NAGTATAGO SA VISA: Paano Ako Naging Hari ng Loophole… Hanggang Sipain Ako ng Thailand

Na-klik mo siguro ‘to dahil mahilig ka rin mag-push ng limit—ng visa, ng rules, ng buhay.

Ako si Marcus.

At ito ang kuwento kung paano ko inakalang genius ako… hanggang isang araw, sa immigration counter sa Don Mueang, bigla na lang may opisyal na nagsabing:

“Sir, you have 7 days to leave Thailand.”

At parang doon lang ako tuluyang nagising.

Simula: Hindi Ko Naman Balak Magtagal

Hindi ko talaga planong tumira sa Thailand.

Seryoso.

Nagsimula lang ‘to sa isang conference—normal na business trip, dalawang linggo sa Bangkok para sa tech event, networking, powerpoints, corporate bullshit na sanay na akong lunukin araw-araw.

IT consultant ako mula Johannesburg, South Africa.

Quinze taon na ako sa industriya, sabi nga nila “may pangalan na,” pero sa loob-loob ko, pagod na pagod na ako.

May bahay ako sa isang security estate—electric fence, CCTV, biometrics sa gate, armed response signs sa bawat kanto.

Kotse ko naka-lock sa garahe, may alarm, may tracker, may insurance.

May insurance din ako para sa hijacking, home invasion, pati kidnapping covered.

Sa amin, normal ‘yan.

Lahat laging naka-alert.

Lahat laging may “what if”.

At oo, nasanay ako.

Pero hindi ibig sabihin okay ako.

Joburg: Laging May Kaunting Takot sa Hangin

By 2017, iba na ang pagod ko.

Hindi lang “antok sa trabaho” pagod.

Pagod na parang buto mo mismo sawa na mabuhay sa ganitong sistema.

Kakahiwalay lang namin ng asawa ko noon—hindi naman sa scandalous na dahilan, pero obvious na pareho kaming ubos.

Napagod lang.

Naubusan.

Lumipat siya sa Cape Town, ako naiwan sa Johannesburg.

Nagte-text pa rin kami sa birthday.

‘Yun na lang.

Work na lang ang natira sa’kin—pero pag ‘yan na lang ang meron ka, nagiging wala na rin ‘yan.

Gising ako 6 a.m., traffic ng isang oras sa M1, tapos siyam na oras sa opisina kakaayos ng problema ng ibang tao, tapos traffic ulit, tapos isang basong whiskey sa bahay habang nanonood ng kung anumang palabas na wala naman akong pake.

Tulog.

Ulit.

Load Shedding, Crime, at ‘Yung Di Na Mawalang Takot

Ang load shedding, parang background noise na sa buhay namin.

Minsan dalawa, minsan tatlong beses sa isang araw.

May video call ka sa kliyente—PUF—patay ang ilaw, patay ang router, patay ang lahat.

Takbo ka sa generator, hintay ka mag-boot ang modem, balik ka sa call, pasensya, sorry, “technical issues,” kahit alam ninyong lahat na systemic ‘yan.

Lahat nagpe-pretend na okay lang.

Pero hindi.

Nakakapagod siyang ikibit-balikat araw-araw.

Tapos ‘yung crime.

May kaibigan akong na-hold up sa traffic light—may baril sa bintana, kinuha ang cellphone at wallet niya at broad daylight pa.

Isang tropa naman, nalooban habang tulog siya sa second floor.

Kaunting gamit lang ang ninakaw, pero ‘yung pakiramdam na may ibang tao sa loob ng bahay mo habang natutulog ka—iba ‘yon.

Simula noon, mas magaan na tulog namin, hindi dahil relaxed, kundi dahil laging naka-alert.

May exit route ka sa utak.

May “what if may pumasok?” moment tuwing gabi.

At lagi mong maririnig: “E, ganyan talaga ang Joburg.”

Parang weather lang, parang traffic lang.

Kasama sa package.

Bangkok: Dalawang Linggo na Nagpalit ng Bigat sa Dibdib

Kaya nang sinabi ng boss ko na kailangan kong pumunta sa Bangkok para sa conference, hindi na ako nag-isip.

“Yes, boss, no problem,” kahit hindi pa nga niya tapos ang briefing.

Two weeks, all expenses paid.

Lumipad ako papuntang Suvarnabhumi isang Martes ng umaga, March 2017.

Paglabas ko sa airport, sinalubong ako ng init na parang kumot na basa—makapal, malagkit, mabigat.

Pero para sa ‘kin? Para akong nakalanghap ng ibang klase ng hangin.

Hindi safe sa sense na “perfect world,” pero hindi rin ganoon kabigat.

Nag-taxi ako papuntang Sukhumvit.

Habang nasa loob ng sasakyan, nakatitig lang ako sa labas—motorbikes na parang langgam sa trapiko, tuk-tuk na maingay ang busina, street vendors na nag-iihaw ng kung anu-ano.

Chaos.

Pero hindi ‘yung chaos na pamilyar sa’kin.

Hindi ‘yung chaos na may baril.

Iba.

Parang buhay lang.

Conference sa Umaga, Totoong Buhay sa Gabi

Ang conference? Boring.

Cloud infrastructure, cybersecurity trends, mga taong nagpapalitan ng business cards na pagkatapos ng event itatapon lang nila.

Pero tuwing hapon at gabi—doon ako nabubuhay.

Pagkabalik sa hotel, bababa ako ulit, lalabas, maglalakad sa Sukhumvit.

Wala akong planong ruta.

Lalakarin ko lang ang kalsada, papasok sa mga eskinita kung may amoy pagkain, titigil sa food stall na walang English, turo-turo lang.

Pad kra pao, tom yum, mango sticky rice.

Kumakain akong nakatayo sa bangketa, habang umaagos sa paligid ko ang trapiko, ilaw, tao.

Isang gabi, napadpad ako sa isang rooftop bar malapit sa Asok.

Puno ng expats, turista, Thai na naka-suit, may live DJ, may ilaw ng buong skyline.

Umorder ako ng beer, tumayo sa railing, tumitig sa lungsod.

Neon lights, BTS na parang steel snake sa gitna ng buildings, kalye na hindi natutulog.

At naisip ko:

“Putcha, may mga taong normal lang na nandito araw-araw. Dito sila nagigising. Dito sila umuuwi. Ganito buhay nila.”

Walang armed response sign sa bawat gate.

Walang schedule ng brownout.

Walang “robot” na delikado tuwing hinto.

Parang simpleng buhay lang.

Si Dan: Taong Nagpakita na May Option Palang Ganito

Doon ko nakilala si Dan, isang Australian na mid-50s, naka-t-shirt, shorts, parang walang problema.

Nagkausap kami dahil pareho kaming mag-isang uminom.

Tinanong ko kung ano ginagawa niya sa Bangkok.

Dati raw siyang finance sa Sydney, burned out, naubos, nagbenta ng lahat, lumipat sa Thailand.

Ngayon, nagtuturo ng English part-time, konting consulting, sapat na raw para mabuhay nang komportable.

Hindi mayaman, pero masaya.

Tinanong ko, “Hindi mo nami-miss Australia?”

Tumawa siya, sabay sabi:

“Mate, umuuwi ako taon-taon para makita mga anak ko. Enough na ‘yon. Dito na bahay ko ngayon.”

At may sinabi siyang tumatak sa utak ko:

“You know what the best part is?
Hindi ko na kailangang magpaliwanag kung bakit ganito buhay ko.
Hindi ko kailangang mag-justify kung bakit hindi ako nag-aasawa ulit, bakit hindi ako umaakyat sa corporate ladder, bakit hindi ako bumibili ng bahay na hindi ko naman afford.
Gigising ako, gagawin ko gusto ko, matutulog ako. ‘Yun na ‘yun. That’s the point, mate.”

Buong natitirang araw sa conference, paulit-ulit ‘yon sa utak ko.

Buong flight pabalik sa Joburg, naaalala ko ‘yung city lights ng Bangkok.

Sa traffic sa M1, habang nakatingin ako sa gray na kalangitan ng Johannesburg, ramdam ko ulit ‘yung bigat sa dibdib na nawala for two weeks.

At naisip ko:

“Bakit nga ba nandito pa ako?”

Pagbabalik: Hindi na Business Trip, Kundi Paghanap ng Hangin

Tatlong buwan pagkatapos, nag-book ako ulit papuntang Bangkok.

Pero ngayon, walang conference.

Walang “official reason.”

Ako lang, backpack, laptop, at 60-day tourist visa.

Sinabi ko sa boss ko: magli-leave ako.

Sinabi ko sa mga kaibigan ko: kailangan ko lang mag-break.

Sinabi ko sa sarili ko: isang buwan lang ‘to, maximum dalawang buwan. Linis lang ng ulo.

Wala akong planong mag-immigrate.

‘Yun ang sabi ko.

Nag-rent ako ng service apartment sa Sukhumvit—isang kwarto, maliit na kusina, maayos na Wi-Fi, sapat na para sa remote work.

Mas mura pa rin kaysa sa renta ko sa Joburg.

Kinonek ko ang laptop ko sa VPN, nag-email sa mga luma kong kliyente, at sinabing may time ako for freelance work.

At doon nagsimula ang panibagong buhay.

Unang Buwan: Ito na ‘Yon, ‘Yung Feeling na “Bakit Di Ko ‘To Ginawa Noon Pa?”

Magigising ako nang walang alarm.

Kape sa maliit na kusina, bukas laptop, ilang oras na coding.

Pagdating ng tanghali, lalabas ako, kakain sa street stall—pad see ew na may baboy, 50 baht lang.

Minsan Php 70–80 equivalent.

Mura, masarap, at hindi instant noodles.

Sa hapon, konting trabaho ulit, tapos gym, tapos minsan rooftop bar, minsan maliit na pub lang.

Sa gabi, nakikipagkita ako sa mga expat: Brits, Aussies, Amerikano, Germans.

Lahat halos may parehong kuwento.

“Dati akong ganito sa bayan namin, burned out, napagod, napunta dito, di na nakabalik.”

Parang support group ng mga tumakas sa first-world o third-world problems.

Sa The Hangover bar ako unang nagkaroon ng core group: si Jaime na Brit na tatlong taon nang bouncing sa Southeast Asia, si Carlos na Spanish teacher sa international school, at si Lena na German graphic designer.

Lahat remote, lahat may sariling orbit pero madalas umiikot sa iisang bar.

Tatlo, apat na beses sa isang linggo kaming magkikita, magiinom, magrereklamo tungkol sa visa rules, at magshare ng tips:

“Doon ka mag-extend, mas mabait ‘yung officer.”
“Huwag ka doon, istrikto.”
“Dito mura flight for visa run.”

At sa gitna ng lahat, ramdam ko:

“Shit, mas buhay ako rito.”

Ang Unang Visa Run: Parang Cheat Code lang sa Buhay

Isang gabi sa The Hangover, napag-usapan na malapit nang ma-expire ang 60-day stamp ko.

Sabi ko, baka uuwi na ako.

Or baka balikan na lang ‘to next year.

Tumingin sa akin si Jaime na parang may nasabi akong sobrang tanga.

“Mate, hindi mo kailangang umuwi,” sabi niya. “Mag-visa run ka lang.”

Nag-blink ako. “Mag-ano?”

Doon niya unang ipinakilala sa akin ang salitang visa run.

Sabi niya: 60-day tourist visa, tapos pag malapit nang ma-expire, lalabas ka lang ng bansa—Malaysia, Laos, Cambodia, Vietnam, Myanmar—magpapastamp ulit, tapos balik Thailand.

Paulit-ulit.

Legal-ish.

Sabi ko, “Legal ba ‘yan?”

Umiling siya nang bahagya, sabay ngisi.

“Hindi illegal. Pero hindi rin talaga ‘yan intended. Gray area. Pero taon na ‘yan ginagawa ng mga tao. Ang rule lang: huwag kang mag-overstay. Huwag mong amining dito ka nakatira. Tourist ka. May return ticket ka ‘kunwari’, may hotel bookings, may itinerary. Look like a tourist, act like a tourist, even if you’re here for years.”

At alam mo na ang kasunod.

Sinubukan ko.

Kuala Lumpur: Unang Lagpas, Walang Sablay

Nag-book ako ng murang AirAsia flight papuntang Kuala Lumpur.

Isang gabi sa hostel, kaunting lakad sa city, konting kuha ng litrato, tapos balik na kinabukasan.

Pagdating ko sa Don Mueang, kinabahan ako habang inaabot ang passport ko sa immigration.

Binuklat niya.

Tiningnan.

Stamp.

Ngiti.

“Welcome to Thailand.”

At parang may nag-unlock na level sa utak ko.

“Ganito lang pala ‘yun?”

Sa loob ng unang taon, apat na beses kong ginawa ‘yun.

Dalawang beses sa KL, isang beses sa Vientiane, isang beses sa Siem Reap.

Mini-holiday daw.

Pero sa totoo lang, annual renewal ng fake status.

At tuwing makakabalik ako, pareho ang pakiramdam:

“Panibagong 60 days. Panibagong free trial ng buhay.”

Wala akong planong tumigil.

Mga Taon ng Kalayaan na Naka-sandal sa Gray Area

Habang tumatagal, gumaganda ang sistema ko.

Remote work.

Stable clients sa South Africa na hindi nagmamalay kung nasaan ako basta maayos ang gawa.

Mas mataas pa nga minsan productivity ko sa Bangkok: walang load shedding, walang armed response na nag-aalalang baka may sumilip sa gate, walang traffic na nagnanakaw ng oras ko araw-araw.

Gising ako, kape, coding, kain sa labas, gym, kaunting social life.

Nag-enroll pa ako sa Muay Thai gym—tatlong beses sa isang linggo, pawis to death, pero sarap sa pakiramdam.

Natutunan ko ang basics ng Thai: sapat para um-order, tumawad, at mag-flirt nang konti.

Unti-unti nang hindi ko binubuksan ang news sa South Africa.

Hindi ko na alam kung ano na ang latest sa politika namin, sa krimen, sa load shedding schedule.

At sa isang gabi sa balcony, may beer ako sa kamay, tanaw ko ang city lights, nararamdaman ko ‘yung hangin, naririnig ‘yung ingay ng traffic sa ibaba.

At sinabi ko sa sarili ko:

“Tangina, nagawa ko. Nakatakas ako.”

Pero Kahit sa Pinakamagandang Gabi, May Maliit na Boses

Kahit anong ganda ng pakiramdam, hindi nawawala ‘yung maliit na boses sa likod ng isip ko.

‘Yung boses na nagsasabing:

“Paano kung isang araw, sabihin ng Thailand: tama na.”

Pero malakas din ang pride ko.

Sinasabi ko sa sarili ko:

“Hindi naman ako narkotraffic. Hindi ako kriminal. Remote worker lang ako. May pera ako. Hindi ako pabigat. Hindi ako nagka-crime. Tourist lang akong matagal magbakasyon.”

At sa bawat successful na visa run, nagiging mas madali ‘yung pagsisinungaling sa sarili.

Lalo na nang tumagal pa.

Pagbabago sa Hangin: Mga Stamp na Matagal Tingnan

Pagsapit ng ikatlong taon, medyo nagiging kakaiba na ang mga encounter ko sa immigration.

Hindi na mabilis ang stamp.

Binubuklat na nila ang passport ko nang mabagal.

Binibilang ang mga entry.

May bulungan sa katabing officer.

May tingin na mas matagal nang kaunti.

Tapos stamp pa rin.

Pasok pa rin.

Pero iba na ang tingin.

Parang sinasabi ng mata nila:

“Nakita ka namin.”

Sa mga expat group sa Facebook, dumadami ang horror stories.

May isang lalaki—naalala kong Kiwi ‘ata—na kinuwestyon nang isang oras sa Suvarnabhumi.

Pinabuksan phone, emails, bank statements.

Inusisa kung saan nanggagaling ang pera niya.

Binigyan siya ng 30 days lang, hindi 60.

Warning shot.

May isa pang na-deny outright.

Pabalik sa Singapore the same day.

Sabi raw ng officer, “You are abusing the system. You need correct visa.”

Sa group, hati ang reaksyon.

Iba sinasabing malas lang niya.

Iba sinasabing may nagawa siyang mali.

Iba sinasabing simula na ‘to.

Ako?

Pinili kong maniwala na hindi ako kasama sa target.

May pera ako.

May return flight akong naka-book, kahit hindi ko naman balak gamitin.

May hotel bookings ako printed, kahit apartment talaga ang tinitirhan ko.

Mukha akong turista sa polo shirt, shorts, at shades.

Hindi ako backpacker na overstay.

Hindi ako “red flag.”

At tuwing naiisip ko ‘yung worst-case, iinom lang ako.

Tapos tuloy ang buhay.

Nakakapagod na Kalayaan

Habang lumalalim ang mga taon, unti-unti ding nagbabago ang kulay ng “paraiso” ko.

‘Yung dating masigla at laging bago na Bangkok?

Nagiging background na lang.

Hindi na ako masyadong lumalabas.

Hindi na ako nag-e-explore.

Madalas, sa apartment lang ako—laptop, kape, coding.

Lalabas lang para kumain at mag-gym.

‘Yung crew ko sa The Hangover, unti-unti ring nag-disperse.

Si Jaime lumipat sa Chiang Mai.

Si Carlos tinawag pauwi sa Spain—family problem, hindi na rin bumalik.

Si Lena, pinakamatalino sa aming lahat, kumuha ng proper work visa. Legal siya. Wala na siyang visa run.

At ako?

Naiwan sa gray zone.

Mas madalas na akong uminom, hindi pa rin “alcoholic” level, pero sapat para lumabo ang mga gabi.

Isang beer habang nagco-code.

Isang whiskey bago matulog para tumahimik ang utak.

Sinasabi ko sa sarili ko:

“Stress lang ‘to. Mainit kasi. Normal lang ‘to sa expat life.”

Pero sa ilalim ng lahat, alam kong hindi stress lang ‘yon.

Alam kong takot ‘yon, na tinatakpan ko lang ng alak.

Takot na isang araw, sa immigration booth, may magbabago.

Crackdown: Kapag Nabasa Mo sa Balita ‘Yung Mukhang Ikaw Ang Tinamaan

Dumating ang mga balita.

Nag-announce ang Thailand: higpitan ang visa exemptions at tourist visa abuse.

Ayaw na nila ng mga taong nakatira sa bansa gamit lang ang tourist stamp.

Gusto nila: tunay na turista, o legal na residente—hindi “long-term tourist” na obvious namang hindi umaalis.

Mas dumami ang forum posts.

Mas dumami ang panic.

May mga na-flag na passport dahil sobrang dami ng entries.

May mga na-ban nang isang taon, tatlong taon, limang taon.

Sa mga expat group, aso’t pusa ang debate.

Iba, denial: “Overblown ‘yan. Kailangan nila pera natin.”

Iba, realist: “Tapos na ang golden age. Lahat ng nagvi-visa run, naghihintay na lang ng turn nila.”

Ako?

Pinili ko pa rin ang denial.

Bukod sa wala na akong plan B.

Saan pa ako pupunta?

Joburg?

Bumalik sa security estate?

Sa brownout?

Sa laging kaba?

Para sa akin, at that time, mas nakakatakot ‘yun kaysa sa crackdown.

Kaya sabi ko: “Isang visa run pa. Kaya pa ‘yan.”

Ika-11 Visa Run: Sa Vientiane Nagsimula ang Dulo

Nasa ikalabing-isang visa run na ako noong November 2020.

Limang taon na halos ako sa Thailand.

Limang taon na nakaasa sa 60-day stamps, AirAsia tickets, at konting “acting tourist.”

Nagpunta ako sa Vientiane, Laos.

Pareho pa rin ang routine: tuk-tuk papuntang Thai consulate, pila kasama ng iba pang mukhang guilty pero hindi aamin.

Halos walang usapan sa pila.

Alam naming lahat ang dahilan kung bakit kami nandoon.

Alam naming lahat na may binabanat kaming rules, pero wala pa kaming lakas ng loob na tumigil.

Nakuha ko pa rin ang visa.

Kinabukasan, flew back to Bangkok, landing sa Don Mueang bago mag-sunset.

Pila sa foreign nationals, passport sa kamay, pilit na kalmado ang mukha.

Nang ako na ang turn ko, inabot ko ang passport sa officer.

Binuklat niya.

Page by page.

Tapos huminto.

Isa, dalawa, tatlong stamp—parang binibilang.

Naramdaman kong bumibilis ang tibok ng puso ko.

May sinabi siya sa Thai sa katabing officer.

Yung katabi niya, tumingin sa passport ko, tumango.

At sinabi ng officer sa akin, malinaw:

“Please wait here.”

Side Room: ‘Yung Kuwartong Alam Mong Hindi Maganda ang Balita

Umalis siyang dala ang passport ko.

Iniwan akong nakatayo sa gilid ng booth, habang lahat ng ibang pasahero, stamp lang, tapos lakad na palabas, pick-up ng luggage, tuloy na sa buhay nila.

Ako, naka-pause.

Lumalakas ang kaba, pakiramdam ko, bawat minutong lumilipas, mas sumasama ang balita.

After siguro 10 minutes—hindi ko alam, parang slow motion lahat—bumalik siya kasama ang mas matandang opisyal.

“Please come with us,” sabi ng senior officer.

Sinundan ko sila papunta sa maliit na opisina—walang bintana, fluorescent light, isang desk, dalawang chair, may poster pa tungkol sa visa regulations na parang nang-aasar.

Umupo sila sa isang side ng mesa.

Ako, sa kabila.

Nasa gitna ang passport ko.

Tinanong niya ako: pangalan, bansa, trabaho.

Sumagot ako nang maayos: Marcus, South Africa, IT consultant, freelance, remote.

Tinanong niya kung gaano na katagal ako sa Thailand.

Sablay ako doon.

Sabi ko, “On and off, a few years.”

Tinap niya ang passport ko.

“Fifteen entries in the last two years,” sabi niya. “That is not on and off. That is living here.”

Parang may humigop ng hangin mula sa baga ko.

Sinubukan kong magpaliwanag.

Sinabi kong nagta-travel ako, na hindi ako nagtatrabaho sa Thai company, na pera ko galing sa South Africa, na nagbabayad ako ng tax doon.

Ipinakita ko pa ang invoices, bank statements, kung ano pang proof.

Tahimik siyang nakinig.

Tumango siya.

Tapos, kalmado niyang sinabi:

“You are not breaking Thai criminal law, but you are abusing the visa system.”

“Tourist visa is for tourism. You are not a tourist. You are living here without proper visa.”

Wala na akong naidahilan.

Kahit anong English, kahit anong paliwanag, nakikita sa papel ang katotohanan.

Dalawang Option: 7 Araw o 5 Taon

Sinabi niya sa akin, direkta, walang paligoy:

May dalawa raw akong choice.

Option 1: Bibigyan niya ako ng 7-day extension para ayusin ang gamit ko at kusang umalis ng Thailand. Walang ban, walang black mark sa system, pero klarong “goodbye.”

Option 2: Kung ayaw ko, puwede nila akong i-detain, i-proseso para sa deportation, at ma-ban ako for up to 5 years.

Sabi niya, choice ko raw.

Pero klaro sa tono niya: may isa lang talagang matinong sagot.

Tinanong ko kung puwede ba akong mag-apply ng ibang visa—work visa, business, long-term, kahit ano.

Sagot niya: puwede, pero kailangang gawin sa labas ng Thailand.

Kailangan ko ng work permit, sponsor, o retirement income.

At dapat daw noon ko pa ‘yan inayos.

At alam kong tama siya.

Alam kong ilang taon ko nang kinalilimutan ang responsibilidad na ‘yon.

Pero kapag sinabi sa’yo ng authority figure nang direkta, parang suntok pa rin sa tiyan.

Tinap niya ang papel, may stamp, may petsa: 7 days from today.

Inabot niya sa akin ang passport ko, kasama ng papel.

“Use this time wisely,” sabi niya.

Tapos tumayo siya.

Tapos na raw ang meeting.

Balcony, Bangkok: 7 Araw Para I-pack ang 5 Taong Buhay

Paglabas ko sa maliit na office, parang lutang ako.

Nakuha ko ang bag ko sa carousel.

Sumakay ako ng taxi pauwi sa apartment.

Alam mo ‘yung drive na kabisado mo na, pero bigla na lang pakiramdam mo ibang bansa na ‘to?

Pagdating ko sa Sukhumvit, umakyat ako sa unit ko, naupo sa balcony, tinitigan ko ang city na tinawag kong “home” ng limang taon.

At sa unang beses, hindi siya mukhang “home.”

Mukha siyang bansa na pinakiusapan ako nang maayos pero mariin:

“Tama na. Umalis ka na.”

Hawak ko ‘yung papel na may 7-day stamp.

Para siyang bomba na may timer.

Unang Araw: Wala Akong Ginawa Kundi Matulala

Sa unang araw, wala akong nagawa.

Hindi ako nag-empake.

Hindi ako nag-email.

Hindi ako tumawag.

Nakatitig lang ako sa dingding, sa papel, sa passport.

Binabasa ko paulit-ulit, para bang maaaring magbago ‘yung nakasulat kung titigan ko nang matagal.

Pero hindi nagbago.

7 days.

7 araw para buwagin ang limang taon.

Ikalawang Araw: Walang Magic, Walang Fixer na Kayang Bumali ng System

Pangalawang araw, nagsimula akong maghanap ng milagro.

Tumawag ako sa visa agency—isa sa maraming opisina sa Bangkok na may mga ad na “WE FIX VISA PROBLEMS.”

Magalang ‘yung babae sa kabilang linya, pero diretsahan.

Sabi niya, totoo raw ang crackdown.

Wala raw silang pwedeng gawin sa kaso ko.

Kahit maraming stamp ang passport, kahit may pera ako, kahit wala akong ginawang kriminal, isang bagay pa rin ang malinaw: abused na ang tourist visa ko.

Leave daw muna.

Try daw ako later from outside, kung qualified.

Tumawag ako sa isa pang agency.

Pareho sagot.

Nag-post ako sa expat groups, nagtanong, nag-vent.

Iba, umunawa.

Iba, sinabing “dapat inasikaso mo na ‘yan dati pa.”

May isa pang nagsabi, “swerte ka nga, hindi ka na-ban agad.”

May isang nag-private message, nagbigay ng number ng lawyer.

Tinawagan ko.

Sinabi niya, puwede niyang subukan i-appeal, pero aabutin ako nang $10,000 ang fees, at manipis daw ang chance na magtagumpay.

Wala akong 10K USD na pang-sugal.

At kahit meron, hindi malinaw kung worth it.

Binaba ko ang tawag.

Walang magic.

Walang shortcut.

Hindi na ako makaka-“loophole” sa sitwasyon na ‘to.

Ikatlong Araw: Dalawang Maleta, Limang Taon, Isang Tumpok ng Alaala

Sa ikatlong araw, napilitan na akong mag-empake.

Binuksan ko ang closet, kinuha ang dalawang maleta na kasama kong lumipad papuntang Bangkok ilang taon na ang nakalilipas.

Simula ako sa mga damit—mga t-shirt na napudpod na, shorts, gym clothes, ilang polo na ginagamit ko lang kapag may seryosong Zoom meeting.

Sinunod ko ang mga libro—coding, philosophy, kung anu-anong nabili ko sa mga second-hand shop.

Tapos ‘yung mga random na gamit na nabili ko nung inakala kong “dito na ako tatanda”: rice cooker, maliit na set ng weights, framed photo ng Bangkok skyline na nilagay ko sa sala.

Tinitigan ko ‘yung frame.

Nilagay ko sa maleta.

Binunot ko ulit.

Tapos tinapon sa basurahan.

Hindi ko kinayang dalhin.

Nag-post ako sa expat buy-and-sell group: desk, upuan, bookshelf, mattress.

May mga nag-message agad—lahat naghahanap ng bargain.

Dumating ang isang British para kunin ang shelf.

Tinanong niya, “Leaving, mate?”

“Visa issues,” sagot ko.

Tumango siya, parang sanay na.

Inabot niya ang cash, isinakay ang shelf sa tuk-tuk, umalis.

Iniwan akong nakatayo sa gitna ng unti-unting kumakalbong apartment.

Mas maliit ang itsura niya nang wala ang mga gamit ko.

At mas totoong temporary.

Ikaapat na Araw: Paalam sa Mga Kaibigang Naging Background Noise na Rin

Ikaapat na araw, nagsimulang mag-goodbye mode ang social life ko.

Nag-text ako kay Lena, ‘yung German designer na ngayon legal na legal ang status sa Thailand.

Nagkita kami sa isang coffee shop malapit sa Thong Lo.

Niyakap niya ako, mahigpit.

Sinabi kong kailangan ko nang umalis.

Sinabi niyang matagal na niyang sinasabi sa’kin na ayusin ko ang visa ko.

“Dapat noon pa, Marcus,” sabi niya. “Pwede ka sanang kumuha ng proper visa.”

Tumango lang ako.

“Inisip ko kasi laging may ‘later.’”

Hindi na siya nangaral.

Hinawakan niya lang kamay ko at sinabi:

“At least you had five years. At least alam mong hindi biro ang gustong mong buhay.”

Niyakap niya ako ulit bago kami magkahiwalay.

Sa akin, hindi sapat ang line na “you had five years,” pero wala na rin naman akong pwedeng sagot.

Ikaapat na Gabi: The Hangover, Huling Beses

Kinagabihan, pumunta ako sa The Hangover bar.

Hindi na ganoon ka-busy.

Ilan na lang ang regulars, may dalawang turista.

Umorder ako ng whiskey, umupo sa bar.

Niyakap ako ni Ploy, ‘yung bartending Thai na kilala na ako sa order ko.

“Where you go?” tanong niya.

“Home,” sagot ko. “South Africa.”

Nalungkot ang mukha niya, pero ngumiti pa rin.

“You good customer,” sabi niya. “You come back someday, okay?”

“Maybe,” sagot ko.

Pero sa loob-loob ko, alam kong matagal pa bago ako muling makakaapak sa lupa ng Thailand—kung mangyari man.

Ikalimang Araw: Huling Lakad sa Lungsod na Tinawag Kong Tahanan

Ikalimang araw, naglakad lang ako.

Sumakay ako ng BTS, walang specific na destinasyon.

Bumaba sa Siam, naglakad sa mga mall na dati kong dinaraanan.

Kumain ng pad kra pao sa maliit na karinderya malapit sa Chitlom.

Nagpunta ako sa ilog—tinitigan ko ang mga bangka na bumabiyahe sa maitim na tubig.

Pumasok ako sa Lumpini Park, umupo sa isang bench.

May mga nagja-jogging, nagta-taichi, naglalakad kasama aso nila.

Normal na araw sa Bangkok.

Normal na araw para sa kahit sinong may maayos na visa.

Para sa’kin, isa sa huling araw.

Tinitigan ko ang mga tao, ang mga puno, ang mga building sa paligid.

At doon ko napagtanto:

Hindi ko talaga “tinirahan” ang Thailand.

Tinaguan ko lang ang sarili ko dito.

Ginawa ko siyang bubble, isang mundo na safe mula sa commitment, mula sa pressure, mula sa totoong buhay.

At ngayon, pinuputok na ng sistema ‘yung bubble na ‘yan.

Ikaanim na Araw: Ticket Pauwi at Tawag sa Anak

Sa ikaanim na araw, nag-book ako ng flight.

One-way ticket pabalik sa Johannesburg, alis kinabukasan.

Matagal ko lang tinitigan ‘yung booking confirmation.

“Final” ang pakiramdam.

Tumawag ako sa anak ko.

Matagal kaming hindi nag-usap—hindi dahil may away, kundi dahil ako mismo ang umiwas.

Busy ako sa pagiging “malaya.”

Tinawagan ko siya, nag-ring ng tatlong beses, sinagot niya.

“Dad?”

“Uu,” sagot ko. “Uuwi ako.”

Tinanong niya kung okay lang ba ako.

Sabi ko, okay lang, visa stuff lang.

Tinanggap niya, pero ramdam kong hindi siya kumbinsido.

Nagsabi lang siya: “Masaya akong uuwi ka. Sabihin mo lang kung kailan kita masusundo.”

Nag-usap kami sandali, small talk, konting awkward.

Pagkababa ng tawag, mabigat ang pakiramdam ko.

Parang lahat ng taon na ginugol ko sa pagtakbo palayo, ngayon bumabalik sa akin, sabay-sabay.

Ikapitong Araw: Kalbo na ang Apartment, Kailangan ko Nang Umalis

Sa huling araw, tumayo ako sa gitna ng apartment.

Walang laman.

Bare walls.

Walang furniture.

Parang hindi na ‘yon ‘yung lugar na inakala kong “bahay.”

Parang kwarto lang sa Airbnb.

Tama naman—‘yun lang talaga siya.

Isinauli ko ang susi sa building manager.

“Leaving Thailand?” tanong niya.

“Yeah,” sagot ko. “Visa.”

Umiling siya, mukhang nasanay na sa ganitong kuwento.

Sumakay ako ng taxi papuntang airport.

Habang umaandar kami sa Ekkamai, Asok, Din Daeng, tinitingnan ko ang city na limang taon kong minahal.

Street vendors, tuk-tuk, billboard na may Thai script na hindi ko pa rin kayang basahin.

Golden spires ng mga templo, kumikinang sa huling araw na makikita ko sila.

Hindi ako lumingon pagdating sa airport.

Hindi ako nag-picture ng “one last selfie in Thailand.”

Naglakad lang ako papunta sa check-in counter, security, immigration.

Stamp paalis.

Tapos na.

Flight Pauwi: Mas Mahaba ang Biyahe Kapag Mas Mabigat ang Bitbit

11 hours ang flight.

Hindi ako makatulog.

Tinititigan ko lang ang dilim sa labas ng bintana.

Iniisip ko lahat ng ginawa ko, lahat ng hindi ko ginawa.

Iniisip ko ‘yung divorce.

‘Yung burnout sa trabaho.

‘Yung takot at galit sa Johannesburg.

‘Yung unang gabing magaan ang dibdib ko sa rooftop bar sa Bangkok.

Iniisip ko kung totoong “nakahanap” ba ako ng paradise.

O pinahiram lang ako ng Thailand ng limang taon na pahinga, kapalit ng responsibilidad na ayusin ang papel ko.

At hindi ko na-fulfill ‘yung parte ko.

Ngayon, babalik ako sa país na pinagtakasan ko, mas matanda, mas broke, at may dagdag pang guilt.

Johannesburg, Muli: Walang Fireworks, Walang Welcome Banner

Pag-landing namin sa Joburg, madaling-araw pa lang.

Mas maliit at mas gray ang airport kaysa sa Bangkok.

Nakuha ko ang maleta ko, dumaan sa customs.

Walang pumigil sa akin.

Walang nagtanong kung saan ako nanggaling.

Walang red stamp, walang interrogation.

Ako lang, ordinaryong South African na umuwi.

May kaibigan ako sa Sandton na pumayag na tumira muna ako sa kaniya habang nag-aayos.

Binuksan niya ang pinto, niyakap ako, “Welcome back, boet.”

Inilapag ko ang maleta sa spare room, naupo sa kama.

Amoy alikabok ang kwarto.

Sa labas, naririnig ko yung malayong ingay ng traffic, may occasional na sirena.

Pamilyar.

Lahat pamilyar.

At doon ko naisip si Marcus na 5 years ago—‘yung version ko na unang bumaba sa Bangkok, nakaramdam ng gaan sa dibdib.

Kung kaharap ko siya ngayon, ano sasabihin ko sa kaniya?

Sasabihin ko siguro:

“Tuloy mo, pero gawin mo nang maayos.”

Wag kang maging hari ng loophole.

Wag mong gawing kabuhayan ang gray area.

Dahil may hangganan ‘yan.

Hindi Ko Sinasabing Mali ang Ginawa Ko—Pero Hindi Rin Tama

Hindi ko kayang sabihin sa sarili ko na sana hindi na ako tumuloy sa Bangkok.

Kasi totoo rin: nagbago ako doon.

Nakita ko na puwedeng maging simple ang buhay.

Na puwedeng magtrabaho nang remote, walang masyadong political drama.

Na puwedeng bumaba ang bigat sa dibdib.

Pero mali ako sa paniniwala na kaya kong magtago sa loopholes forever.

Mali ako sa pagkuha ng kalayaan pero pag-iwas sa commitment.

Gusto ko ng benefits ng isang buhay sa Thailand, pero ayokong sagutin ang presyo ng paggawa nito nang tama—visa, documents, tax coordination, lahat.

Mas pinili ko ‘yung “madali.”

At tulad ng lahat ng shortcut, bumigay din sa huli.

Ngayon: Nasa Joburg Pa Rin, Pero Hindi na Ako ‘Yung Dating Ako

Ngayon, nandito pa rin ako sa Johannesburg.

Mas malala na ang load shedding.

Mas delikado na raw, sabi nila.

Mas mataas ang stress ng mga tao.

Pero iba na rin ako.

Oo, mas broke.

Oo, may bitbit na “failure” sa sarili.

Pero mas malinaw na sa akin ngayon kung gaano kadaling linlangin ang sarili.

Nagbabalik ako sa freelance work—maliit na projects sa IT, paunti-unti kong binabalik ang client base ko.

May mga araw na naiisip ko: “Babalik kaya ako sa Southeast Asia?”

Pero kung sakali man, alam ko na:

Hindi na ako pwede sa gray zone.

Kung pupunta ako, dapat legal.

Proper visa.

Proper setup.

Hindi na ako pwedeng umasa sa visa run.

May mga araw din namang sinasabi ko sa sarili ko:

“Baka dito ka na lang talaga. Harapin mo na ‘to. Tigilan mo na ang pagtakbo.”

Wala pa akong sagot.

Pero ang alam ko lang: pagod na akong tumakbo.

Para sa Lahat ng Nakikinig: Kung Ikaw Si “Marcus” Ngayon

Kung binabasa mo ‘to o ini-imagine mo ang sarili mo habang pinapanood ang bersyon nitong video, at ikaw ‘yung taong nasa gray zone ngayon—visa run, border bounce, creative paperwork—ito lang masasabi ko:

Hindi ka pa hinuhuli? Oo.

Pero hindi ibig sabihin hindi ka nakikita ng system.

At hindi ako nagwi-warning para takutin ka.

Nagwi-warning ako dahil alam ko ‘yung pakiramdam ng gising sa isang bansang mahal mo, pero pinapauwi ka na.

Alam ko ‘yung pakiramdam ng nakatitig sa city lights, realizing na nag-stay ka nang sobrang tagal sa lugar na hindi mo inaangkin nang maayos.

Alam ko ‘yung pakiramdam na may 7 araw ka para umalis sa buhay na akala mo “ikaw na ‘yon.”

Hindi Ka Kaaway ng Thailand—Pero Hindi Rin Nila Tungkulin na Ikaw ang Unahin

Importanteng maintindihan ‘to:

Thailand, o kahit anong bansa, hindi kontrabida sa kuwentong ganito.

May karapatan silang magpahigpit.

May karapatan silang magdesisyon kung sino ang puwedeng tumira roon, sino ang dapat turista lang.

Ako ang kumuha ng risk.

Ako ang naglaro sa loop-hole.

Ako ang umasa na hindi ako mapapansin.

Kaya nang abutin ako ng reckoning, wala akong ibang masisisi.

At oo, masakit tanggapin ‘yon.

Kung Maglilipat ka ng Buhay, Gawin Mo nang Buo, Hindi Bahagya

Kung iniisip mong tumira sa Thailand, Vietnam, Malaysia, Philippines, o kahit saan pa sa Southeast Asia:

Hindi ko sasabihing “Huwag.”

Pero sasabihin ko:

Gawin mo nang maayos.

Alamin ang tamang visa.

Kumuha ng lawyer kung kailangan.

Mag-ipon para sa requirements.

Huwag mong asahang dahil mabait ang mga tao, mabait din forever ang sistema.

Mas mahal ang shortcut sa dulo.

Mas masakit mag-pack ng limang taon sa dalawang maleta dahil hindi mo prinayoridad ang legality.

Ang Talagang Loophole na Hindi Ko Nakita Noon

Inakala ko noon na ang loophole ay nasa system: visa runs, fake itineraries, “tourist” look.

Ngayon ko lang narealize: ang tunay na loophole na ginamit ko ay ‘yung kakayahan kong lokohin ang sarili ko.

Sinabi ko sa sarili ko:

“Free ka.”

Pero hindi.

Prisoner ako ng takot, ng pag-iwas, ng visa expiration date.

Naka-attach sa calendar ang buhay ko.

At kapag ang buhay mo nakabitin sa stamp at schedule ng immigration, hindi mo talaga hawak ang kalayaan mo.

Huling Aral: Mas Mabigat ang Pagnanakaw sa Sarili Kaysa Sa Anumang Fine

Pwede kang magbayad ng multa sa gobyerno.

Pwede mong ayusin ang papel.

Pwede kang maghintay, mag-apply ulit.

Pero mas mahirap bayaran ‘yung utang mo sa sarili mo.

Na ilang taon mong alam na mali ang ginagawa mo, pero pinili mong magbulag-bulagan dahil mas komportable.

Na ilang taon mong alam na wala ka talagang backup plan, pero umaasa ka lang na “baka hindi mangyari sa’kin.”

Ako, nabigyan ako ng pagkakataon na umuwi nang walang ban.

7 araw sa halip na 5 taon.

Malaking bagay ‘yon.

Pero kapalit niyon, bitbit ko ang tatak sa sarili ko:

“Alam mo na, pero pinagpatuloy mo pa rin.”

Sa dulo ng lahat ng ‘to, hindi ako hero sa kuwento ko.

Hindi rin ako full villain.

Isa lang akong taong naghahanap ng mas magaan na buhay, pero mas pinili ang madaling daan kaysa tamang daan.

At kung may isang bagay man akong gustong makuha mo sa kuwento ko, ito ‘yon:

Paradise is real.

May Bangkok talaga, may beach, may street food, may nightlife, may simpleng umaga na wala kang kinatatakutang baril o brownout.

Pero hindi ka puwedeng magtayo ng buhay sa paraiso gamit ang hiniram na araw.

Balang araw, maniningil ang kalendaryo.

At kapag dumating ‘yon, mas mabuti nang handa ka—legal, buo, at totoo—kaysa katulad ko, nakatitig sa 7-day stamp na parang sentensiya sa sarili kong ilusyon.