Basurero na hinamon ng suntukan. Matinik na tauhan pala ng Gobyerno. jusko po..luhod sila sa nalaman

.

Bahagi 1: Ang Basurero at ang Gulo

Sa isang eskinita sa Maynila, may isang matandang basurero na araw-araw ay nakikita ng mga tao. Ang pangalan niya ay Mang Elyas, isang animnapu’t limang taong gulang na lalaki. Payat siya, ngunit matikas ang tindig. Sa unang tingin, mukha lang siyang karaniwang pulubi na nag-iikot ng kariton para mangalap ng mga bote at karton. Ngunit sa likod ng kanyang payapang mukha at dahan-dahang pagkilos, may nakatagong bigat ng nakaraan.

Kilala siya sa lugar, ngunit hindi dahil sa kanyang mga nagawa kundi dahil sa kanyang tahimik na pag-uugali. Hindi siya nakikialam sa mga gulo at madalas ay tinutukso ng mga tambay sa kanto. Sa araw na iyon, habang pinupulot niya ang mga bote sa tabi ng kalsada, naganap ang isang hindi inaasahang pangyayari.

Sa dulo ng eskinita, naroon ang tropa ng mga tambay. Karamihan sa kanila ay amoy alak, halatang magdamag na gising. Maingay sila, naghahalakhakan at minsang nag-aalburuto sa kung sino mang madaanan nila. Para sa kanila, si Mang Elyas ay isang walang silbi at walang kwentang matanda. Ngunit sa araw na iyon, nagbago ang lahat.

Habang pinupulot ni Mang Elyas ang mga bote, isang tambay ang hindi sinasadyang sumipa sa kanyang kariton. “Hoy matanda, bakit nandito ka na naman? Ang sagwa ng kariton mo, ang baho pa!” sigaw ng isang tambay. Hindi sumagot si Mang Elyas. Inayos lang niya ang nakatumbang kariton at nagpatuloy sa paglalakad.

Ngunit hindi natigil ang mga tambay. “Aba, sinasagot mo kami? Akala mo kung sino ka!” sigaw ng isa. Tumawa ang iba, tila nagiging mas agresibo. “Sugod na! Lumaban ka, matanda!” sigaw ni Bong, ang lider ng grupo. Hindi siya natatakot. Sa halip, nagdesisyon si Mang Elyas na iwasan ang gulo. Pero sa mga susunod na minuto, ang sitwasyon ay lumala.

Maya-maya, may isang tambay ang nagtulak kay Mang Elyas. Hindi malakas, pero sapat para mawalan ng balanse ang isang normal na matanda. Ngunit sa halip na matumba, nagawa ni Mang Elyas na makabawi. Ang kanyang mga galaw ay tila nagpakita ng mga kasanayang hindi inaasahan ng mga tambay.

“Pareng Bong, ang galing ng reflex nung matanda ah,” bulong ng isa sa mga tambay. Pero deadma si Bong, puno ng yabang. “Ayoko ng pakiusap. Simple lang ‘to. Lumaban ka o babagsak ka.” Sa mga salitang iyon, nag-init ang sitwasyon. Sa kabila ng kanyang edad, nagpasya si Mang Elyas na hindi siya basta-basta magpapaape.

“Mga iha, ayoko ng gulo. Gabi na. Umuwi na lang kayo,” sabi ni Mang Elyas, na tila walang takot sa mga banta ng mga tambay. Ang kanyang tinig ay puno ng kapayapaan, ngunit sa mga mata ng mga tambay, tila nag-uumapaw ang galit.

“Pinatatamaan mo kami. Akala mo kung sino ka, matanda!” sigaw ng isa. Sa gitna ng tensyon, nagdesisyon ang grupo na hamunin si Mang Elyas. Isang suntok mula sa kanan, at isa mula sa kaliwa. Para sa isang normal na tao, siguradong tatamaan siya. Pero ang nangyari ay parang eksena mula sa pelikula.

Mabilis na umatras si Mang Elyas, kumorba ang katawan niya tulad ng isang taong sanay sa mga atake. Ang kanyang mga galaw ay tila may disiplina at kontrol. Sa loob ng ilang segundo, nagulat ang mga tambay sa kanyang kakayahan. Hindi ito kilos ng isang ordinaryong basurero.

Nang bumagsak ang dalawang tambay, nagpatuloy ang laban. Si Bong, ang lider, ay nagpasya na ipakita ang kanyang lakas. “Sugod! Labanan natin ang matandang ito!” sigaw niya. Pero sa bawat atake na kanilang ginawa, si Mang Elyas ay tila nakikipagsayaw sa kanilang galaw. Ang kanyang mga siko at sipa ay tumama sa mga tamang bahagi ng katawan ng mga tambay, hindi brutal, kundi sapat upang mawasak ang kanilang tiwala.

Maya-maya, ang iba sa mga tambay ay nagsimula nang manghina. “Pare, hindi normal to,” bulong ng isa. “Baka may daya ang matanda,” dagdag pa ng isa. Ang kanilang mga mata ay puno ng takot at pagdududa. Sa kabila ng kanilang bilang, tila nagiging mahirap ang laban.

Sa gitna ng gulo, si Mang Elyas ay nagpasya na ipakita ang kanyang tunay na kakayahan. Ang kanyang mga galaw ay naging mas mabilis, mas kontrolado. Sa bawat suntok at sipa, unti-unting bumagsak ang mga tambay. Hindi sila makapaniwala sa kanilang nakikita. Sa loob ng dalawang minuto, ang kanilang yabang ay unti-unting naglaho.

Bahagi 2: Ang Nakaraan ni Mang Elyas

Matapos ang laban, ang mga tambay ay nakaupo sa sementadong kalsada, hingal at nanlambot. Ang kanilang mga mata ay nakatuon kay Mang Elyas, na nakatayo pa rin, tahimik at hindi nanginginig. Ang kanyang presensya ay tila nagbigay ng kapayapaan sa paligid. Sa kabila ng kaguluhan, nagpasya si Mang Elyas na ipakita ang kanyang tunay na pagkatao.

“Pasensya na, mga bata. Wala akong intensyon na makipag-away,” sabi ni Mang Elyas, na puno ng pag-unawa. “Ngunit kailangan kong ipagtanggol ang aking sarili.” Ang kanyang tinig ay puno ng karanasan, at ang mga tambay ay tila bumalik sa katinuan.

“Manong, sino ka ba talaga?” tanong ni Bong, ang lider ng grupo. Ang kanyang tinig ay puno ng takot at respeto. “Bakit hindi ka natatakot sa amin?”

Si Mang Elyas ay huminga ng malalim. “Tatlong dekada na ang nakalipas bago ako naging basurero. Isa akong matinik na tauhan ng isang lihim na unit ng gobyerno. Hindi ako sundalo, hindi pulis, kundi isang espesyal na grupo na nagsasagawa ng mga operasyon na puno ng panganib.”

Ang mga tambay ay nagkatinginan. “Hindi kami naniwala,” sabi ng isa. “Bakit ka nandito? Bakit hindi ka na lang bumalik sa iyong dating buhay?”

“Pinili kong maging basurero. Hindi dahil sa takot kundi dahil sa aking nakaraan. Ang buhay ko noon ay puno ng karahasan at galit. Gusto kong umiwas sa lahat ng iyon. Gusto kong maging mapayapa,” sagot ni Mang Elyas, na puno ng damdamin.

“Pero sa gabi na ito, napilitan akong gamitin ang aking mga kasanayan, hindi para manakit kundi para ipagtanggol ang aking sarili,” dagdag niya. Ang kanyang mga salita ay tila may bigat, at ang mga tambay ay unti-unting napapaisip.

“Alam niyo, hindi lakas ang sukatan ng tunay na tao. Ang mahalaga ay kung paano kayo mamumuhay bukas,” patuloy ni Mang Elyas. “Hindi ako nagmamalaki, ngunit ang mga natutunan ko sa nakaraan ay nagbigay sa akin ng lakas na hindi ko inaasahan.”

Isang minuto ng katahimikan ang bumalot sa kanila. Ang mga tambay ay nag-isip, nagmuni-muni sa mga sinabi ni Mang Elyas. “Manong, pasensya na po talaga. Akala namin ay mahina lang kayo,” sabi ni Bong, na puno ng paggalang.

“Anak, hindi mahalaga kung sino ang malakas o mahina. Ang mahalaga ay kung paano niyo gagamitin ang inyong lakas,” sagot ni Mang Elyas. “Minsan, ang tunay na lakas ay nasa kakayahang magpatawad at umunawa.”