BINATANG KARGADOR SA PALENGKE, PINAGTAWANAN DAHIL LAGING NAKAKATULOG SA KLASENAGULAT LAHAT PATI…

.
.

I. Simula ng Kuwento: Si Andrew Santiago

Sa isang pampublikong unibersidad sa Maynila, kilala si Andrew Santiago bilang “Mr. Siesta.” Halos araw-araw, naririnig ang pangalan niya sa klase—hindi dahil sa katalinuhan, kundi dahil sa kakaibang ugali niya: laging natutulog sa klase.

“Andrew Santiago!” sigaw ng professor na si Emilio Vergara, sabay hampas ng chalk sa mesa. Tawanan ang klase, lalo na’t nakikita nilang nakasubsob ang ulo ni Andrew sa braso, tulog na tulog. “Ano ba yan pare, first subject pa lang, tulog ka na kaagad,” bulong ni Jackson, isang kaklase. “Hindi yan tao, panda yan!” biro pa ni Mira.

Sa likod ng mga biro, inis na inis si Professor Vergara. Isa siyang guro na kilala sa pagiging istrikto. Hindi niya hinahayaan ang mga estudyanteng hindi seryoso sa klase. “Mr. Santiago, kung ayaw mong matuto, huwag mong idadamay ang klase ko ha,” sabi niya nang may diin.

Unti-unting iminulat ni Andrew ang namumugtong mata, mabigat na parang kulang sa isang linggong tulog. Tumayo siya, nakayuko, at mahina ang tinig, “Pasensya na po, sir.” Tawanan ulit ang klase; ginaya pa ni Jackson ang tono ni Andrew, “Sir, pasensya na po,” sabay paawa-awang boses.

Ngunit sa likod ng mga tawa, may isang tahimik na nakamasid—si Elira Montes. Matagal na niyang napapansin ang kakaiba kay Andrew. Hindi ito magulo, hindi palaway, hindi rin sipsip. Pero bakit nga ba laging pagod?

II. Ang Buhay sa Likod ng Klase

Habang nagpapatuloy ang klase, pilit nilalabanan ni Andrew ang antok. Pinipisil ang palad, pinapagalaw ang paa, pero maya-maya’y nakayuko na naman siya. Hindi nagtagal, bumigay ulit ang talukap. Muling natawa ang ilan. “Hindi na talaga nadala,” sabi ni Mira. “Pustahan, babagsak ‘yan sa finals.”

Hindi makapagtanong si Andrew, hindi makapag-recite. Minsan kahit sinusubukan niyang sumagot, hindi siya pinapansin dahil inaakalang mali ang sasabihin. Para bang nakatatak na sa isipan ng marami ang imahe niya bilang binatang walang pakialam.

Tuwing dismisal, mabilis siyang nag-iimpake ng gamit. Ayaw niyang nagtatagal sa campus dahil minsan sinusundan pa siya ng tukso. “Uy Andrew, gusto mo ba ng unan?” sigaw ng isa. Ngunit sa kabila ng lahat, hindi siya bumabalik, hindi nagagalit, hindi lumalaban—nakatungo lamang at nananahimik.

III. Ang Totoong Laban ni Andrew

Sa gabing iyon, wala ni isa sa mga kaklase niya ang nakakaalam na ang binatang tinatawanan nila ay hindi diretsong uuwi para magpahinga—kundi magsisimula pa lamang sa totoong trabaho.

Alas-dose ng gabi, bumangon siya. “Ma, gigising po ako ng 1:30 ha,” sabi niya sa ina, si Aling Teresa. Malungkot ang mata ng ina, “Pasensya ka na anak ha. Kung kaya ko lang sana.” Ngumiti si Andrew, “Okay lang ma, kaya ko naman po.”

Sa madaling araw, hinahatak ni Andrew ang kariton papasok ng Divisoria market. Madilim pa, maaga pa ngunit puno na ng ingay ang palengke—sigawan ng mga tauhan, kalampag ng mga kahon, amoy isda at gulay. “Andrew, dito na yung delivery ng gulay!” sigaw ni Mang Rudel. Opo, mabilis na sagot ni Andrew habang hinuhubad ang school bag at isinusuot ang lumang gloves.

Buong bigat niyang binuhat ang sako ng repolyo, halos kasing laki niya. Dala-dala na niya ang mga gamit sa school para diretso na siya sa pagpasok. Sa loob ng apat na oras, buong lakas siyang nagbubuhat ng mga sako, kahon, prutas, bigas, at iba pa.

Tuwing matutumba ang kariton, siya ang unang tatakbo para ayusin. Tuwing may wala sa hulog na delivery, siya rin ang gagawa ng paraan. Sa bawat karga niyang mabigat, may isa pang mas mabigat na dahilan kung bakit niya ito ginagawa—upang matustusan ang gamot ng kanyang ina, upang hindi mawala ang scholarship na tanging pag-asa niya.

Pagdating ng 5:00 ay tapos na sila sa kanilang mga ginagawa. “Anak, baka pwedeng hindi ka muna pumasok ngayon,” sabi ng ina, may pag-aalala sa boses. Ngumiti si Andrew kahit halata ang hilo, “Hindi po pwede, ma. Sayang po. Papasok po ako dahil kailangan ko po ito.”

Pag-uwi, laligo siya ng mabilis, hinuhugasan ang amoy palengke sa balat, isinuot ang uniporme, at tumatakbo papuntang school. Sa daan, napatingin siya sa mga estudyanteng maaliwalas, may dalang kape at may oras at pahinga. “Iba ang buhay nila sa buhay ko,” sa isip niya, pero hindi siya naiinggit. Masaya siya para sa kanila. Ang tanging hangad niya ay makapagtapos ng pag-aaral.

IV. Ang Pagbabago ng Pananaw

Habang papalapit ang final exams, lalo pang sumisidhi ang pressure sa buong klase. Ang library ay palaging puno, may nagkakape, may nagre-review. Ngunit kakaiba si Andrew. Kung lahat ay nag-aaral sa hapon o gabi, siya ay nag-aaral lamang tuwing may libreng minuto sa pasilyo, minsan sa gilid ng hallway habang hinihintay ang susunod na klase.

Ilang beses nakita siya ni Elira na nakaupo sa sahig, nakasandal sa dingding, hawak ang makapal na libro habang halos nakapikit sa pagod. “Andrew!” tawag niya. Nagising ang binata, “Ay sorry hindi ko sinasadya.” “Ay, wala ‘yun. Ayos lang.”

“Sandali, nag-aaral ka?” Ngumiti si Andrew, “Oo, kailangan eh. Kaso nakaidlip ako.” Napatingin si Elira sa laman ng libro—puro highlights, notes at iba pa. “Akala ng lahat ay wala kang pakialam sa klase. Pero nag-aaral ka pala ng sobra.” Natigilan si Andrew, “Hindi ko naman kailangang patunayan kahit kanino. Basta hindi ako bumabagsak, okay na yun.”

Habang tumatagal, mas lalo pang napansin ni Elira ang sipag ni Andrew. Lagi itong nakaupo sa front row. Kahit inaantok, lagi itong may notes, may handouts, at sariling reviewer. “Bakit hindi namin ito napapansin noon?” tanong niya sa sarili.

Isang araw, nakasalubong niya ang guidance counselor na si Mrs. Lucente. “Nakita mo ba yung scholar natin na si Andrew? Grabe ang dedication ng batang yon.” “Scholar po siya?” gulat na tanong ni Elira. “Oo, top siya sa entrance exam pero mahirap ang buhay nila kaya nagpa-part time siya.”

Kinabukasan, napaisip si Elira habang nakatingin kay Andrew na tulog na naman sa klase. Ngunit sa halip na asarin, tinabunan niya ang mata nito ng folder para hindi tamaan ng sikat ng araw. Hindi niya alam kung napansin iyon ni Andrew pero ngumiti ang binata ng magising.

V. Ang Laban sa Finals

Habang papalapit ang exam, todo review ang lahat. Pero si Andrew, hindi niya mapagsabay ang trabaho at pag-aaral. Buong gabi nag-aaral ang karamihan, siya naman ay buong madaling araw nagbubuhat.

Kinagabihan bago ang exam, sabay silang umuwi ng kanyang ina. “Anak, baka hindi mo kaya bukas ha. Maeksam ka pa,” sabi ng ina. “Tingin niyo po ba, Nay, ipabagsak ko po ang pagkakataong ibinigay sa atin? Ipaglalaban ko po ito, Inay.”

At sa gabing iyon, hindi na muna siya natulog. Nakaupo siya sa mesa, hawak ang reviewer, umiikot ang mundo sa sobrang antok. Pero hindi siya bumitaw.

Dumating na ang araw ng final exams. Halos lahat ng estudyante ay nasa hallway, may dalang reviewers, nagme-memorize ng formulas. Si Andrew, tahimik lang, nakaupo sa gilid, hawak ang ballpen, nakatingin sa sahig.

Pagpasok sa classroom, pinasa ni Professor Vergara ang instruction. “Walang kopyahan ha. Walang bulungan. Kung sino man ang mahuling ng daraya, automatic ay zero na.” Agad na naging seryoso ang lahat.

Nang ipamahagi na ang test paper, tumingin si Andrew rito. Mahirap, mas mahirap kaysa inaasahan, ngunit hindi siya nagpa-panic. Huminga siya ng malalim, “Ito na ‘yon. Laban na.”

Habang tumatakbo ang oras, halata ang tensyon sa silid. May nagbubura ng paulit-ulit, may nagkakamot ng ulo, may halos umiiyak. Pero si Andrew, tahimik lang, direktang nagsusulat, nakasimangot sa pag-iisip pero hindi kinakabahan.

VI. Ang Gulat ng Lahat

Isang linggo matapos ang exam, nagkaroon ng malaking announcement. “Magandang umaga sa inyo,” sabi ni Professor Vergara. “Ilalabas ko na ang result ng exam ngayon.”

Nag-ingay ang buong klase. Excited na, makakabawi kaya ako? Ngunit may isang tao lamang na hindi nagsalita—si Andrew. Tahimik lang, parang may kaba sa dibdib.

Isa-isang binasa ng propesora ang mga score. Montes nakakuha ng 93, Reyz 81, Cabalfin 84. At sa wakas, nakita ang high score—99, walang iba kundi si Andrew Santiago.

Tahimik ang buong klase, parang may humigop ng hangin. “Si Andrew? Imposible naman siguro yon. Paano nangyari yun? Hindi pwede, laging tulog sa klase yan.”

“Sir, sure po ba kayo?” tanong ni Jackson, halatang natataranta. “Oo naman, tatlong beses ko ong chinek at hindi ako maaaring magkamali,” sagot ng professor. “Sa totoo lang pati ako ay nagulat. Pero hindi ito tsamba. Talagang score niya ito.”

“Mr. Santiago, hindi mo lang kami sinurpresa kung hindi pinahiya mo kami dahil hinusgahan ka namin.”

Pinanood ng buong klase si Andrew, nakayuko lang, kinakalikot ang ballpen, halatang nahihiya. Hindi siya nagmayabang.

VII. Pagbabago ng Lahat

Kinabukasan, may ilang estudyante na namimili sa Divisoria. Nakakita sila ng pamilyar na mukha—si Andrew, pawisan, nangingitim ang braso, nagbubuhat ng mabibigat na sako. “Teka, si Andrew ba yan? Anong ginagawa niya dito?” Lumapit sila kay Andrew.

Doon nila nakita ang ina niyang may saklay, may iniindang sakit at daming kahirapang pilit na itinatago. “Ganito araw-araw ang ginagawa mo, Andrew?” tanong ni Jackson, gulat na mahina ang boses.

“Oo, para makapasok ako, para magkaroon ako ng pambaon at para matulungan ko si nanay. Nang sa gayon ay makapagtapos ako ng pag-aaral ko at hindi na kami maghirap pa.”

Hindi nakasagot ang mga kaklase niya. Halos maiyak si Mira. “Mali pala kami ng iniisip sayo.” Noon tuluyan nang nagbago ang tingin nila kay Andrew. Hindi siya tamad, hindi siya walang pakialam, hindi siya pasaway—isa siyang mandirigma. Mandirigmang lumalaban ng tahimik at gumagawa ng patas.

Pagbalik nila sa campus, iba na ang tingin ng lahat kay Andrew. Sa corridor pa lang, huminto si Jackson sa harap niya, “Pare, sorry ha. Sorry sa lahat ng pang-iinsulto ko sayo.” Tumango si Andrew, “Walang problema do Jackson. Okay lang yun. Saka hindi mo naman kasi alam.”

Lumapit din si Mira, “Sorry Andrew naging judgemental kami. Sana mapatawad mo kami.” Ngumiti si Andrew, “Wala yun Mira, naintindihan ko naman kayo. Wala kayong kasalanan.”

Lumapit si Professor Vergara at tumapik sa balikat niya. “Ipinagmamalaki kita, Io. Hindi ko alam ang pinagdaraan mo, pero salamat sa pagpapatunay nito ha. Napakagaling mo. Hinahangaan kita.”

Sa unang pagkakataon, hindi siya tinawanan ng klase—bagkus pinalakpakan pa siya.

VIII. Tagumpay at Inspirasyon

Sa pagtatapos ng pag-aaral ni Andrew, pinarangalan siya bilang isa sa pinakamagaling na estudyante at most inspirational student sa buong unibersidad. Hindi niya ito hinangad pero dumating ito dahil totoo ang kanyang pagsisikap.

Mula noon, natuto ang buong klase na huwag basta-bastang manghusga. Pasounawain ang tahimik na tao dahil sa likod ng katahimikan, maaaring may kwento ng pagkakaiba na hindi nila kayang isipin.

Nakapagtrabaho si Andrew sa malaking kumpanya, maayos ang sahod, naipagpatayo ang ina ng tindahan, bumili ng bahay, at nagkaroon ng magandang buhay. Magkasintahan na rin sila ni Elira, at binabalak nang magpakasal.

Sino nga bang mag-aakala na ang dating binatang tulog ng tulog sa klase ay siya pa pala ang mas manguna sa paaralan? Siya pa pala ang mas magtatagumpay sa buhay. Tahimik pero sigurado. Inapi noon, pero ngayon umasenso.

IX. Aral ng Kuwento

Sa kwentong ito ay marami tayong mapupulot na aral:

Huwag husgahan ang tao base sa nakikita ng ating mga mata.
Bawat isa ay may laban na hindi mo alam.
Ang tunay na sipag, kabutihan, at tiyaga—kahit hindi pinapansin—ay magbubunga sa tamang panahon.
Basta tayo’y magpatuloy lamang na lumaban ng patas sa buhay.

Mga kbarangay, ano ang masasabi niyo sa ating kwento? I-comment niyo sa baba ang inyong mga reaksyon at babasahin natin lahat ng yan. Pakilike, share, at subscribe para mapakinggan rin ng iba ang kwentong ito. Hanggang sa muli—salamat at peace out!