PULIS BINASTOS ANG LALAKI SA TERMINAL—HINDI NIYA ALAM, GENERAL PALA ANG TATAY NITO!

.
.

Part 1: Sa Lilim ng Terminal

Kabanata 1: Makulimlim na Hapon

Ang hapon sa terminal ay parang isang tela ng ulap—makulimlim, mabigat, parang may bagyong nakabuntot. Sa ilalim ng malapad na bubong na bakal, sumasalubong ang tunog ng makina, boses ng konduktor, at halakhak ng mga tindera ng malamig na tubig. Ang bawat sulok ay may sariling kwento: mga batang naglalaro sa gilid, mga tricycle na nakasalampak, mga pasaherong pagod na sa paghihintay.

Si Evan ay isa sa mga pasahero. Hindi siya kapansin-pansin: nakasumbrero na walang logo, suot ang kupas na polo, may backpack na may punit sa gilid. Sa palad niya, pinipisil-pisil ang maliit na puting card—claim stub ng gamot na kailangan niyang kunin bago magsara ang botika sa ospital, para sa nanay niyang may sakit.

Tahimik si Evan. Hindi sanay sa maraming tao, mas gusto niyang sumiksik sa pila, maghintay, tumikhim kapag may gustong lumusot, tumango kapag natapakan ng sapatos. Sa lugar na sanay sa sigaw, ang katahimikan ay kaduda-duda.

Sa isang iglap, may boses na pumunit sa ingay.

Kabanata 2: Ang Pulis

“Anong hawak mo diyan?”

Isang pulis ang lumapit, tikas na tikas sa uniporme: si Captain Anton Ramos. Sa sumbrero niya kumikislap ang gintong borda, sa balikat ay kintang ng mga butones. Sa likod niya, tahimik lang si SPO2 La Cuesta, matang nakamarka sa pagod.

Nakasilip si Ramos sa card na pinipisil ni Evan.

“Ticket? Resibo? Bakit kabado ka?”

Nagulat si Evan, bahagyang napaatras.

“Claim stub po, sir… para sa gamot ng nanay ko.”

Umangat ang kilay ni Ramos, nakahambalos ang tingin.

“Bakit parang pasyal kang malambot ang tuhod mo? Wala ka bang ID? Baka naman dayo ka rito.”

“May ID po ako, na-misplace lang kanina sa bag. Hinahanap ko pa dapat—”

Hindi pa natatapos si Evan, dumagundong ang tinig ni Ramos.

“Alam mo bang pwede kitang dalhin sa outpost para tanungan? Yan ang hitsura ng mga manloloko rito, yung nagkukunwaring maamo.”

Nag-ipon ang mga mata ng tao sa paligid. May lalaking dumaan mula sa Yellow Mini Truck, isang babae sa mustard na t-shirt ang kumunot ang noo. Karamihan sanay na sa eksena—pulis na mataas ang boses, ordinaryong mamamayan na sinasanay ang kahiyaan gamit ang katahimikan.

Kabanata 3: Pagsubok

“Sir, kulang lang po sa tulog. Galing akong gabi sa trabaho,” halos pabulong si Evan.

“Tapos trabaho? Saan?” singit ni Ramos, pang-iinsulto.

“Sa bodega po, inventory. Papunta na ako sa ospital ngayon kasi may gamot na kukunin.”

Tumawa si Ramos, malakas, parang nanunukso.

“Ipakita mo ang laman ng bag mo.”

Dahan-dahang binuksan ni Evan ang backpack: ilang damit, tuwalya, isang lumang power bank, notebook na may marka ng pawis. Walang kakaiba.

Ngumiti si Ramos, hindi alintana ang hiya sa mukha ni Evan.

“Wala nga, pero walang ID. Alam mo bang pwede na yan para i-hold ka? Pag may nangyaring pandurukot mamaya, ikaw agad ang ilalagay ko sa listahan. Dito sa terminal, hindi pwede ang kolehong pakawala.”

Umigting ang panga ni Evan, kumikirot ang balikat. Naalala niya ang nanay niyang nakaratay, ang payo nito noong bata pa siya:
“Anak, pag may nagsigaw, huwag kang sumigaw pabalik. Pumili ng salita na makakabawas, hindi makakadagdag.”

Kaya’t pinili niyang huwag gumanti. Pero mabilis na nauubos ang oras.

“Sir, makahingi po ba ako ng pabor? Pwede ko bang pumila na muna sa jeep papuntang ospital? Magbabayad ako rito. Hawak niyo ang card. Babalik ako kaagad. May oras po ang pag-claim.”

“Hindi pwede,” napalakas ang boses ni Ramos. “Matuto ka sa disiplina. Dito kami ang batas.”

Nilunok ni Evan ang balak na magpaliwanag.

“Sige po, pero pakiusap lang, pwede ko bang tawagan ng barangay o kahit sino na pwedeng magpaliwanag sa inyo kung sino ako?”

“Sino ka nga ba?” pasaring ni Ramos. “Anak ng presidente ng mayor? Huwag mo akong takutin ha.”

Gusto sanang tumawa ng ilan, ngunit naunahan sila ng kaba. Si La Cuesta sa wakas umusad.

“Sir, baka pwede nating tawagin sa gilid para ma-check sa listahan ng Lawesta.”

Malamig na putol ni Ramos, ngunit nanlaki ang butas ng ilong.

“Ako ang bahala rito.”

Pinisil ni Evan ang claim stub. Sa bulsa, naroon ang teleponong halos maubos na ang baterya. May isang pangalan sa favorites na ilang buwang hindi niya tinatawagan—hindi dahil galit siya, kundi ayaw niyang sanayin ang sarili sa palamutin ng apelyido. Pero ang oras ay parang buhangin. At kung ang pagmamadali niya ay ang paggamit ng pangalan, pipiliin niyang gamitin ito hindi para kay Ramos kundi para sa gamot na maaaring humaba pa ang buhay ng ina.

“Sir, pwede ko bang tawagan ang isang tao? Sandali lang po.”

Umirap si Ramos ngunit umayon.

“Sige, tawag pero dito ka at speaker.”

Kabanata 4: Ang Tawag

Pinindot ni Evan ang numero. Isang ring. Dalawa. Tatlo.

Umangat ang kilay ni Ramos, handa nang tumawa. Sa ikaapat, may humalungkat na malalim na tinig sa kabilang linya.

“General Dimas speaking.”

Napatigil ang ilang nanonood. Sila La Cuesta ay parang may naalalang pangalan mula sa mga memo at tasking pero hindi pa natatapos. Naunahan si Ramos.

“Sino yan? Kaibigan mo? General daw. Pwede ko ring sabihing si Superman ako.”

Huminga si Evan, pinilit ang lakas ng loob.

“Tay,” mahina niyang sabi sa speaker. “Nasa central terminal ako. Pinipigil ng pulis. Baka pwedeng i-verify mo sa kanila na anak mo ako.”

Naglaho ang ingay. Pati ang mga humaharurot na jeep sa labas ay tila nag-alangan. Isang segundo pa at tumugon ang boses hindi sa anak kundi sa hangin na nakikinig.

“Anong pangalan ng pulis diyan?”

Tumingin si Evan kay Ramos.

“Captain Ramos.”

Agad na sagot ni Ramos, proud pa rin ang ilalim ng boses. Tahimik sa kabilang linya. Pagkaraan ng dalawang tibok ng puso, narinig ang utos.

“Standby.”

Parang tumigil ang terminal sa paghinga. Sa loob ng limang minuto, naglakbay ang mga chismis mula sa karinderya hanggang sa ticket booth. May general sa linya. Umalingawngaw ang sirena ng isang sasakyan malapit. Isang itim na Hilux ang pumasok sa terminal. Bumaba ang tatlong lalaki—dalawang nakaitim na may discrete earpiece at sa gitna ay isang maitim ang kutis na lalaki, tuwid ang tindig. Major General Renato Dimas, hepe ng direktoradong kumikilos sa integridad ng pulisya.

Kabanata 5: Ang Pagdating ng Heneral

Hindi niya agad tinignan ang anak. Sa halip, hinanap niya ang opisyal na may gintong burda sa sumbrero.

“Captain Ramos,” wika ni Dimas, matigas ngunit walang sigaw. “Magbigay galang.”

Sumaludo si Ramos, nagmamadali ngunit hindi maikubli ang pagkalito.

“General sir, pasensya na po—”

“Hindi pa ako humihingi ng paliwanag,” putol ni Dimas. Pumihit siya sa anak.

“Anak, ayos ka lang?”

Tumango si Evan, pinipigilan ang pagod.

“Ayos tay. Hindi ko gustong gamitin ang pangalan natin.”

Inilapit ni Dimas ang palad sa balikat ng anak.

“Wala kang ginawang mali sa pagharap. Ang may tungkuling umayos ang huhusgahan.”

Binalingan niya si Ramos.

“Ano ang dahilan mo sa pagharang, sir?”

Nagpaliwanag si Ramos, “Nagpapatupad po kami ng random inspection. Walang ID ang binata, kabado ang kilos.”

“At kapag kabado ba, automatiko ng may sala?”

“Di naman po, sir. Ngunit—”

Naputol si Ramos, bawat munit na hinahabol niya ay parang nalalaglag sa semento.

Kabanata 6: Aral ng Kapangyarihan

Mabilis, diretsong nilapitan ni Dimas ang stage ng pinangyarihan. Ang maliit na bilog ng mga taong nakikinig. Ang dalawang dilaw na mini truck, ang babaeng naka-mustard, ang batang nakasandal sa poste.

“Mga kababayan,” malakas ngunit mahina ang tono niya, “Humihingi ako ng paumanhin hindi sa rango kundi sa prinsipyo. Kapag ang sinumang opisyal ng batas ay mainip sa paggalang, hindi siya dapat humawak ng palad na pumipigil kundi ng bibig na marunong magpaliwanag.”

Tahimik, ang terminal ay parang sermonadong kapilya.

“Captain Ramos,” dugtong ng general, “Magsulat ka ng salaysay. Relieved ka muna ngayong araw habang iniimbestigahan ang reklamo ng Kapanghasan. SPO2 La Cuesta, ikaw muna ang officer in charge sa poste rito. Alam kong sinubukan mong humadlang.”

Namimalog ang mata ni La Cuesta.

“Opo, sir.”

Humarap si Ramos sa general, unti-unti nang nauupos ang yabang.

“General, hindi ko po alam na anak niyo siya.”

Pinutol ni Dimas, “Hindi mo kailangang malaman kung ibang tao ang kaharap mo. Dapat ganun pa rin ang paggalang mo. Hindi dahil anak ko siya kundi dahil tao siya.”

Nag-igting ang panga ni Ramos at bumaba ang ulo. Sa unang pagkakataon, umamin ang kanyang tindig na mabigat ang ginawa.

Kabanata 7: Paglalim ng Aral

Pakiramdaman ng lahat ang kakaibang paghupa ng hangin. Parang sa loob ng terminal ay biglang nagkatunog ang lumang oras.

Lumapit si Dimas sa anak.

“Saan ang ospital?”

“Sampalok po. May claim stub ang gamot si nanay. Uubos na ang oras.”

Tumango si Dimas.

“May sasakyan kami. Iha-hatid ka nila. Ako ang magre-report dito. Huwag kang mag-alala.”

Nagkatinginan ng mga tao. Wala na ang esenang panlalait. Pinalitan ito ng katahimikan na may pag-asa. Nakita nila ang pulis na kanina nalalaki ang dibdib, ngayon ay nakatikim ng hiya. Habang pinapakinggan ang utos ng kanyang pinuno, nakita nila isang ama at anak na sa kabila ng ranggo, piniling padaliin ang pagkuha ng gamot.

Bago sumakay si Evan, lumapit siya kay Ramos.

“Sir, hindi ko po gustong na ganito ang mangyari. Sana sa susunod kahit sinong katulad ko, kahit walang apelyedong makilala ninyo, mapapakinggan ninyo.”

Tumango si Ramos, “Pasensya na,” bulong niya, hindi nakatingin sa sino man, tinanggal ang sumbrero hindi dahil sa init kundi dahil sa paggalang na natutunan.

Kabanata 8: Pagbabago

Umalis ang sasakyan nina Evan at ng dalawang escort. Naiwan si General Dimas, hawak ang maliliit na piraso ng report na nakalap ng kanyang mga tauhan. Tinawag niya sila Cuesta at ang hepe ng terminal security.

“Magkakaroon tayo ng value seminar at customer handling training dito. Hindi ko gustong may natitirang takot sa terminal na ito. Gusto kong may natitirang tiwala.”

Kinahapunan, kumalat ang balita. May pulis na nakatikim sa terminal. Anak pala ng heneral ang napag-initan. Ngunit ang istoryang mas kumalat hindi ang apelyedo. Ang mas naaalala ng mga tao ay ang pagsasalita ng heneral sa gitna ng mga tricycle at jeep. Ang paalala na ang pagpapakumbaba ang pinakamataas na anyo ng kapangyarihan.

Kabanata 9: Sa Ospital ng Pag-asa

Gabing iyon sa ospital sa Sampalok, binuksan ni Evan ang supot ng gamot sa tabi ng kama ng kanyang ina. Nagising ito, marahang ngumiti.

“Anak,” bulong niya, “Salamat.”

Umupo si Evan sa tabi ng kanyang ina. Sa labas, tumigil saglit ang ulan at sa malayo, maririnig ang busina ng mga sasakyan patungo sa terminal. Buhay na nagpapatuloy.