“Kalau Kamu Bisa Sembuhkan Aku, Aku Iklas Jadi Istrimu!” — Keajaiban Itu Benar-Benar Terjadi

“Pangakong Galing”

I. Ang Babaeng Sawang-Sawa sa Sakit 🌧️

Sa isang maliit na bayan sa Bulacan, nakatira si Mira, dalawampu’t dalawang taong gulang, na dati’y puno ng pangarap. Honor student noong high school, mahilig sa sayaw, at kilala sa kanilang baryo bilang “sunshine” dahil sa kanyang masiglang ngiti.

Pero limang taon na ang nakalipas mula nang magsimulang kumupas ang liwanag na iyon.

Nadiagnose si Mira ng isang bihirang autoimmune disease. Madalas siyang mahilo, magkanda-pasa ang katawan, at labis ang pagkapagod kahit kaunting galaw. Dati siyang aktibo sa eskwela, pero napilitan siyang tumigil sa kolehiyo. Naging mas madalas ang pagpunta sa ospital kaysa sa pagpunta sa mall.

Sa unang taon, puno pa ng pag-asa ang pamilya.
Sa pangalawa, nagsimulang maubos ang ipon.
Sa ikatlo, nagsimula nang magbenta ng lupa at gamit.
Sa ikaapat, lumalim ang utang.
Sa ikalimang taon, nagsimulang mapagod si Mira — hindi lang sa gamutan, kundi sa buhay.

Isang hapon, nakaupo siya sa tabi ng bintana, nakamasid sa mga batang naglalaro sa kalsada. Sumakit na naman ang dibdib niya, hindi dahil sa sakit, kundi sa inggit.

“Ma,” mahinang sabi niya habang nilalagyan ng lotion ang tuyong balat. “Kung hindi ako nagkasakit, siguro nagtatrabaho na ako ngayon. Baka nakakatulong na ako sa inyo.”

Umupo ang nanay niyang si Aling Rosa sa gilid ng kama. “Anak, huwag ka ngang ganyan. Hindi mo kasalanan ‘to. Kahit kailan, hindi ka naging pabigat.”

Pero alam ni Mira ang totoo: gumaan man o hindi ang loob ng nanay niya, mabigat ang gastos, mabigat ang sitwasyon, at mabigat ang tanong sa puso niya:

“May saysay pa ba ako?”

II. Ang Lalaki sa Loob ng Lumang Kapilya ⛪

Sa kabilang dulo ng baryo, may isang lumang kapilya na madalang nang puntahan. Nand’yan pa rin ang krus, ang mga sirang bangko, at ang basag na salamin sa bintana. Dati itong puno tuwing Linggo, pero nang maitayo ang bagong simbahan sa bayan, naiwan na lang ito bilang tahimik na kanlungan ng iilan.

Isa sa mga iilan na iyon ay si Eli, dalawampu’t apat na taong gulang, tahimik, payat, at laging may dalang maliit na notebook.

Si Eli ay anak ng dating pastor na si Mang Ruben. Maaga itong naulila sa ama, at simula noon, tumulong siya sa pag-aayos ng lumang kapilya — hindi bilang opisyal na gawain, kundi personal na panata.

Bukod sa paglilinis ng kapilya, kilala si Eli sa baryo bilang taong laging handang tumulong: magbitbit ng tubig para sa senior citizen, mag-ayos ng sirang bubong, magtulak ng kariton ng kapitbahay. Tahimik siya, pero mabait.

At may isang lihim siyang matagal nang itinatago: matagal na niyang tinitingnan si Mira mula malayo.

Nung high school pa sila, si Eli ang tahimik sa huling upuan, habang si Mira ang masigla sa harap. Wala siyang lakas ng loob na ligawan ito, kaya kontento na siya sa pagtingin. Nang mabalitaan niyang nagkasakit si Mira, nagsimula siyang magdasal gabi-gabi sa lumang kapilya.

“Panginoon, kung pwede pong sa’kin na lang ‘yung sakit niya… huwag lang siya.”

Pero hindi milagro ang dumating. Taon ang lumipas, at lalo lang lumala ang kalagayan ni Mira.

III. Ang Pagkikita sa Gitna ng Paghina 🍂

Isang huwebes ng hapon, kailangan ni Mira pumunta sa health center para magpa-check-up. Pero dahil gipit na sa pera, naglakad na lang sila ng nanay niya mula bahay hanggang bayan. Sa kalagitnaan ng lakad, sumakit nang husto ang tuhod at dibdib ni Mira.

“Ma… sandali lang,” hingal niya. “Nahihilo ako.”

May malapit na upuang sementado sa tapat ng lumang kapilya. Doon sila naupo. Si Mira, putlang-putla, pawis na pawis.

Saktong palabas ng kapilya si Eli, may hawak na walis at basahan. Nang makita niya si Mira, parang biglang huminto ang mundo niya.

“M-Mira?” gulat na tawag niya. “Kayo po ba ‘yan, Aling Rosa?”

Lumingon si Aling Rosa, napakilala nang maikli. “Eli, anak ni Ruben, ‘di ba? Kamusta ka na?”

“Ayos naman po. Si Mira…” tumingin siya kay Mira, halatang nag-aalala, “…okay ka lang ba?”

Nagkamalasakit ang mga mata niya. Hindi ito awa, kundi tunay na pag-aalala.

“Sanay na,” mahinang biro ni Mira, pilit na ngumiti. “Sabaw lang ‘to.”

Natawa si Eli nang mahina. “Ako na po ang sasama sa inyo sa health center,” alok niya. “May bisikleta po ako rito sa likod. Pwedeng sumakay si Mira sa likod, tapos si Nanay… este, si Aling Rosa, sabay na po tayong maglakad.”

Nag-atubili si Aling Rosa. “Nakakahiya naman sa’yo, anak.”

“Okay lang po,” sagot ni Eli. “At least, mas mabilis makarating si Mira.”

Nagkatinginan silang tatlo. Si Mira, sumuko sa paglalakad, tumango.
“Okay lang, Ma. Mas okay ‘yon kesa himatayin ako sa gilid ng kalsada.”

Hindi na nagpaligoy-ligoy si Eli. Kinuha niya ang bisikleta sa likod ng kapilya, inayos ang upuan, at maingat na inalalayan si Mira paakyat.

Habang pedal siya nang pedal, ramdam niya ang mahinang kapit ni Mira sa balikat niya. Hindi ito romantikong sandali sa pelikula — totoo ‘tong hirap, hingal, at kaba.

Pero sa gitna ng pagod, may kakaibang kapanatagan sa puso ni Mira. Matagal na siyang hindi nakakaramdam ng ganitong uri ng pag-aalaga mula sa isang taong hindi kadugo.

IV. Ang Matapang na Pagtatanong 💬

Pagkatapos ng check-up, habang hinihintay ni Mira at ng nanay niya ang reseta sa health center, nag-abot ng tubig si Eli kay Mira.

“Uminom ka muna,” sabi niya. “Para di ka mahilo.”

“Salamat,” tugon ni Mira. “Ang bait mo yata sa lahat, noh?”

Ngumiti si Eli, medyo nahiya.
“Siguro dahil ‘yon ang natutunan ko kay Papa. Sabi niya, kung walang kaya ibigay na pera, magbigay ka ng oras at lakas.”

Sandaling natahimik si Mira, saka biglang tinanong:

“Eli, naniniwala ka pa ba sa milagro?”

Nagulat si Eli. Hindi niya inakalang ‘yon agad ang tanong.

“Sa totoo lang, oo,” sagot niya. “Pero hindi laging ‘yung tipo ng milagro na gumagaling bigla ang may sakit. Minsan, milagro na ‘yung kahit may sakit ka, may taong hindi ka iniiwan.”

Napahigpit ang kapit ni Mira sa plastik ng tubig.

“Kung may Diyos, bakit pinapayagan Niyang tumagal nang ganito ‘yung sakit ko?” mahina niyang tanong. “Hindi naman ako santo, pero hindi rin ako gano’n kasama. Nakakapagod na, Eli. Araw-araw gamot, bawal ‘to, bawal ‘yan. Hindi ako makatakbo, hindi ako makapagsayaw, hindi ako makapagtrabaho. Parang nakakulong ako sa katawan ko.”

Tumingin si Eli sa kanya, seryoso.
“Hindi ko alam lahat ng sagot, Mira. Pero ang alam ko, hindi natatapos ang kwento mo sa sakit mo.”

Napailing si Mira, mapait ang ngiti.
“Lahat sinasabi sa’kin ‘yan. ‘Huwag kang susuko, may plano si Lord.’ Pero wala naman sila sa posisyon ko. Hindi sila ‘yung ginugulat sa gabi ng sakit ng dibdib. Hindi sila ‘yung takot matulog kasi baka hindi na magising.”

Nag-init ang mata ni Eli. Hindi dahil na-offend siya, kundi dahil dama niya ang bigat ng sinabi.

“Mira,” sabi niya nang mahinahon, “kung may paraan para gumaling ka… kukunin mo ba?”

Napatawa si Mira, mahina pero may halong luha.
“Siyempre. Kahit maglakad ako paluhod mula dito hanggang Quiapo, gagawin ko. Pero hindi naman ako bida sa pelikula. Wala naman sigurong lalapit sa’kin na magician at magsasabing, ‘Pag pinag-pray kita, gagaling ka agad.’ Gan’un lang.”

Saglit na natahimik si Eli, bago binitawan ang isang tanong na kahit siya, nagulat sa tapang:

“Paano kung… may taong magdasal para sa’yo—hindi lang isang gabi, hindi lang isang linggo, kundi araw-araw, buong puso? Maniniwala ka ba na pwedeng may mangyari?”

Tumingin si Mira sa kanya, seryosong-seryoso.
“Eli, dinadasalan na ako ng nanay ko, ng kapitbahay, ng mga tita ko. Wala namang nangyayari.”

Huminga nang malalim si Eli. “Puwede bang… ako naman?”

Napakunot ang noo ni Mira. “Ha?”

“Puwede bang ako ang magpanata para sa’yo?” tanong niya, diretso, walang ligoy.
“Araw-araw, pupunta ako sa kapilya. Mag-aayuno ako, magdarasal, hanggang sa kaya. Hindi ko alam kung ano mangyayari, pero maglalaban ako para sa’yo sa paraan na kaya ko.”

Nagkatinginan sila. Kay Mira, parang binebentahan lang siya ng pag-asa na ilang beses na niyang binili dati at ilang beses na ring nasayang.

Kaya sa halip na magpasalamat lang, binitawan niya ang isang linya na kalahati biro, kalahati desperasyon:

“Sige, Eli. Kung kaya mo talaga akong pagalingin…
Kung kaya mong ipaglaban ‘yung milagro na ‘yan para sa’kin…
Handa akong maging asawa mo.”

Para bang umikot ang mundo ni Eli. Tumigil ang oras.
“N-nagbibiro ka ba?” pautal niyang tanong.

Umiling si Mira, pero may mapait na ngiti.
“Hindi ko sinasabing gusto kitang pakasalan ngayon. Ang sinasabi ko… kung totoo ‘yang sinasabi mo, kung may mangyaring milagro… kung gagaling ako nang hindi maipaliwanag ng doktor…
Pag nangyari ‘yon, hindi lang Diyos ang maniniwala akong may plano. Paniniwalaan din kitang lalaki na hindi umatras sa isang pangakong walang kasiguraduhan.”

V. Ang Panata sa Lumang Kapilya 🔥

Simula kinabukasan, nagsimulang magbago ang buhay ni Eli.

Tuwing alas-singko ng umaga, bago pa uminit ang araw, naglalakad na siya papunta sa lumang kapilya. Nililinis niya ang sahig, pinupunasan ang mga upuan, saka luluhod sa harap ng altar.

“Panginoon,” panalangin niya, araw-araw, “hindi ako manghihingi ng kung anu-ano para sa sarili ko. Isa lang po: pagalingin Ninyo si Mira. Kung kailangan may maghirap kapalit, ako na po. Kung kailangan magbago buhay ko, sige po. Basta bigyan N’yo siya ng panibagong pag-asa.”

Hindi siya tumigil.
Isang linggo. Dalawa.
Isang buwan. Dalawa. Tatlo.

May mga araw na pagod na pagod siya sa trabaho sa construction, pero pumupunta pa rin sa kapilya. May mga gabing umiiyak siya, hindi dahil sa sarili niyang problema, kundi dahil sa takot na baka hindi nangyayaring milagro na hinihingi niya.

Paminsan-minsan, dumadalaw siya kina Mira. Kumakatok, nag-aabot ng prutas, gamot na galing sa health center, o simpleng lugaw.

“Hindi ka ba napapagod?” tanong ni Mira minsan habang pinapainom siya ni Eli ng tubig.

“Napapagod,” tapat niyang sagot. “Pero hindi sa’yo.”

“Bakit mo ba ginagawa ‘to?” prangka niyang tanong.

Nagkibit-balikat si Eli, pero seryoso ang tingin.
“Kasi mahal kita.”

Natahimik si Mira. Kahit alam niyang may gusto na sa kanya si Eli noon pa man, iba ang pakiramdam kapag inamin na nang direkta.

“Eli, hindi ako sigurado sa kinabukasan ko,” sagot niya. “Hindi ako sigurado kung giginhawa pa ‘to, o bigla na lang akong—”

“Hindi rin ako sigurado,” putol ni Eli, “pero sigurado ako sa’yo. Hindi ko alam hanggang saan ako dadalhin ng dasal ko, pero hangga’t humihinga ka, lalaban ako.”

VI. Ang Di-Inaasahang Pagbabago 🌱

Isang umaga, habang tinititigan ni Mira ang mga gamot na nakahilera sa lamesita, napansin niya ang isang bagay na kakaiba: hindi siya ganoon kapagod tulad ng karaniwan.

“Ma,” tawag niya. “Parang… mas magaan ‘yung katawan ko ngayon.”

Tiningnan siya ni Aling Rosa, sanay na sa mga biglang reklamo ng sakit ni Mira. “Siguro maganda lang gising mo ngayon, anak.”

“Ano, susubukan ko lang umakyat sa hagdan,” sabi ni Mira.

“Uy, huwag kang magbiro, Mira,” saway ni Aling Rosa. “Baka atakihin ka na naman.”

Pero matigas si Mira — dahan-dahan siyang tumayo. Inaasahan niyang iikot ang paningin niya, gaya ng madalas mangyari. Pero ngayon, hindi. Medyo hilo, pero hindi umiikot ang mundo.

Unti-unti siyang lumapit sa hagdan sa loob ng bahay — ilang baitang lang, pero para sa kanya, parang bundok.

Unang hakbang.
Hindi sumakit ang tuhod.
Ikalawa.
Hindi sumikip ang dibdib.
Ikatlo.
Inabot niya ang sandalan, at nang makarating sa itaas, napahagulgol siya.

“Ma! Nakaakyat ako!”

Agad na sumunod si Aling Rosa, nanginginig. “Anak… baka naman adrenaline lang ‘yan…”

Pero lumipas ang dalawang oras, hindi bumagsak si Mira. Naulit pa kinabukasan. At sa mga sumunod na araw, napansin nilang hindi na gano’n kadalas ang pagsakit ng mga kasukasuan niya. Hindi na siya kinakapos ng hininga tulad dati.

Hindi ibig sabihin gumaling na siya agad — pero may kakaibang pagbabago.

Sa susunod na check-up, tiningnan ng doktor ang resulta ng mga laboratory test. Kumunot ang noo nito, saka napatingin kay Mira.

“Mira,” sabi niya, “hindi ko pa sinasabing milagro ito… pero kung ikukumpara sa mga nakaraang taon, ibang-iba ang results mo ngayon. Gumaganda ang kondisyon mo.”

“Doc, ibig sabihin po ba…?” nanginginig na tanong ni Aling Rosa.

“Ibig sabihin,” tugon ng doktor, “may pag-asa na ngayon na hindi ko maibigay sa inyo noon. Kung magtutuloy-tuloy ang ganitong improvement, maaaring bumalik sa halos normal ang buhay ni Mira balang araw.”

Parang hindi makahinga si Mira — hindi dahil sa sakit, kundi sa sobrang tuwa.
“Doc, seryoso po kayo?”

Tumango ang doktor. “Hindi ko alam kung ano ang nangyari nitong mga huling buwan… pero kung may ginagawa kayong bago, ‘wag n’yo nang itigil.”

Pag-uwi nila, hindi na napigilan ni Mira ang sarili. Tumakbo siya — hindi mabilis, pero higit sa kaya niya dati — hanggang sa lumang kapilya.

VII. “Gumagaan na ang Katawan Ko” ✨

Pagpasok niya sa kapilya, nakita niyang nakaluhod si Eli sa harap, tulad ng dati. Basa ang balikat nito sa pawis. Nakapikit, mahigpit ang pagkakahawak sa rosaryo.

“Panginoon,” bulong ni Eli, “huwag N’yo sana akong pagsawaan. Kung hindi pa sapat ang dasal ko, dagdagan Niya po ang tibay ng loob ko. Basta si Mira… bawas-bawasan N’yo lang ‘yung sakit niya…”

Hindi niya natapos ang dasal — may narinig siyang mahinang hagulgol.

Paglingon niya, nandoon si Mira sa bukana ng kapilya, umiiyak, pero nakatayo nang tuwid.

“Mira?” gulat niyang sambit. “Bakit ka—”

“Eli,” putol ni Mira, hinahabol ang hininga — hindi dahil sa hirap, kundi sa tindi ng emosyon. “Hindi pa ako lubusang magaling… pero gumagaan na ang katawan ko. Sabi ng doktor, ibang-iba na daw ‘yung resulta ko.”

Parang lumuwag ang dibdib ni Eli. May gusto siyang isigaw, pero lumabas lang ay isang tanong:

“Totoo?”

Tumango si Mira, luhaang nakangiti.
“Hindi ko alam kung anong milagro ‘to… pero simula noong nagsimula kang magdasal para sa’kin, unti-unting may nagbabago. Hindi ko sinasabing dahil lang sa dasal mo ‘to. May gamot pa rin, may doktor pa rin. Pero hindi mo rin ako mapipigilan kung sasabihin kong may kinalaman ka rito.”

Hindi makapaniwala si Eli. Hindi niya alam kung tatakbo ba siya, luluhod, o iiyak. Ang ginawa niya, sabay-sabay: lumapit, napaluhod, at napaiyak sa harap ni Mira.

“Salamat,” tanging nasabi niya. “Salamat, Lord…”

VIII. Ang Pangakong Binitiwan 🕊️

Habang pareho silang nakaupo sa harap ng altar, nanahimik sandali si Mira. Saka niya naalala ang isang linya na sinabi niya noon sa health center — linyang akala niya, bira lang sa hangin.

“Kung kaya mo talaga akong pagalingin… handa akong maging asawa mo.”

Napatingin si Mira kay Eli.
“Naalala mo pa ba ‘yung sinabi ko noon?” tanong niya.

“Alin…?” kinakabahang sagot ni Eli. Sa dami ng dasal niyang inulit-ulit, muntik na niyang itulak sa sulok ng isip ang pag-asang ‘yon.

“‘Yung sabi ko…” huminga nang malalim si Mira, “kung gagaling ako, handa akong maging asawa mo.”

Tumigil ang oras sa loob ng kapilya. Wala nang tunog kundi tibok ng puso nila.

“Mira,” mahinahon pero nanginginig ang boses ni Eli, “hindi kita kailanman pipilitin sa pangakong binitiwan mo nang desperado ka. Kahit hindi mo ‘yon tuparin, magdadasal pa rin ako para sa’yo. Hindi ko ginawa ‘to para sa kapalit.”

Ngumiti si Mira — hindi na iyon mapait, kundi malambing.

“Alam ko,” sagot niya. “Kaya nga ako natatakot.”

“Natatakot ka… sa’kin?” gulat ni Eli.

“Hindi,” umiling si Mira. “Natatakot akong baka hindi ako sapat para sa’yo. Iniwan na ako ng maraming bagay — kalusugan ko, pangarap ko, normal na kabataan ko. Pero ikaw, hindi ka umalis. Kahit anong bigat ko, pinili mo pa rin akong ipagdasal.”

Lumapit siya kay Eli, tinitigan ito nang diretso.

“Eli,” mahinang sabi niya, “hindi pa ako lubusang magaling. Pwedeng bumalik ang sakit ko, pwedeng hindi. Pero kung ‘yung tanong mo ay kung handa pa rin ba akong tumupad sa sinabi ko…”

Huminga siya nang malalim.

“Oo. Kung papayag ka… handa akong maging asawa mo — hindi dahil may utang na loob ako, kundi dahil naniniwala akong ikaw ang taong pinili ni Diyos para sumama sa laban ko.”

Parang bumuhos ang liwanag sa buong kapilya sa pandinig ni Eli. Hindi niya mapigil ang luha.

“Mira…” halos pabulong. “Sigurado ka?”

Ngumiti siya. “Kung hindi ako sigurado, hindi ako pupunta rito. Hindi ako tatayo sa harap ng altar na ‘to.”

IX. Pagtutol, Pagsubok, at Pagpili ng Pamilya ⚖️

Hindi lahat natuwa nang malaman ang desisyon nila.

“Anak, sigurado ka ba riyan?” tanong ni Aling Rosa kinaumagahan. “Hindi pa tayo sigurado kung tuluyang gagaling ka. Ayokong habangbuhay na lang umaalalay si Eli sa may sakit.”

“Ma,” sagot ni Mira, “hindi ako pipili ng tao na tingin ko maaawa lang sa’kin. Pinili ko si Eli kasi alam kong kahit wala akong sakit, siya pa rin ang pipiliin ko.”

Sa kabilang bahay, si Tiya Letty, kapatid ni Aling Rosa, nagtanong:

“Eli, siguradong kaya mong pasanin ‘to? Ang pakakasalan mo, may history ng malubhang sakit. Hindi ito tulad ng ibang babae na malusog, kayang magtrabaho ng full-time, kayang mag-anak agad.”

Hindi umatras si Eli sa tingin.

“Tiya,” mahinahon niyang sagot, “hindi ako magpapakasal sa listahan ng benepisyo. Magpapakasal ako sa tao. At ang taong ‘yon si Mira — hindi ‘yung sakit niya.”

May ilan pang bulungan sa baryo:

“Sayang si Eli, mabait pa naman.”
“Ba’t hindi na lang ibang babae, ‘yung wala nang sakit?”
“Baka magsisi ‘yan pagdating ng panahon.”

Pero sa kabila ng lahat, may ilang tumindig para sa kanila.
Ang doktor ni Mira, matapos marinig ang plano, napangiti.

“Hindi ako pari,” biro niya, “pero kung ako ang tatanungin n’yo, mas malaki ang tsansang gumaling ang isang may sakit na alam niyang may rason siyang lumaban.”

Si Lolo ng baryo, na madalas umupo sa tindahan, sabi:
“Maswerte si Mira. Hindi lahat ng lalaki, kayang mahalin ka kahit ‘di sigurado bukas. At maswerte si Eli. Hindi lahat ng lalaki, pinipili ng babae kahit may sugat pa.”

X. Kasalan sa Kapilyang Halos Giniba na 💍

Walang marangyang bulaklak, walang malaking caterer, walang mamahaling gown. Pero isang Linggo ng umaga, napuno ang lumang kapilya — una’t huling beses matapos ng ilang taon.

Nakasuot si Mira ng simpleng puting bestida, hinihila-hila pa ang laylayan para hindi siya madapa. Halata pa rin ang manipis niyang braso, pero kumikislap ang mata niya.

Si Eli, naka-puting polo at pantalon, nanginginig ang kamay sa kaba.

Sa harap, isang pari mula sa bayan ang pumayag magkasal sa kanilang dalawa sa lumang kapilya na minsang naging tahimik na saksi ng mga dasal ni Eli.

“Eli,” sabi ng pari, “handa ka na bang tanggapin si Mira, sa hirap at ginhawa, sa sakit at kalusugan?”

“Handa po,” sagot ni Eli, walang pag-aalinlangan.

“Mira,” tanong ng pari, “handa ka bang tanggapin si Eli, sa hirap at ginhawa, sa kabila ng mga takot sa kinabukasan?”

Napatingin si Mira sa mga kamay niya, sa mga peklat na iniwan ng mga dextrose, injection, at taon ng gamutan. Saka siya tumingin kay Eli — sa mga kamay na iyon na ilang beses nang nag-alay ng pagod at dasal para sa kanya.

“Handa ako,” sagot niya. “Hindi dahil sigurado ako sa bukas… kundi dahil sigurado ako sa taong kasama ko.”

Sa gitna ng palakpak, may iilang umiiyak — hindi dahil sa drama, kundi dahil naaalaala nila ang kani-kaniyang sugat, takot, at pag-asang matagal na nilang tinatago.

XI. Ang Milagro na Hindi Lang sa Katawan 🌈

Lumipas ang mga buwan matapos ang kasal.

Hindi naging perpekto ang lahat. May mga gabi pa ring sumasakit ang joints ni Mira. May mga araw pa ring kailangan niyang magpahinga nang diretso. Pero hindi na tulad ng dati — may kasama na siyang naglalagay ng mainit na tuwalya sa tuhod, nagtitimpla ng tsaa, at nagbibiro para gumaan ang loob niya.

“Hindi na ako takot matulog,” biro ni Mira minsan.
“Kasi pag nagising ako, ikaw pa rin ang unang makikita ko.”

Sa mga follow-up check-up, patuloy na gumaganda ang kalagayan niya. Hindi biglaang nawala ang sakit, pero unti-unti itong napasailalim sa kontrol. At higit sa lahat, hindi na siya nakakulong sa kama — nakakapaglakad na siya sa bayan, minsan nakakahalungkat pa ng mga halaman sa bakuran.

Isang hapon, habang magkatabi silang nakaupo sa loob ng lumang kapilya, tinitingnan ang liwanag ng araw na pumapasok sa basag na bintana, nagsalita si Mira:

“Eli, may na-realize ako.”

“Ano ‘yon?” tanong ni Eli.

“Nung sinabi kong, ‘Kung kaya mo akong pagalingin, magiging asawa mo ako,’ akala ko hanggan do’n lang ‘yung milagro — ‘yung gumaling ako.”

“Tapos?” tanong ni Eli, nakangiti.

“Tapos na-realize ko, ang totoong milagro, hindi lang ‘yung pagbabago sa katawan ko. Milagro na may taong pumiling mahalin ako nung panahong ni ako, hindi ko kayang mahalin ang sarili ko. Milagro na hindi nawala ang pananalig mo kahit wala kang nakikitang resulta. At milagro na ginamit ni Lord ‘yung pagmamahal mo para ipaalala sa’kin na may halaga pa ako.”

Hinawakan ni Eli ang kamay niya, marahan.

“Mira,” mahinahon niyang sagot, “hindi ako ang nagpagaling sa’yo. Ako lang ‘yung hindi sumuko sa paniniwalang may magagawa pa ang Diyos sa buhay mo. Ang milagro, siya ‘yung gumawa. Ako lang ‘yung makulit na kumatok nang kumatok.”

Ngumiti si Mira, tumulo ang luha — hindi na luha ng takot, kundi ng pasasalamat.

XII. Aral ng Kuwento 📚

Sa dulo ng lahat, ang kwento nina Mira at Eli hindi fairy tale na “gumaling agad ang may sakit at naging perpekto ang buhay.” Ang kwento nila ay tungkol sa:

Pag-asa sa gitna ng paulit-ulit na pagkadismaya;
Pag-ibig na hindi humihingi ng garantiya ng hinaharap;
Pananalig na hindi bulag, pero matatag kahit hindi nakikita ang buong plano.

Ang linya na nagsimula bilang parang pabirong hamon:

“Kung kaya mong pagalingin ako, handa akong maging asawa mo.”

— nauwi sa isang pangakong mas malalim:

“Kahit hindi pa ako lubusang magaling, pipiliin pa rin kita. At kahit hindi tiyak ang bukas, sabay nating haharapin.”

At marahil, sa bawat lumang kapilya, sa bawat tahimik na kwarto ng ospital, sa bawat puso na pagod na sa paulit-ulit na gamutan, may mga Milo at Eli na patuloy pang lumalaban, nagdadasal, at nagmamahal —
hindi dahil sigurado sila sa milagro,
kundi dahil sigurado sila na ang taong minamahal nila ay karapat-dapat ipaglaban.