BINATANG MAY GININTUANG MUTYA NG MUSANG — Ang Lihim na Nagpamana sa Kanya ng Kapangyarihang Hindi Niya Hiningi

Sa baryo ng San Geronimo, kilala ang katahimikan tuwing hatinggabi—iyong katahimikang hindi basta ordinaryong katahimikan, kundi katahimikan na parang may nakamasid, nakikinig, at tila naghihintay ng isang pagkakamaling magbubukas sa pintuan ng kadiliman. Dito nakatira si Ramil, isang binatang labing-siyam na taong gulang, tahimik, payak, at walang kilala mula sa siyudad, ngunit sa baryo nila, may matagal nang bulung-bulungan tungkol sa kanya—bulung-bulungang bumabalik tuwing may nawawalang manok, tuwing may hayop na natatagpuang patay sa bukid, at tuwing may biglang mapansing kumikislap na dilaw na mga mata sa gilid ng gubat. Ang hindi alam ng marami, si Ramil mismo ay may tinitiklop na lihim—isang mahiwagang mutya na hindi niya hiniling, mutyang iniwan sa kanya bilang kapalarang hindi niya mapipili.

Ayon sa mga matatanda, nagmula ang sumpa—o biyaya—ni Ramil noong siya ay walong taong gulang. Isang gabi, habang naghahanap ng nawawalang alagang kambing, naglakad siya papasok ng gubat, hindi niya alintana ang babala ng tatay niya: “’Wag kang lalayo sa may ilog, anak. May mga nilalang na hindi natin kauri.” Ngunit gaya ng batang walang takot, nagpatuloy siya… hanggang marinig niya ang pag-ungol ng isang nilalang na hindi niya kailanman narinig sa buong buhay niya. Nang lapitan niya ito, tumambad sa kanya ang isang sugatang musang-hari—isang nilalang na sinasabing bantay ng kagubatan, halos kasinlaki ng aso, may gintong balahibo, at mga matang kulay dilaw na parang apoy.

Nanginginig si Ramil noon, hindi dahil sa takot, kundi dahil ang musang na ito ay hindi karaniwang hayop—nakatingin ito sa kanya na parang may sariling pag-iisip, sariling damdamin, at sariling kaluluwa. Imbes na umatake, ito’y gumapang papalapit sa kanya at dahan-dahang itinaas ang ulo, tila humihingi ng tulong. Walang pag-aalinlangan, tinulungan ni Ramil ang hayop: binigyan niya ito ng tubig mula sa bote at binuhat papasok ng isang lungga upang hindi makita ng mga dumadaan. Ilang oras ang lumipas, unti-unting humina ang paghinga ng musang. At bago nitong tuluyang pumikit ang mga mata, may iniluwa itong maliit na bagay—isang mutyang kulay ginto, kumikislap na parang bituin sa loob ng bibig nito. Iyon ang unang gabi na nagbago ang lahat. Sapagkat nang ibigay ng musang ang mutyang iyon kay Ramil, parang may dumaloy na kakaibang init sa kanyang mga ugat. At sa mismong sandaling iyon, alam niyang hindi na siya magiging ordinaryong tao.

Simula noon, kakaiba na ang nararamdaman ni Ramil. Sa gabi, mas lumilinaw ang paningin niya. Sa dilim, kaya niyang makita ang mga aninong hindi nakikita ng normal na mata. Sa hangin, naririnig niya ang tunog ng bawat galaw—paghuni ng ibon, pagaspas ng paniki, at maging tibok ng malalayong hayop. Ngunit kasabay ng lakas ay dumating ang takot. Sapagkat tuwing hatinggabi, nararamdaman niyang parang may nagmamay-ari sa kanya—isang sigaw na hindi tao, isang tinig na hindi hayop, at isang nilalang na para bang nais siyang tawagin pabalik sa gubat.

Habang lumalaki si Ramil, mas lalong lumalakas ang mga senyales. Kapag nagagalit siya, umiinit ang kanyang katawan at lumiliit ang balintataw ng mga mata niya, nagiging parang mata ng musang. Kapag kinakabahan siya, mas lumalakas ang pandinig niya kaysa sa normal. At minsan, sa sobrang lakas ng pwersang dumadaloy sa kanya, nagagawa niyang tumalon nang gabay ang ilaw—isang talon na hindi kayang gawin ng kahit sinong tao. At dahil hindi niya alam kung paano ito itatago, naging tampulan siya ng mga kwento sa baryo. “Anak ‘yan ng maligno.” “May sumpa ‘yan.” “Huwag n’yong lalapitan, baka kainin kayo.” Ngunit sa likod ng mga bulong at takot ng tao, may isang taong nanatiling kampante—si Lira, ang matalik niyang kaibigan mula pagkabata, ang tanging tumingin sa kanya na hindi may takot, kundi may pagkaawa.

Isang gabi, habang malakas ang ulan at kumukulog sa labas, dumating si Lira sa bahay nila at halos hindi makagalaw sa kaba. “Ramil… may tumatawag sa pangalan mo sa gubat!” Hindi agad naniwala si Ramil, ngunit nang lumapit siya sa pinto, narinig niya ang mahinang tinig—isang ungol, isang paos na bulong, at isang tawag na pamilyar na pamilyar sa kanya. Ang tinig na iyon ay hindi tao—hindi hayop—kundi ang tinig na ilang taon nang bumabagabag sa kanya mula nang ibigay sa kanya ang gintong mutya.

“Bumalik ka,” bulong nito.

Napahawak si Ramil sa dibdib. Parang may humihila sa kaluluwa niya. Parang kinakain ng hangin ang sarili niyang boses. Alam niyang kung hindi niya haharapin ang tinig na iyon, hindi siya mapapalagay. At dahil hawak niya pa rin ang mutya mula sa musang-hari, alam niyang may karapatan siyang malaman ang katotohanan—bakit siya ang pinili? Ano ang tunay na dahilan ng mutya? At bakit siya tinatawag ng kagubatan?

Dinala niya si Lira, kahit takot na takot ito, at pumasok sila sa gubat. Sa gitna ng mga puno, nagbago ang hangin. Hindi ito ordinaryong simoy; may halong panginginig, may halong galit, at may halong pagmamakaawa. Hanggang sa makarating sila sa pinakalumang bahagi ng kagubatan—ang mismong lugar kung saan niya una pang natagpuan ang musang-hari sampung taon na ang nakalipas.

At doon, sa gitna ng mga ugat ng punong-balete, muling lumitaw ang mga dilaw na mata—hindi iisa, kundi marami. Dahan-dahang lumabas ang apat, lima, anim na musang… hindi ordinaryo, kundi naglalakihan, nangingintab ang balahibo, at nakatingin kay Ramil na parang kinikilatis ang kaluluwa niya. At sa likod nila, lumitaw ang pinakamalaki—isang musang-hari na halos doble ng katawan ng aso. Kumislap ang mga mata nito, at unti-unting lumapit kay Ramil.

Sa gitna ng takot, lumuhod si Lira. Ngunit si Ramil… nakatayo lang, hindi nagtatago, hindi umaatras. Sapagkat ramdam niyang siya ang hinihintay ng mga ito. At nang itaas ng musang-hari ang ulo nito, naglabas ang hayop ng mababang ungol—parang tinig ng pamilyar na nilalang na naging bahagi ng buhay niya.

“Ang mutya… ay hindi regalo,” bulong ng tinig.

Nanlaki ang mata ni Ramil. “Kung ganoon… ano ito?”

“Obligasyon,” sagot ng tinig. “Tagapagbantay. Tagapagmana ng aming lahi. Ikaw, Ramil… ay iniligtas kami noon. Ngayon, kami naman ang nangangailangan ng tulong mo.”

Hindi makapagsalita si Lira. Hindi rin makagalaw si Ramil. Ngunit nang ipatong ng musang-hari ang ulo nito sa dibdib niya, biglang pumasok sa utak ni Ramil ang mga imahe—mga tao, mga aswang, mga nilalang na umaatake sa kagubatan, mga hayop na pinapatay ng mga mangangaso, mga musang na unti-unting nauubos.

At doon niya nalaman:
Ang mutya ay ibinigay sa kanya hindi para maging kakaiba, hindi para katakutan, kundi para maging tulay ng mundo ng tao at mundo ng kagubatan.

At sa unang pagkakataon, nagtanong si Ramil nang buong tapang:
“Ano ang kailangan ninyong protektahan?”

At sumagot ang tinig ng musang-hari:

“Ang huling mutya ng aming lahi… ang naiwan sa iyo.”

At doon nagsimula ang kapalarang hindi niya pinili—kapalarang itinadhanang pangalagaan ang lihim ng kagubatan… at harapin ang mga nilalang na matagal nang gustong kunin ang mutyang hawak niya.

Nang marinig ni Ramil ang mga salitang iyon—na ang mutya ay hindi basta kapangyarihan kundi isang tungkuling iniwan ng lahi ng mga musang, parang lumubog ang mundo niya. Ang lahat ng takot, pangamba, at tanong na ilang taong nanahimik sa loob niya ay biglang sumulpot, parang alon na sabay-sabay humampas sa dibdib niya. Hindi siya bayani. Hindi siya espesyal. Isa lang siyang batang nagkataong tumulong sa isang sugatang nilalang. Kaya bakit siya? Bakit sa kanya napunta ang responsibilidad ng isang buong lahi? Ngunit sa ilalim ng mga tanong na iyon, may matinding damdaming hindi niya maipaliwanag: isang uri ng pag-unawa na hindi sa isip nanggaling… kundi sa puso. Parang may boses na nagsasabing “Ito ang kapalaran mo.”

Ang mga musang sa paligid nila ay hindi humihinga nang malalim, ngunit bawat galaw nila ay parang paghahanda. Ang mga mata nila ay nakatutok kay Ramil, hindi dahil sa takot o galit, kundi sa pag-asa—pag-asang siya ang tutulong sa kanila. Sa gitna ng hilakbot, naramdaman ni Ramil ang bigat ng gabing iyon: ang kagubatan ay hindi basta gubat… ito ay isang kaharian na may sarili nitong hari, batas, at mga kalaban. At ang mutyang nasa bulsa niya ay parang nagsimulang mag-init—hindi masakit, pero sapat upang ipaalala sa kanya na buhay ito, may kaluluwa, at may ginagalawan itong tungkulin.

Napaluhod si Lira, nanginginig ang labi. “Ramil… wag… baka hindi ito ligtas.” Ngunit nang lumingon si Ramil sa kanya, nakita niya ang takot na hindi dahil sa mga musang kundi dahil sa posibilidad na mawala siya sa buhay niya. Doon niya naintindihan na hindi lang siya ang posibleng masaktan—kundi pati ang tanging taong naniwala sa kanya. Lumapit si Ramil kay Lira, hinawakan ang balikat nito, at halos pabulong na sinabi, “Kailangan kong malaman ang totoo.” Hindi siya nagmaktol. Hindi siya tumanggi. Tumango siya, kahit nanginginig. At sineguro ni Ramil ang sarili niya: gaano man kadilim ang mundong papasukin niya, hindi niya iiwan si Lira.

Nang humakbang siya palapit sa musang-hari, tumigil ang lahat ng tunog sa gubat. Wala nang huni ng kuliglig, wala nang tunog ng hangin—parang walang ibang mundo kundi sila lang. Dahan-dahang ginamit ng musang-hari ang mismong ulo nito at itinulak ang dibdib ni Ramil. Nang maramdaman ng mutya ang pagdikit ng ulo ng hayop, biglang nagliwanag ang palad ni Ramil. Ang mutya ay nagningning ng kulay ginto, sumasabog na parang apoy ngunit hindi masakit. At sa sekundong iyon, nagbago ang mundo ng binata.

Pumasok sa isipan niya ang malalalim na alaala na hindi kanya—mga alaala ng kagubatan sa sinaunang panahon, ng mga musang na dating malaya, ng mga nilalang na malupit at gutom na tinatawag ng matatanda bilang mga Aswang-Bakod, at ng isang babaeng tinawag na Bantay-Dilim na gustong kunin ang lahat ng mutya upang magkaroon ng kapangyarihang magbukas ng “Ikalawang Pintuan.” Sa bawat imahe na pumapasok sa isip ni Ramil, ramdam niya ang sakit, ang takot, at ang desperasyong naramdaman ng lahi ng mga musang—sila ay hindi hayop, kundi mga tagapangalaga ng balanse sa gubat. At sa kagustuhan ng mga nilalang na iyon, unti-unti silang pinatay hanggang halos maubos. At ang huling musang-hari—ang unang nagbigay ng mutya—ay siya ngayong nakatayo sa harap niya.

Nang maglaho ang liwanag, nanghina si Ramil. Napaluhod siya, nanginginig, pawis na pawis. “Ano… ano ang kailangan kong gawin?” tanong niya, kahit hindi pa lubos nauunawaan ang bigat ng nakita niya. Tumayo ang musang-hari, naglakad paikot sa kanya, at nagsalita: “Darating ang gabi na susubukin ka ng mga Aswang-Bakod. Hahanapin nila ang mutya. At kung hindi mo silang haharapin… hindi lang kami ang mawawala. Pati ang baryo.”

Nanlamig si Lira. Ngayon niya naramdaman ang panginginig ng lupa—mahinang pagyanig, parang mababang ugong, pero nagmumula sa malayo. Dahan-dahang tumingin ang musang-hari sa silangang bahagi ng gubat. “Palapit na sila,” sabi ng tinig. “Ngayong nalaman nila kung nasaan ang mutya… hindi na sila titigil.” Tumayo ang binata, kahit nanghihina. Nararamdaman niya na ang init ng mutya ay unti-unting tumataas, umaakyat sa kanyang bisig, dibdib, at ulo—parang nagbabalik sa kanya ng lakas. Ngunit may isang babala ang tinig: “Kapag ginamit mo ang mutya, hindi ka na magiging ordinaryong tao. At maaaring hindi ka na makabalik sa dati mong buhay.”

Dito napatingin si Ramil kay Lira. Ang takot sa mata ng dalaga ay kitang-kita. Ngunit ang pagkakahawak nito sa kamay niya ay mas buong-puso kaysa dati. “Ramil… kung ano man iyan… kakayanin mo.” Siya ang unang naniniwala. Siya rin ang huling hindi bibitaw. At dito napagtanto ni Ramil: hindi siya nag-iisa.

Nang pumaitim ang kalangitan at pumasok ang malamig na hangin, nagsimulang umalulong ang mga musang. Tumayo si Ramil, tangan ang mutya na kumikislap, at naramdaman niyang kahit natatakot siya, may isang kapangyarihan ang nagbubukas sa loob niya—isang pwersang hindi tao, hindi hayop… kundi tagapangalaga.

At doon, sa unang pag-ungol ng lupa at paggalaw ng anino sa pagitan ng mga puno, lumitaw ang unang nilalang mula sa dilim—mata na pula, balat na itim, kuko na mahahaba, at bibig na punô ng ngipin.

Isang Aswang-Bakod.

At nang makita nito ang gintong liwanag ng mutya, sumigaw ito nang malakas—isang sigaw na parang galing sa impiyerno.

Hinatak ito ng mutya.
Hinahanap nito si Ramil.
Hinahanap nito ang kapangyarihan.

At sa gabing iyon, alam ng binata—

Nagsimula na ang digmaan.

Nang tuluyang lumantad ang Aswang-Bakod mula sa dilim, parang kumunot ang mismong hangin sa paligid. Ang balat nito ay parang uling na may bitak-bitak, ang mga mata ay pula at nangingintab, at ang mga kuko’y mahahaba, kumikislap sa liwanag ng buwan. Nang makita nito ang mutya sa dibdib ni Ramil, tumigil ito saglit—hindi dahil sa takot, kundi dahil sa pagkagutom. Parang naramdaman ni Ramil sa mismong ugat ng nilalang ang sigaw ng pangangailangan. “Mutya… mutya…” bulong ng tinig na parang sabay-sabay na boses ng sampung nilalang sa loob ng isang bibig. At sa unang paghinga ng halimaw, nagliyab ang mga mata nito ng mas matinding pulang liwanag.

Nagtago si Lira sa likod ng puno, nanginginig ang mga kamay, ngunit hindi siya tumakbo. Nais niyang sumigaw kay Ramil na tumakas, ngunit alam niyang kung tatakbo sila ngayon, hihilahin lang sila ng nilalang pabalik. Sapagkat ngayong nakakita ng mutya ang Aswang-Bakod, hindi na sila pakakawalan. Ang buo nitong katawan ay kumikilos na parang usok—minsan mabagal, minsan mabilis, parang bigla-biglang nawawala at lumilitaw sa ibang bahagi ng kagubatan. At sa bawat pagsulpot nito, nararamdaman ni Ramil ang matalim na hangin na parang humihiwa sa balat niya.

Ang mga musang sa paligid ay nagsimulang suminghap, gumamit ng mga huni para kausapin si Ramil sa isip niya. “Huwag kang umatras. Kapag umatras ka, kakainin ka ng takot. Kapag lumapit ka… mararamdaman mo ang lakas ng mutya.” Ngunit sa totoo lang, nanginginig si Ramil. Hindi pa niya alam kung paano gamitin ang kapangyarihan. Hindi niya alam kung paano lumaban sa isang nilalang na nililok ng dilim. Ang tanging meron siya ay ang mutya na kumikislap sa dibdib niya, at ang pag-asa ng mga musang-hari sa likod niya.

At nang sumugod ang Aswang-Bakod, tumalon ito nang napakataas—isang talon na parang binibitawan ng kabayo ng impiyerno. Bumagsak ito sa harap ni Ramil, at ang tunog ng lupa ay parang lindol. Narinig niya si Lira na sumigaw, “Ramil! Tumakbo ka!” ngunit hindi siya kumilos. Sa sandaling iyon, parang may humawak sa likod niya—hindi tao, hindi halimaw, kundi espiritu ng musang na unang nagbigay sa kanya ng mutya. At dahan-dahang umangat ang kamay ni Ramil, hindi dahil sa lakas niya, kundi dahil sa lakas ng mutya. Nang lumapit ang Aswang-Bakod, biglang nagliwanag ang mutya, at lumabas mula rito ang matulis na gintong guhit na parang kidlat.

Tumilapon ang halimaw, sumampa sa tatlong punò bago bumagsak. Ngunit hindi ito agad nawala—sa halip, tumayo ito, mas galit, mas mabangis, mas gutom. “Mutyaaaaa!!!” sigaw nito, sabay gumapang sa lupa na parang ahas. Napatras si Ramil, hindi dahil natakot, kundi dahil naramdaman niyang parang sinusunog ng mutya ang buong katawan niya—para bang isang kapangyarihang sobrang laki ang pilit pumasok sa isang katawan na hindi pa handang tanggapin ito.

Sa gilid ng kagubatan, nananatiling nakatagò si Lira, pinipilit pigilan ang sarili na sumugod. Ngunit nang makita niyang muntik nang abutin ng halimaw ang binti ni Ramil, hindi na niya napigil ang sarili. Kinuha niya ang isang sanga at sinugod ang nilalang. “Lumayo ka sa kanya!” sigaw niya, kahit alam niyang wala siyang laban. Hinataw niya ang halimaw sa likod—isang bagay na hindi nakasakit, ngunit nakakuha ng atensiyon nito. At sa pinakamalalang sandali, lumingon ang Aswang-Bakod kay Lira.

At doon nakita ni Ramil ang bagay na ayaw niyang makita:
nakabuka ang bibig ng halimaw, at nakatutok kay Lira ang kagustuhan nitong manlamon.

“Lira!!!” sigaw niya, ngunit huli na.

Tumalon ang Aswang-Bakod, at sa isang iglap, napalayo si Lira ng ilang metro, tumama sa lupa, at nawalan ng malay. Namutla si Ramil. Tumigil ang oras. Nawala ang ingay ng kagubatan. Parang may sumabog sa dibdib niya—hindi mutya, kundi takot. Takot na mas malala pa kaysa pagharap sa halimaw. Takot na may mawawala sa kanya dahil sa sumpang hawak niya.

At sa sandaling iyon… nagbago ang mutya.

Nag-init ito nang sobra, nagkulay kahel, parang naglalawang bakal. Ang mga mata ni Ramil ay unti-unting nag-iba, nagiging kulay dilaw, parehong kulay ng mata ng musang-hari. Ang pandinig niya ay umangat, ang lakas niya ay sumabog, at ang buong paligid ay nagbago ng tunog—parang bumagal ang mundo, at siya lamang ang gumagalaw nang mabilis.

Tumalon siya, hindi tulad ng tao, kundi tulad ng musang—mabilis, mataas, at maliksi. Sa unang pagkakataon, naramdaman niya ang kapangyarihan na noon ay hindi niya alam kung paano gamitin. At sa isang hampas ng braso niya, tumilapon ang Aswang-Bakod. Ngunit hindi pa rin ito tumigil. Tumayo ito na parang walang nangyari, at muling sumugod.

Ngunit hindi na si Ramil ang Ramil kanina. Ngayon, siya na ang humahabol.

Isang mataas na talon.
Isang mabilis na pag-ikot.
Isang malakas na hampas.

At sa unang pagkakataon mula nang lumabas ang Aswang-Bakod, napasigaw ito ng sakit. Nang magliyab ang mutya, naglabas ito ng gintong liwanag na parang apoy—at sa loob ng ilang segundo, natamaan nito ang halimaw. Umatras ang nilalang, umiiyak na parang sanggol na natanggalan ng lakas. Ngunit nang sumilay ang huling liwanag mula sa mutya, sumigaw ang Aswang-Bakod nang malakas, at pagkatapos ay… naglaho.

Hindi patay.
Hindi natalo.
Naglahong parang usok.

At doon napagtanto ni Ramil ang pinakaimportanteng aral:

Hindi iyon ang totoong kalaban.
Scout lang iyon.
Tagahanap.
At may darating pang mas malala.

Huminga si Ramil nang malalim, bumalik sa normal ang mata at paghinga niya. Tumakbo siya agad kay Lira, niyugyog ito, at sa kabutihang palad, nakahinga ito, humina lang ang ulirat. Nang imulat ni Lira ang mata niya, nakita niya si Ramil na nanginginig, hindi dahil sa takot, kundi dahil sa guilt. “Kasalanan ko… nasaktan ka dahil sa akin.” Ngunit hinawakan ni Lira ang kamay niya at mahina ngunit matatag na sumagot: “Hindi. Pinili kong manatili. At pipiliin ko ulit.”

At doon, sa gitna ng kagubatang muli ay luminang, biglang lumapit ang musang-hari sa kanila. “Hindi pa tapos ang lahat,” sabi nito. “Ang unang bantay ay dumating na. Ngunit darating ang susunod. At ang pinakamalakas sa kanila… ang Bantay-Dilim… ay gising na.”

Napatingin si Ramil sa mutya.

At doon niya naramdaman:

Ito ang simula ng tunay na digmaan.

Matapos ang pakikipaglaban kay Aswang-Bakod, tahimik ang kagubatan—masyadong tahimik na para bang ang buong paligid ay humihinga sa takot. Ramdam ni Ramil na hindi iyon pagtatapos, kundi simula lamang ng isang kapalarang matagal nang tinahi bago pa siya ipinanganak. Ang mutyang nakadikit sa kanyang dibdib ay mainit pa rin, tumitibok kasama ng puso niya—parang may sariling buhay. Habang hawak niya si Lira na ngayon ay mas klaro na ang paghinga, lumapit ang musang-hari sa kanya, mabagal, maingat, para bang may sasabihin itong magpapabago ng lahat.

“May kailangan kang malaman,” sabi ng musang-hari, hindi na sa tinig kundi direkta sa isipan ni Ramil, mas malinaw, mas malakas, mas mabigat kaysa anumang salita. Napahawak si Ramil sa ulo niya—hindi dahil masakit, kundi dahil sa bigat ng presensyang pumapasok sa kanyang utak. “Hindi ka napili dahil iniligtas mo kami… napili ka dahil bahagi ka na ng amin bago ka pa ipinanganak.”

Napaangat ang mukha ni Ramil. “Ano’ng ibig mong sabihin? Tao ako.” Ngunit tumingala ang musang-hari, at ang mga mata nitong dilaw ay kumikislap sa kalungkutan. “Hindi ganap,” sagot nito. “May lahi ka na hindi mo alam. Lahi ng tagapangalaga. Lahi ng kalahating-tao, kalahating-bantay.”

Nanigas si Ramil. Tumigil ang hangin sa paggalaw. Napatingin si Lira kay Ramil at nagtanong, “Ano daw? Ramil… ano ang sinasabi nila?” Ngunit hindi agad nakasagot ang binata. Parang ang buong mundo niya ay nahulog mula sa taas at nagkabasag-basag sa harap niya.

Sinimulang ipaliwanag ng musang-hari ang lihim na binabantayan ng kagubatan sa loob ng mahigit limang dekada—isang lihim na hindi nakalista sa kwento ng baryo, hindi nakasulat sa mga lumang papel, at lalong hindi ibinulong ng matatanda sa paligid ng apoy. “Noong panahon ng lolo mo,” bulong ng musang-hari, “may isang nilalang na nakipagsanib-pwersa sa amin. Isang tao… pero may kakayahang makita ang mundo namin. Siya ang tinawag naming Tagapangalaga ng Hangganan. Siya’y di natatakot sa dilim, di natatakot sa mga nilalang, at may kakayahang pigilan ang mga Aswang-Bakod.”

Nanlaki ang mga mata ni Ramil. “Ang lolo ko? Hindi ko man lang siya nakilala.” Tumango ang musang-hari. “Dahil namatay siya bago ka ipinanganak—pinatay ng Bantay-Dilim, ang mismong nilalang na hinahanap ang huling mutya ng aming lahi.” Doon parang sumabog ang loob ni Ramil. “Kung gano’n… hindi aksidente ang pagkamatay ng pamilya namin noon?”

Nagkatinginan sila ni Lira, dahil biglang may pumasok sa isip ng dalaga. “Ramil… sinabi mo noon, hindi ba’t bigla na lang nagkasunog sa lumang bahay ninyo? Wala nang nakaligtas maliban sa iyo?” Tumigil ang musang-hari, ngumitngit ang ilaw sa paligid ng mga mata nito. “Oo,” sagot nito, “hindi iyon aksidente. Ang Bantay-Dilim ang nagsimula ng apoy. Hindi para patayin kayo—kundi para kunin ka.”

Napaatras si Ramil. “Ako?” nanginginig niyang tanong. “Ako ang target?”
“Dahil ikaw ang apo ng Tagapangalaga,” sagot ng musang-hari. “At ikaw ang tanging maaaring magdala ng mutya. Kung hindi ka nila nakuha noon… hahanapin ka nila ngayon.”

Naramdaman ni Ramil na kumislot ang mutya sa dibdib niya—parang sumasang-ayon sa sinabi ng musang-hari. Lahat ng kaba at sakit na naramdaman niya mula pagkabata ay biglang nagkabuhay sa mga pahina ng nakaraan. Bakit siya laging may kakaibang pakiramdam sa dilim? Bakit siya laging may panaginip ng mga matang dilaw at malamig na simoy ng hangin? Bakit siya laging parang sinusundan?

Dahil hindi iyon imahinasyon.
Hindi iyon sumpa.
Hindi iyon aksidente.

Dahil minana niya ang dugo ng Tagapangalaga.
At minana niya ang kaaway nito.

Napaluhod siya sa lupa, hindi dahil sa takot, kundi dahil sa bigat ng katotohanan: ang buhay niya ay hindi kailanman naging normal, at hindi na magiging normal muli. “Kung gano’n… lahat ng nangyari… mula pagkabata… hanggang ngayon… nakatali na pala sa kanila?”

Lumapit si Lira, itinakip ang kamay niya sa kamay ni Ramil. “Ramil, kahit ano pa ‘yan… tao ka pa rin. Mabuti ka. Hindi nila mababago ‘yon.” Ngunit hindi pa tapos ang musang-hari. “Pero kailangan mong malaman ang isa pang bagay,” sambit nito, at ang hininga nito ay bumigat—parang ang susunod na salita ay ang pinakamahirap nitong sabihin. “Ang dugo ng Tagapangalaga… ay hindi lamang lahi. Ito ay sumpang nag-uugnay sa iyo sa mutya. Kapag ginamit mo ito nang buo… maaari kang hindi na maging ganap na tao.”

Natigilan si Ramil. Nanlamig ang kamay ni Lira. “Anong ibig mong sabihin?” tanong ng dalaga. Tumitig ang musang-hari kay Ramil nang diretso. “Kapag ginising mo ang buong kapangyarihan ng mutya… magiging kalahati kang musang.”

Namutla si Lira, hindi dahil sa pangit o nakakatakot ang musang, kundi dahil sa kahulugan ng sinabi:
maaari niyang mawala si Ramil bilang tao.

“Hindi,” diniin ni Lira, “hindi iyan mangyayari. Hindi niya kailangang gamitin—”

“Pero kailangan,” sagot ng musang-hari. “Dahil darating ang Bantay-Dilim. At kapag dumating iyon… walang sinumang mabubuhay kung hindi lalaban si Ramil.”

Dito sumikip ang dibdib ng binata. Natanto niyang ang pagpili ay hindi lang tungkol sa kapangyarihan… kundi tungkol sa sakripisyo. Kung gagamitin niya ang mutya, maliligtas niya ang baryo at kagubatan—pero maaari niyang mawala ang sarili. Kung hindi niya gagamitin, mapapatay sila ni Lira, ang mga musang, ang mga tao.

At sa gitna ng bigat ng desisyon, biglang may lumamig na hangin sa likod nila—sobrang lamig, sobrang bigat, sobrang dilim na parang umabot mula sa ilalim ng lupa.

Nang lumingon sila, lahat ng musang ay sabay-sabay yumuko. Si Lira ay napaatras. Si Ramil ay halos hindi makahinga.

Isang aninong napakalaki ang sumulpot sa pagitan ng mga puno. May mga matang pulang parang apoy sa ilalim ng tubig.

At sa unang pagkakataon sa buong gabi, nagsalita ang tinig na hindi galing sa musang, hindi galing sa tao, kundi sa mismong dilim ng kagubatan:

“Kamusta, Tagapangalaga.”

Dahan-dahang lumabas ang nilalang.
Ang balat nito’y parang usok.
Ang mga kuko’y parang bakal.
At ang boses nito ay parang libo-libong kaluluwang sumisigaw.

Ang Bantay-Dilim—ang pumatay sa pamilya ni Ramil—ay narito na.

At ang huling sinabi nito ay nagpalamig sa dugo ni Ramil:

“Matagal kitang hinintay, Apo ng Tagapangalaga.”

Nang tuluyang lumitaw ang Bantay-Dilim, parang sumikip ang mismong hangin ng kagubatan, na para bang ang bawat puno ay umiwas, ang lupa ay huminga nang mabigat, at ang mga bituin sa langit ay kusang nagkubli sa takot. Ang nilalang na ito ay hindi tulad ng Aswang-Bakod na nakita ni Ramil kanina—ito ay mas malaki, mas matalim, at mas nakakatakot. Ang katawan nito ay parang giniling na anino, walang hugis na permanenteng nakapako; minsan mukhang tao, minsan hayop, minsan parang mabangis na usok na gumagapang sa lupa. Ang mga mata nito ay parang dalawang pulang sugat na nanghahanap ng buhay. At nang lumapit ito, naramdaman ni Ramil ang kilabot na parang may humihila sa mismong kaluluwa niya.

Sa kabila ng kababalaghan ng nilalang, ang boses nito ang pinakamalalang bahagi—isang boses na parang nagmumula sa ilalim ng putikan, mababa pero matalim, at tila enerhiya ng libo-libong kaluluwang nasilo. “Matagal kitang hinintay,” sabi ng Bantay-Dilim, halos hindi gumagalaw ang bibig nitong hindi naman talaga bibig. “Ang dugo ng Tagapangalaga… ang mutyang huling iniwan ng lahi ng musang… at ang pusong marupok ng isang tao. Ngayon, akin na kayong lahat.”

Naramdaman ni Lira ang lamig ng lupa sa ilalim ng mga paa niya. Halos mawalan siya ng lakas. Ngunit nang makita niya ang mukha ni Ramil—hindi takot kundi galit—napalapit siya. Hinawakan niya ang braso ni Ramil, mahigpit, na parang nagpapaalala: hindi ka nag-iisa. Tumigil ang paningin ni Bantay-Dilim sa kanila, at nang makita nitong magkahawak kamay sila, napalabas nito ang isang tunog na parang masamang tawa. “Ah… kaya ka mahina. Dahil may iniingatan ka pang tao.”

Nag-init ang dugo ni Lira. “Wala kang karapatan—!” pero bago pa niya matapos ang sasabihin, kumilos ang Bantay-Dilim nang mas mabilis kaysa kahit anong mata ang makasunod. Isang iglap lang—biglang nasa harap na niya ang nilalang, at isang singhot lang nito ay para bang sinusuri ang kaluluwa niya. Napaatras si Lira nang walang humawak sa kanya, nanginig ang katawan niya sa kilabot na hindi niya maipaliwanag. Parang may boses na sumisigaw sa loob ng tenga niya, “Gusto kong kainin ang takot mo.”

Nang makita iyon ni Ramil, nagdilim ang paningin niya. Isang galit na hindi niya pa naranasan ang pumutok sa dibdib niya. “Lumayo ka sa kanya!!!” sigaw niya, at biglang dumagundong ang mutya sa dibdib niya na parang sumabog na kidlat. Sa isang iglap, kumaripas ang gintong liwanag. Tinamaan ang Bantay-Dilim, at napaatras ito, naglabas ng malakas na ungol na parang halimaw na tinamaan ng apoy.

Ngunit hindi nasaktan ang Bantay-Dilim—napikon lang.

Nagbago ito ng anyo.
Naging mas malaki.
Mas madilim.
Mas mabilis.

At sa isang segundo—nawala ito.

Parang hangin itong humampas sa paligid nila.
Parang multo itong sumulpot sa likod nila.
Parang kidlat itong umatake.

Isang malakas na hampas ang sumalpok kay Ramil, at tumilapon siya ng limang metro. Bumagsak siya sa lupa at naramdaman niyang parang may nabasag sa dibdib niya. Halos mawalan siya ng malay. Ngunit sa gitna ng sakit, nakita niya ang kinatatakutan niyang eksena: ang Bantay-Dilim, dahan-dahang lumalapit kay Lira.

Nanginginig si Lira, hindi dahil sa kagat ng malamig na hangin, kundi dahil ang nilalang na ito ay sumisipsip ng lakas galing sa takot ng tao. “Ramil…” bulong niya, luha na ang bumabagsak sa pisngi niya, “ayaw kong mamatay…”

At iyon ang sandaling bumiyak ang kaluluwa ni Ramil.
Hindi maaaring mawala si Lira.
Hindi siya papayag.
Hindi ngayon.
Hindi kailanman.

Sa pinakamalalim na sigaw ng puso niya, sumigaw siya:
“Mutya… tulungan mo ako!”

At biglang nagliwanag ang buong kagubatan.

Hindi liwanag ng apoy.
Hindi liwanag ng bituin.
Kundi liwanag ng purong ginto—liwanag na tumatagos sa bawat puno’t ugat.

Tumayo si Ramil, hindi tao, hindi hayop—isang bagay na nasa pagitan. Ang mga mata niya ay naging gintong dilaw, ang katawan niya ay nagbago, naging mas maliksi, mas matatag, mas mabilis. Sa sandali ring iyon, naramdaman niya ang kakayahang tumalon nang mataas, kumilos nang hindi nakikita, at makakita sa dilim na parang liwanag ng araw.

“Ramil…?” tanong ni Lira, nanginginig.

Ngunit hindi siya nakapagsalita.
Puro instinct.
Puro lakas.
Puro mutya.

At doon nagsimula ang pinakamarahas na labanan.

Isang suntok mula sa Bantay-Dilim—isang talon mula kay Ramil.
Isang hagupit ng anino—isang gintong kidlat na sagot ni Ramil.
Isang sigaw ng nilalang—isang ungol ng mutya.
Ang hangin ay nagputukan.
Ang lupa ay nagalaw.
Ang mga puno ay naputol.

Ngunit walang tumitigil.

Hanggang sa dumating ang sandali ng kapahamakan—

Napansin ng Bantay-Dilim na kahit malakas si Ramil, may isang bagay siyang hindi kayang bantayan habang lumalaban: si Lira.

At sa isang iglap—sumugod ang nilalang sa dalaga.

Hindi nakalapit si Ramil agad.
Hindi siya umabot.
Hindi siya humabol nang mabilis.

At nang tumingin si Lira sa kanya, nakita niya ang eksenang hindi niya makakalimutan—

Dumapo ang kamay ng Bantay-Dilim sa balikat niya.
At bumulwak ang itim na usok patungo sa katawan niya.

“Ramil…” mahina niyang bulong, “masakit…”

At sumigaw siya.

At bumagsak siya.

At tumigil ang mundo.

Sa sandaling bumagsak si Lira sa lupa, ang buong kagubatan ay parang sabay-sabay na nawalan ng kulay. Walang ingay ang sumunod. Wala nang sigaw, wala nang paggapang, wala nang pag-ungol ng mga nilalang. Ang tanging narinig ni Ramil ay ang sariling tibok ng puso niya—hindi mabilis, hindi malakas, kundi nababali, nabibitak, at unti-unting nawawasak. Tumakbo siya kay Lira, halos lumipad mula sa lakas ng mutya, at dumulas sa lupa sa tabi nito. Nang buhatin niya ang dalaga, ramdam niya ang bigat na hindi dapat nararamdaman ng isang katawan—bigat ng isang taong halos nawalan ng hininga. “Lira… Lira, pakinggan mo ako…” Nanginginig ang tinig niya, hindi dahil sa takot sa nilalang, kundi dahil sa takot na mawala ang taong nagbigay kulay sa mundong puno ng kadiliman.

Ngunit sa gitna ng paghihirap, dumilat ang mga mata ni Lira, mahina ngunit malinaw. Ngumiti siya—iyong ngiting pamilyar kay Ramil mula pagkabata, iyong ngiting nagsasabing “nandito ako.” Hinawakan ni Lira ang mukha ni Ramil, malamig ang palad ngunit puno ng pagmamahal. “Ramil… hindi mo kasalanan ito,” bulong niya. “Ginawa mo ang dapat mong gawin. At kahit anong mangyari… masaya ako na nakilala kita.” At nang manlabo ang boses niya, nakita ni Ramil na ang itim na usok sa balikat ng dalaga ay unti-unting lumalalim sa laman nito. Kung wala siyang gagawin, mawawala si Lira, at mawawala rin lahat ng dahilan niyang lumaban.

At iyon ang sandaling unang beses sa buhay ni Ramil na hindi siya natakot sa kapangyarihan ng mutya. Hindi siya natakot sa sakit. Hindi siya natakot sa magiging kapalit. Hinawakan niya ang mutya, inilagay sa mismong balikat ni Lira, at sa pinakamalakas na sigaw mula sa puso niya, tumawag siya sa lakas ng lahi ng musang. “Pakiusap…” bulong niya, “kunin n’yo ang sakit niya. Ako na lang.” At sa huling patak ng luha niya na nahulog sa mutya, nagliwanag ito nang mas maliwanag kaysa sa anumang liwanag ng buwan.

Bumuka ang lupa, humangin ang buong kagubatan, at mula sa liwanag na iyon, sumulpot ang mismong kaluluwa ng unang musang-hari—mas maliwanag, mas dakila, mas payapa. Tumayo ito sa harapan ni Ramil, at sa isang sandali na parang kinuha mula sa panaginip, inabot nito ang mutya, hinawakan, at ibinalik sa dibdib ni Ramil. “Hindi namin puwedeng kunin ang sakit ng tao,” sabi nito, mahina ngunit malinaw. “Ngunit puwede namin siyang protektahan—kung handa kang ilaan ang natitirang lakas mo.”

Tumango si Ramil. Walang pag-aalinlangan.
Ang kabayaran?
Ang kapalit?

Alam niyang hindi na siya babalik sa pagiging tao.

Nang hawakan ng musang-hari ang dibdib niya, parang may apoy na pumasok sa katawan niya—hindi masakit, kundi mainit, parang yakap ng apoy na nagbibigay buhay. Naramdaman niya na unti-unting nagbubura ang init ng dilim sa katawan ni Lira. Nawala ang itim na usok. Nawala ang panginginig. At sa unang pagkakataon, tuluyang huminga nang malalim ang dalaga.

Ngunit habang gumagaling si Lira… unti-unting nawawala ang pagiging tao ni Ramil.

Tumalim ang pandinig niya.
Lumalim ang hininga niya.
Nagbago ang ilaw ng mata niya.
At ang katawan niya ay nagiging mas magaan, mas maliksi, mas hindi kayang ikulong ng anyong tao.

Si Lira ang unang nakapansin. “Ramil! Ano’ng nangyayari sa’yo?” Ngunit ngumiti si Ramil—isang ngiting hindi puno ng saya, kundi ng pagtanggap. Hinawakan niya ang pisngi ni Lira at marahang pinunasan ang luha nito. “Buhay ka,” bulong niya. “Iyon ang mahalaga.”

At sa harap ng dalaga, sa harap ng mga musang, at sa mismong harap ng kagubatan, dahan-dahang nagbago ang anyo ni Ramil. Hindi siya naging halimaw. Hindi siya naging musang. Hindi rin siya nanatiling tao. Sa halip, naging isang nilalang na nasa gitna—isang Tagapangalaga na muling isinilang. Isang bantay na kayang tumawid sa pagitan ng dalawang mundo. Isang nilalang na hindi na makatatakas mula sa kapalarang minana niya.

Niyakap siya ni Lira habang unti-unti itong lumalayo, hindi dahil sa takot, kundi dahil alam niyang hindi na siya puwedeng manatili sa piling ng mga tao. “Huwag mo kong kalimutan,” bulong ni Lira, basang-basa ang mga mata. Ngumiti si Ramil, lumapit ang noo niya sa noo nito, at marahang bulong: “Hindi ka mawawala sa akin. Kahit saan ako naroon.”

Sa huling pagkakataon, tumingin si Ramil sa langit, huminga, at sa isang iglap—tumalon siya papasok sa dilim ng kagubatan. Hindi na siya simpleng binata. Hindi na siya ordinaryong nilalang. Siya na ang bagong Tagapangalaga. Ang huling bantay. Ang huling anak ng lahi ng musang.

At nang mawala ang anino niya sa gitna ng mga puno, narinig ni Lira ang huling huni ng kagubatan—isang mahinang ungol na parang alon ng hangin:

“Hindi ako nawawala. Nandito lang ako, nagbabantay.”

At iyon ang alam ng baryo sa mga susunod na taon.
Na sa tuwing may nilalang na gustong pumasok, may grabidad na humahadlang.
Na sa tuwing may batang umiiyak sa dilim, may malamig na hangin na dumadaan.
Na sa tuwing may taong naliligaw sa gubat, may dalawang dilaw na matang gumagabay sa kanilang pauwi.

At sa gitna ng kagubatan ng San Geronimo, sinasabi ng matatanda na kapag sumigaw ka ng tulong…
May isang nilalang na tutugon.
Isang nilalang na kalahating tao, kalahating musang.
Isang nilalang na hawak pa rin ang ginintuang mutya.

At ang pangalan niya… ay Ramil.