na ang tahanan ang pinakamalaking lugar sa mundo, kung saan tayo ligtas at payapa. Ngunit isang gabi, nagbago ang lahat nang bigla na lang pumasok sa kuwarto ko ang anak ko, si Arvin, nang hindi man lang nagpapaalam. Ang gabing iyon ay nagdulot sa akin ng mga katanungan at takot na hindi ko inaasahan.

Sa aming maliit na bahay sa gilid ng siyudad, madalas akong nakikipagpulong sa sarili ko tuwing gabi, nagmumuni-muni sa mga nangyayari sa buhay namin. Si Arvin, ang panganay kong anak, ay isang tahimik at mahinahong binata. Ngunit sa gabing iyon, may kakaibang tingin sa kanyang mga mata, parang may tinatago. Hindi ko maintindihan kung ano ang bumabagabag sa isip niya. Ngunit ang pagpasok niya sa kuwarto nang walang paalam ay nagdulot ng pagkabigla sa akin.

“Anak, kailan ka pumasok dito? At ano’ng ginagawa mo?” tanong ko nang may halong takot at pag-aalala.

Sagot niya, “Pasensya na, Nay. Gusto ko lang po sanang makita. Kasi naririnig ko po minsan kayo ni Tatay at gusto ko pong maintindihan.”

Hindi ko maiwasang magulat sa sinabi niya. Ano bang gusto niyang makita? Sa puso ko, may halong takot at pag-usisa. Hindi ko alam kung anong klaseng karanasan ang hinahanap niya o kung ano ang dapat kong gawin bilang isang ina.

Habang nakaupo ako sa tabi ng kama, pinagmamasdan ko ang anak ko na tila may bagong sigla, ngunit may mga lihim na hindi niya sinasabi. Sa gabing iyon, hindi na ako makatulog. Pinipilit kong alamin ang mga dahilan sa likod ng kanyang mga biglaang pagbabago. Ang gabing iyon ang simula ng isang mahaba at masalimuot na paglalakbay na magbabago sa buhay namin mag-ina.

 

Ang Kakaibang Kilos at ang Pag-aalala

 

Alam kong may malalim na dahilan kung bakit biglang nagbago si Arvin. Sa mga sumunod na araw, napansin ko ang kakaibang kilos niya. Madalas siyang lumabas ng bahay nang hindi nagpapaalam at may kakaibang ningning sa kaniyang mga mata na hindi ko maipaliwanag.

Naisip kong kailangan ko siyang kausapin nang masinsinan para maintindihan ang nararamdaman niya. Isang araw habang nag-aalmusal kami sa maliit naming kusina, tinanong ko siya nang diretso, “Anak, anong balak mo sa buhay? Napapansin ko na palagi kang malayo ang tingin at hindi mo na yata naiisip ang tungkol sa pag-aasawa o kahit paano ang kinabukasan mo.”

Tumango siya at medyo sumimangot, “Hindi po ako interesado sa kasal na ‘yan. Gusto ko po na mamuhay sa sarili kong paraan, sa sarili kong mundo.”

Napaisip ako nang malalim. Bakit ganoon ang nararamdaman ng anak ko? May problema ba siyang hindi niya masabi? May iniisip ba siyang mabigat? Hindi ako mapakali, pero bilang isang ina, kailangan kong igalang ang kanyang mga desisyon kahit na mahirap para sa akin.

Sa mga sumunod na linggo, unti-unting nagbago ang enerhiya sa aming tahanan. Si Arvin ay mas madalas na lumalabas at madalas kong makita siyang naglalakad sa labas nang walang tiyak na direksyon. Ang saya at kislap sa kanyang mga mata ay napalitan ng isang kakaibang lungkot at pag-aalinlangan. Hindi ko na rin maiwasang mag-alala sa kanyang kalusugan. Madalas siyang pagod at tila nawawalan na siya ng gana sa mga dating paboritong gawain.

Isang gabi, habang nag-iisa ako sa sala, hindi ko maiwasang maluha. Nanghihina ang katawan ko at ang isip ko ay puno ng mga tanong. Ano ba talaga ang hinahanap ni Arvin? Bakit tila nawawala siya sa sarili? Napagpasyahan kong kailangan ko siyang tulungan, ngunit paano kung hindi niya ako pakinggan? Hindi ko alam kung hanggang kailan ko kayang tiisin ang ganitong sitwasyon. Gusto kong maunawaan siya, pero sa kabila ng lahat, natatakot akong baka mawala na siya sa akin. Ang puso ko ay nagdurusa sa panibagong pagsubok at ang aming tahanan ay tila naging isang lugar ng mga lihim at takot.

 

Ang Kuwento sa Kuwaderno

 

Minsan, habang nagpapahinga sa sala, napansin kong lumalalim ang mga anino sa paligid ng bahay namin dito sa Barangay Poblasyon, Liloan. Ang malamlam na ilaw mula sa poste sa kalsada ay tila nagdadala ng kakaibang lamig sa loob ng aming tahanan. Hindi ko maalis sa isip ko ang mga kaganapan, ang mga pagbabago kay Arvin, ang kanyang mga lihim at ang unti-unting paglayo niya sa amin ni Tatay.

Isang gabi, nagising ako sa kalagitnaan ng dilim nang marinig ko ang mga yabag sa hagdan. Nang tingnan ko, si Arvin ang bumababa mula sa kanyang kuwarto. May dalang isang maliit na notebook.

“Nay,” mahina ang kanyang boses. “Ito po ‘yung mga naisulat ko. Gusto ko po sanang maintindihan ninyo ako.”

Hindi ko alam kung ano ang aasahan ko habang binubuksan ko ang notebook na iyon. Pero ramdam ko na ito ang simula ng isang mahaba at masalimuot na kuwento. Habang binabasa ko ang mga salita niya, napuno ako ng halo-halong emosyon—pagkagulat, lungkot, at pag-asa. Nakita ko ang mga pangarap, takot, at mga lihim na itinago niya sa loob ng matagal na panahon. Para bang sa mga pahina ng notebook na iyon, nakatago ang tunay na si Arvin na hindi ko pa lubos na nakikilala.

Napagtanto ko na ang pagtanggap at pag-unawa ang tanging paraan para maabot ko ang puso ng anak ko. Ngunit hindi madali ang daan na ito. Maraming hadlang at pagsubok ang kailangang pagdaanan, at ako, haharapin ko ang lahat ng iyon para sa kanya.

Kinabukasan, nagpasya akong humingi ng tulong mula kay Doktora Luningning Reyes, isang sikat na psychologist sa Cebu City na dati naming kaklase sa kolehiyo. Alam kong kailangan namin ng professional na gabay upang matulungan si Arvin na maunawaan ang sarili at ang kanyang mga nararamdaman. Isang bagong yugto ang magsisimula: isang laban para sa pag-ibig, pagtanggap, at pag-asa.

Habang inaayos ko ang mga gamit ko para sa aming pagpunta sa Cebu, hindi ko maiwasang makita ang masayang larawan ni Arvin noong bata pa siya—nakangiti at puno ng buhay. Napangiti ako nang bahagya at sinabi sa sarili ko, “Kaya natin ‘to, anak. Hindi kita iiwan.”

 

Ang Jigsaw Puzzle ng Buhay

 

Hindi ko inaasahan na ang unang araw ng aming pagbisita kay Doktora Luningning sa Cebu City ay magbubukas ng maraming pinto—mga pinto ng katotohanan, pag-unawa, at mga lihim na matagal nang nakatago sa puso ni Arvin. Sa kanyang maliit at maaliwalas na opisina sa Pasil, ramdam ko ang katahimikan at propesyonalismo na nagbibigay ng kapanatagan.

Si Doktora Luningning ay nasa kanyang kalagitnaan ng edad. Palaging nakasuot ng simpleng blouse at maong, may maikling buhok na medyo kulot at may malumanay na ngiti na agad nagpasigla sa amin. Habang pinapaliwanag ko ang aming sitwasyon, tahimik na pinakinggan niya ang bawat salita, tila hinuhukay ang mga dahilan sa likod ng mga pagbabago kay Arvin.

“Marikit,” sabi niya, “ang tinatawag nating jigsaw puzzle ng buhay ay minsan mahirap buuin nang mag-isa. Kailangan ng pasensya, pag-unawa at higit sa lahat, pagmamahal.”

Ipinakita niya sa amin ang mga paraan upang makipag-ugnayan kay Arvin sa mas malalim na antas, upang matulungan siyang matuklasan ang kanyang sarili nang hindi siya mapipilitang magbago agad-agad. Habang tumatagal ang aming pag-uusap, napansin ko ang bahagyang pagbabago kay Arvin. Unti-unti, nagsimula siyang magbukas sa amin, kahit pa mababagal at puno ng pag-aalinlangan.

Napag-alaman namin na hindi lang siya naghahanap ng kalayaan, kundi ng kanyang tunay na pagkakakilanlan—isang bagay na bihirang maunawaan ng mga magulang.

Lumipas ang mga araw at dumating ang mga gabing tahimik ngunit puno ng pagninilay. Sa isang pagkakataon, nahuli ko si Arvin na tahimik na nagbabasa ng isang maliit na libro sa ilalim ng lampara sa sala. Ang kanyang hitsura, nakasuot ng simpleng puting t-shirt at maong na maipagmamalaki ang mga gasgas ng buhay, ay nagbigay sa akin ng kakaibang damdamin ng pag-asa.

Ngunit sa kabila ng mga munting tagumpay, naramdaman ko pa rin ang bigat ng mga hindi nasasagot na tanong. Ano ba talaga ang hinahanap ni Arvin? At hanggang saan ako handang sumunod sa kanyang mga hakbang? Habang pauwi kami sa Liloan, nagpasya akong panatilihin ang bukas na puso at isipan. Ang laban para sa anak ko ay hindi lamang tungkol sa kanya kundi pati na rin sa akin—isang paglalakbay ng pagtanggap, pag-aaral, at pag-ibig na walang hangganan.

 

Ang Lihim na Supot

 

Hindi ko malilimutan ang gabing iyon sa aming bahay sa Liloan. Matapos ang aming pag-uusap kay Doktora Luningning, ramdam ko ang bigat sa dibdib ni Arvin ngunit may kakaibang liwanag na unti-unting sumilip mula sa kanyang mga mata. Ngunit hindi pa rin nawawala ang mga lihim na bumabalot sa kanyang puso.

Isang gabi, habang tahimik na nagbabasa ako sa sala, narinig ko ang mabagal na yabag ni Arvin papalapit. Si Arvin ay nakasuot ng puting t-shirt na bahagyang kulubot at maong na medyo marumi, tanda ng mahabang lakad. May bitbit siyang maliit na supot na tila may laman ng mga lihim.

“Nay,” mahina niyang sabi. “May gusto pa po sana akong ipakita sa inyo.”

Pinilit kong itago ang kaba habang nilapitan niya ako. Binigay niya ang supot. At nang buksan ko ito, nakita ko ang ilang lumang litrato, mga sulat-kamay na diary entries, at isang maliit na kahon na may ukit na mga simbolo.

Napatingin ako kay Arvin. Ang mga mata niya ay naglalaman ng halong takot at pag-asa. “Ito po ‘yung mga bagay na matagal ko nang tinatago. Hindi ko po alam kung paano ko ito sasabihin sa inyo noon,” aniya.

Naramdaman ko ang isang matinding emosyon na sumalubong sa akin—isang halo ng kalungkutan, pagmamahal, at pagnanais na protektahan ang anak ko mula sa mga unos ng buhay. Ngunit alam ko rin na ang bawat lihim na ito ay bahagi ng kanyang pagkatao, at kailangan kong tanggapin iyon upang tunay na maunawaan ang kanyang mundo.

Nagpasya akong samahan siya sa paglalakbay na ito, kahit gaano man ito kahirap. Hindi ko siya iiwan, kahit na ang landas na tatahakin namin ay puno ng mga pagsubok at misteryo. Sa mga sandaling iyon, naintindihan ko na ang pagiging isang ina ay hindi lamang tungkol sa pagbibigay ng buhay, kundi pati na rin sa pagtanggap sa lahat ng bahagi ng anak mo, kahit pa ang mga bahagi na hindi mo lubos na naintindihan.

Habang pinagmamasdan ko siya, naisip ko, “Anak, ano man ang iyong mga lihim, narito ako. Hindi kita bibitawan.” Sa likod ng mga anino ng gabi, isang bagong pag-asa ang sumiklab sa puso ko. Isang tapang na magdadala sa amin sa kabilang ng dilim.

 

Ang Anino at ang Babala

 

Hindi ko inaasahan na sa sumunod na mga araw, unti-unti ring lilitaw ang mga kakaibang pangyayari sa aming maliit na barangay sa Liloan. Sa bawat sulok ng aming bahay, may mga bakas na tila nagmumungkahi ng mga lihim na hindi pa dapat mabunyag. Minsan, may mga tahimik na mga yabag sa gabi na hindi ko maklaro kung sino ang naglalakad. Ang hangin ay tila may dalang mga bulong na nagpapalakas ng aking pagdududa at takot.

Isang gabi, habang nag-iisa ako sa sala, may tumawag sa aking telepono mula sa isang hindi kilalang numero. Nang sagutin ko, isang malamyos na boses ang nagsabing, “Marikit, ang hinahanap mo ay hindi malayo. Mag-ingat ka.”

Napakabilis ng pagtibok ng puso ko. Sino kaya ang nagpadala ng mensaheng iyon? At ano ba ang ibig sabihin nito? Nagsimula akong magtanong sa sarili. May kaugnayan ba ito sa mga lihim ni Arvin o baka naman sa mga bagong pangyayaring nangyayari sa paligid namin?

Sa kabila ng aking kaba, pinilit kong maging matatag. Alam kong ang laban para sa anak ko ay hindi pa tapos. Ngunit ang bawat hakbang ay nagiging mas delikado at puno ng misteryo. Ang aming buhay ay tila naging isang pelikula kung saan ako ang bida na kailangang harapin ang mga hindi inaasahang pagsubok.

Habang naglalakad ako sa gilid ng kalsada, suot ang aking pulang baro’t saya na may gintong burda, naaalala ko ang mga sandali noong bata pa si Arvin, ang kanyang mga tawa, ang mga pangarap na kanyang sinambit at ang aming mga pag-asa para sa kanya. Ngunit ngayon, ang mga pangarap na iyon ay tila nagiging palaisipan.

Hindi ko mapigilang magtanong, “Anak, saan ka ba talaga naglalakbay? Ano ang itinatago mo sa akin?” Ang mga tanong na ito ay naglalagay sa akin sa isang landas na puno ng dilim at liwanag—ng pag-asa at pangamba. Ngunit isang bagay ang sigurado, hindi ako susuko. Sa kabila ng lahat, ang pag-ibig ng isang ina ay walang hangganan. At ako, si Marikit, ay mananatiling nakatayo para sa aking anak, handang harapin ang anumang misteryo na naghihintay sa amin.

 

Ang Pagbabalik sa Gabi

 

Hindi ko inakala na sa gitna ng mga dilim at kawalang katiyakan, darating ang isang gabi na magbabago ng lahat. Habang nakaupo ako sa balkonahe ng aming bahay sa Liloan, nilalampasan ng malamig na hangin ang aking balat at ang mga bituin sa langit ay tila nagmamasid sa akin.

Biglang may narinig akong mahinang yabag mula sa kalsada. Nang tingnan ko, may isang anino na dahan-dahang lumalapit. “Marikit,” mahina ang tinig, puno ng pag-aalinlangan at pag-asa. “Nandito ako.”

Hindi ako makapaniwala sa aking narinig. Siya si Arvin. Ang anak kong matagal ko nang hinahanap. Ang puso ko ay kumabog nang malakas. Naglakad siya papunta sa akin. Ang kanyang mga mata ay nagliliwanag sa ilalim ng buwan. Ngunit sa kabila ng kanyang pagbalik, may kakaiba sa kanya. Parang may dala siyang mabigat na sikreto.

“Anak, saan ka galing? Ano ang nangyari sa iyo?” tanong ko habang niyayakap siya nang mahigpit.

Ngunit sa kanyang mga mata, nakita ko ang isang malalim na lungkot at takot. “May mga bagay na kailangan kong maintindihan, Nay. At may mga bagay na hindi ko pa kayang sabihin,” sagot niya habang pinipigilan ang luha.

Nangilid ako sa kanyang mga salita. Ngunit alam ko na kailangan ko siyang bigyan ng panahon at espasyo upang maghilom. Ngunit bago pa man kami makapagsimula sa bagong kabanata ng aming buhay, may isang lihim na kumikilos sa dilim—isang anino na palihim na sumusunod sa bawat hakbang namin. Sino siya? At ano ang tunay na intensiyon niya?

Habang hawak ko ang kamay ni Arvin, alam kong hindi pa tapos ang aming laban. Ang aming kuwento ay puno pa ng mga pagsubok, misteryo, at mga lihim na kailangang tuklasin. Ngunit isang bagay ang tiyak: kahit ano pa ang mangyari, hindi kami susuko.

 

Sa Landas ng Sarili

 

Ang gabi na iyon ay tila isang panibagong simula, ngunit dala nito ang bigat ng mga tanong na hindi ko pa nasasagot. Habang nakaupo kami ni Arvin sa maliit naming veranda sa Barangay Liloan, ang lamig ng hangin ay sumasabay sa mga salitang hindi niya pa masabi. Nakasuot siya ng simpleng puting t-shirt na bahagyang basa ng pawis. At ang kanyang maong ay may mga gasgas na tanda ng mahabang paglalakad. Ang kanyang mga mata ay malalim, puno ng pag-aalinlangan at pag-asa.

“Ako, Nay,” mahina niyang wika. “Gusto kong maintindihan kung sino talaga ako. Hindi lang basta anak mo, kundi ako bilang sarili ko.”

Napangiti ako nang bahagya, ngunit alam kong ang daan na tatahakin namin ay hindi madali. Habang pinagmamasdan ko siya, naisip ko ang mga araw ng kanyang pagkabata—ang mga halakhak, mga luha, at mga pangarap na sabay naming binuo. Ngunit ngayon, ang anak kong iyon ay tila naglalakbay sa isang daan na puno ng dilim at liwanag—ng pag-asa at pangamba.

Hindi ko maiwasang magtanong, “Anak, handa ka na bang harapin ang lahat ng ito? Ang mga lihim, ang mga takot, at ang mga pangarap?”

Tumango siya nang dahan-dahan, at sa kanyang mga mata, nakita ko ang tapang ng isang mandirigma. Ngunit bago pa man namin mapag-usapan nang husto ang kanyang mga nadarama, may narinig kaming malamig na hangin na dumaan sa aming likuran. Isang anino ang lumitaw sa gilid ng aming bahay, tahimik at palihim. Ang puso ko ay kumabog nang mabilis.

“Sino ka?” tanong ko nang malakas, ngunit walang sumagot.

Ang anino ay unti-unting nawala sa dilim. Naiiwan kami ni Arvin na may mga lihim na kailangang tuklasin. Alam kong ang aming paglalakbay ay hindi pa tapos. Maraming pagsubok ang naghihintay. Ngunit sa puso ko, handa akong harapin lahat para sa anak kong mahal.

 

Ang Ulan at ang Lihim na Sulat

 

Minsan, habang naglalakad kami ni Arvin sa tahimik na kalsada ng aming barangay sa Liloan, biglang bumagsak ang malakas na ulan. Ang mga patak nito ay tila mga luha mula sa langit, sumasabay sa mga damdamin namin na hindi pa ganap na naipapahayag.

Nakasuot ako ng pulang saya na may gintong burda at ang aking buhok ay basang-basa, sumasayaw sa hangin. Hawak ko ang kamay ni Arvin, at sa kabila ng malamig na ulan, ramdam ko ang init ng kanyang presensya.

“Nay,” sabi niya. “Alam kong mahirap ang lahat ng ito sa iyo. Pero salamat po dahil hindi niyo ako iniwan.”

Napaluha ako habang pinipisil ang kanyang kamay. “Anak, hindi kita kailanman iiwan. Kahit ano pa man ang mangyari.”

Habang naglalakad kami, napansin ko ang mga mata ni Arvin na puno ng bagong lakas at determinasyon. “Gusto kong ipaglaban ang sarili ko, Nay. Gusto kong malaman kung sino talaga ako at sana makita mo rin iyon.”

Napangiti ako nang bahagya, ngunit alam kong simula pa lang ito ng aming mahirap na paglalakbay. Pagdating namin sa bahay, may natanggap akong lihim na sulat na walang nakasaad na pangalan. Ngunit puno ito ng babala: “Mag-ingat ka, Marikit! Ang katotohanan ay mas mapanganib kaysa sa iyong inaakala.”

Ang mga salita ay tumusok sa aking puso, ngunit hindi ako magpapatalo. Habang pinagmamasdan ko si Arvin na tahimik na nagbabasa sa sala, naisip ko na kahit gaano man kahirap, hindi kami susuko. Ang aming pagmamahalan ay magiging ilaw sa madilim na landas na aming tinatahak. Ngunit sa likod ng mga anino, may mga mata na patuloy na sumusubaybay sa amin. Mga mata na nagtatago ng mga lihim na maaaring magwasak sa aming mundo. Sino sila? Ano ang kanilang mga plano? Ang aming kuwento ay patuloy na magtatakda ng mga bagong kabanata, puno ng misteryo, panganib, at higit sa lahat, pagmamahal. At sa puso ko, alam kong ang laban para sa anak ko ay hindi matatapos dito.

 

Ang Himig sa Bangketa

 

Hindi ko akalain na sa mga sumunod na araw ay lalalim pa ang misteryo na bumabalot sa buhay namin ni Arvin. Isang gabi habang nakaupo kami sa aming sala, may narinig akong malambing na tugtog mula sa labas—tila isang awit na puno ng mga lihim at pangarap.

Nagtaka ako kung saan ito nanggagaling kaya lumabas ako nang tahimik. Sa ilalim ng malamlam na ilaw ng poste sa kalsada, nakita ko si Arvin na nakaupo sa bangketa. Nakahawak ang kanyang maliit na notebook at nakatutok sa mga pahina nito. Nakasuot siya ng simpleng itim na t-shirt at maong. Ang buhok niya ay bahagyang magulo, na parang sumasalamin sa kanyang mga iniisip.

“Arvin,” tawag ko nang mahinahon. “Anong ginagawa mo rito sa ganitong oras?”

Tumango siya nang dahan-dahan at ngumiti nang mahina. “Nay, dito ko po talaga nararamdaman na malaya ako. Dito ko po sinusulat ang mga saloobin ko, ang mga bagay na hindi ko kayang sabihin nang harapan.”

Lumapit ako sa kanya at hinawakan ang kanyang balikat. “Anak, alam kong mahirap ang lahat ng ito. Pero nandito lang ako, handang makinig at umintindi.”

Napatingin siya sa akin, at sa mga mata niya, nakita ko ang isang bagong pag-asa at tapang. Ngunit bago pa man namin mapag-usapan ang lahat, may narinig kaming malakas na yabag mula sa dilim. Isang anino ang mabilis na dumaan sa aming harapan, na nagdulot ng malamig na hangin na parang isang babala.

Napailing kami pareho. “May mga bagay na mas malaki pa kaysa sa atin,” ibinulong ni Arvin. “At kailangan nating maging handa.”

Huminga ako nang malalim. Alam kong ang laban na ito ay hindi lang para sa amin kundi para sa lahat ng mahal namin. Habang bumabalik kami sa bahay, ramdam ko ang bigat ng responsibilidad bilang isang ina. Ngunit sa kabila ng lahat, ang pag-ibig ko kay Arvin ang magiging ilaw sa madilim na landas na aming tatahakin.