JACKPOT DAW ANG MAG-ASAWA SA PASKO DAHIL MADAMI SILANG KINUHANG NINONG AT NINANG SA ANAK PERO…

“Ang Sobre sa Binyag”

I. Maligayang Binyag, Malaking Plano

Sa lumang simbahan sa bayan ng San Isidro, maaga pa lang ay abala na ang lahat. May mga puting lobo, bulaklak na asul at rosas, at malaking tarpaulin na may nakasulat na “Happy Christening”. Sa gitna ng kaliwa’t kanang kamera at cellphone, nakatayo ang mag-asawang sina Jonas at Mica, yakap ang kanilang unang anak na si Baby Enzo.

“Hanep, Hon,” bulong ni Jonas kay Mica habang pumopose sila para sa litrato. “Paskong-pasko, tapos ang dami nating ninong at ninang. Jackpot talaga tayo dito.”

Ngumiti si Mica, ngunit may kumislap na kakaibang tuwa sa mga mata niya—hindi lang dahil sa binyag, kundi dahil sa inaasahang sasandamakmak na sobre.

Simula pa lang ng preparasyon, pinag-usapan na nilang mag-asawa kung paano pipili ng mga ninong at ninang. Hindi base sa pagiging mabuting ehemplo o pagiging gabay sa pananampalataya, kundi base sa “posibilidad ng malaking regalo.”

“Unahin natin ‘yung mga mayayaman, siyempre,” sabi ni Mica noon habang gumagawa ng listahan. “Si Tito Allan na seaman, si Tita Lorna na OFW sa Italy, si Kuya Mark na may negosyo, si Ate Grace na manager sa bank… dagdag pa yung kapitbahay na may malaking bahay. Lahat sila, sure na may sobre ‘yan.”

“Oo,” sagot ni Jonas, sabay tawa. “Saka dagdagan pa natin kahit ‘di naman ganun ka-close. Basta may trabaho, kunin na ninong at ninang. Pasko pa naman. Baka doble pa magbigay.”

Hindi nila alam, may batang nakikinig sa gilid—si Ina, kapatid ni Mica, na mas tahimik at mas seryoso sa buhay.

“Ate,” maingat na sabi ni Ina, “hindi ba dapat pinipili ang ninong at ninang dahil sa kung sino ang makakatulong magturo kay Enzo tungkol sa Diyos? Hindi lang sa pera?”

“Sus, ikaw talaga,” sagot ni Mica, umiikot ang mga mata. “Praktikal lang tayo. Mahirap ang buhay. Kung makakatulong ang ninong at ninang, bakit hindi? Tsaka wala ka namang mai-aambag na pera, ‘wag ka nang maki-alam.”

Nasaktan si Ina, pero tumahimik na lang. Hindi niya alam na ang binyag na akala ng ate niyang “jackpot” ay magiging simula ng isang leksyon na hindi nila malilimutan.

II. Ang “Dream Team” ng mga Ninong at Ninang

Dumating ang araw ng binyag. Halos mapuno ang harap ng altar sa dami ng mga tumayong ninong at ninang. Kanya-kanyang porma: may naka-barong, may naka-dress, may naka-amerikana pa. Kapansin-pansing karamihan ay may kaya sa buhay.

“Hon, tingnan mo, andiyan na si Boss Carlo ko,” bulong ni Jonas, sabik na sabik. “Tiyak, makapal ‘yung sobre nun. Bonus na lang ‘to sa akin.”

“Si Tita Lorna ayun, kararating lang galing airport,” dagdag pa ni Mica. “Sabi niya, may ‘konting’ regalo daw. Alam mo naman ‘yung ‘konti’ ng OFW.”

Habang binabasbasan ng pari si Baby Enzo, medyo nakikinig ang mag-asawa, pero mas abala sila sa pagtingin kung sino na ang dumating, kung sino ang may dalang sobre o regalo, at kung sino ang parang wala.

“Uy, napansin mo?” bulong ni Mica kay Jonas habang nagpipirmahan ng mga ninong/ninang sa libro ng simbahan. “Si Ninong Allan, hindi ko nakitang may bitbit na regalo. Baka nasa bulsa lang ‘yung sobre?”

“Sana nga,” sagot ni Jonas, kahit may bahagyang panghihinayang na sa tono.

Pagkatapos ng misa, diretso ang lahat sa reception sa isang function hall na inarkila nina Jonas at Mica. Maganda ang set-up—may catering, may photobooth, at may host na naglalaro ng games. Pero sa isip ng mag-asawa, isa lang ang pinakamahalagang parte ng program: ang “turn-over ng mga sobre.”

Isa-isang lumapit ang mga ninong at ninang. May ibang tahimik na iniaabot ang sobre; may iba namang may kasamang regalo at yakap.

“Congratulations,” sabi ni Boss Carlo, sabay abot ng sobre. “Sana lumaking mabait at masipag si Enzo.”

“Salamat po, Boss,” sagot ni Jonas, halos hindi na maitago ang ngiti. Sa isip niya, parang mayroon siyang naririnig na tunog ng papel na hindi barya.

Si Tita Lorna naman, noong turn niya, may iniabot na maliit na kahon at isang sobre.

“Wala akong masyadong naipon ngayon, pero sana’y makatulong kahit papaano,” sabi nito.

“Ok lang po, Tita,” sagot ni Mica, pero sa loob-loob niya, “sana hindi ‘konti’ ang laman niyan.”

Hindi nila napansin na may ilang ninong at ninang na walang dalang sobre—may dala lang na regalo, o minsan, simpleng yakap at pangakong tutulong sa pagpapalaki ni Enzo. May ilan pang nagdala ng gatas, diaper, at iba pang gamit.

“Sayang, space lang sa listahan ‘yan,” bulong ni Mica kay Jonas. “Pwede pa sana ‘yung iba, ‘yung mas malalaki magbigay.”

Napatingin si Ina sa kanila, kita sa mukha ang dismaya.

III. Pagbibilang ng “Biyaya”

Pagsapit ng gabi, matapos umalis ang mga bisita at maipatulog si Baby Enzo, sabik na sabik ang mag-asawa sa mesa, dala ang malaking paper bag ng mga sobre. Nakaupo rin sa sala si Ina, tahimik lang, nag-aalaga kay Enzo.

“Hon, ready ka na?” tanong ni Jonas, parang batang magbubukas ng regalo.

“Ready na!” sagot ni Mica, kasing-kinang ng ilaw sa kisame ang mata.

Una nilang binuksan ang sobre ni Boss Carlo. Makapal ang papel, magara ang disenyo.

“Uy, tingnan mo,” sabi ni Jonas, binubuklat ang sobre. “Sigurado ‘to.”

Ngunit nang makita nila ang laman, napakunot ang noo nila. Isang libong piso lang.

“Ha? Isang libo lang?” reklamo ni Mica. “Eh manager ‘yan, ah! Akala ko naman at least five.”

“Baka may iba pa siyang ibibigay next time,” pilit na paliwanag ni Jonas, kahit siya man ay nabitin.

Sumunod ang sobre ni Tita Lorna. Sa isip ni Mica, “Aba, OFW ‘to. Dapat malaki.”

Binuksan ni Jonas. Dalawang libong piso.

“Dalawa lang?” buntong-hininga ni Mica. “Tatlong taon na siya sa Italy ah. ‘Yan lang?”

“Hon naman,” sabat ni Jonas, “malaki na rin ‘to. Saka, sabi niya, mahirap daw doon. ‘Wag na tayong choosy.”

Pero kahit malinaw na may laman, kita sa mukha ni Mica ang pagkadismaya. Parang may inaasahang hindi natupad.

Isa-isa nilang binuksan ang mga sobre. May limang daan, isang libo, dalawang libo. May isa pang may laman na tig-iisang daan, halatang pinag-ipunan pero maliit lang talaga ang kaya.

Pagdating nila sa isang sobre na walang pera, kundi mahabang liham lang, napairap si Mica.

“Ano ‘to? Novel?” reklamo niya. Binasa niya nang malakas:

“Mahal naming inaanak na si Enzo,
Pasensya na kung wala kaming maibigay na malaking pera. Sa ngayon, hirap pa kami sa buhay. Ngunit ipinapangako namin na sa abot ng aming makakaya, magiging gabay kami sa’yo. Nandito kami para sa’yo, ipagdarasal ka namin bawat gabi…”

“Hmp. Dasal,” sabat ni Mica, pinunit halos ang sobre. “Hindi naman ‘yan nababayad sa tuition.”

Nilingon siya ni Ina, hindi makapaniwala sa narinig.

“Ate!” singhal niya. “Regalo rin ‘yon. Hindi lahat kayang magbigay ng pera, pero ‘yung pagdarasal at pag-alala, hindi mo pwedeng sukatin sa halaga.”

“Tigilan mo nga ako, Ina,” sagot ni Mica. “Ikaw, ano bang ambag mo kanina? Nag-volunteer ka lang magbantay ng bag. Hindi mo ba naiintindihan? Ang dami nating gastusin. Diaper, gatas, bakuna. Kailangan natin ng pera, hindi mga pangakong ‘nandito kami.’”

Sumabat si Jonas, medyo kinakabahan sa nagiging tono ng asawa.

“Hon, hinay-hinay lang. Baka marinig ng kapitbahay.”

“Eh ano ngayon?” tumayo si Mica, hawak ang mga sobre. “Ang dami nilang mayayaman, ‘yan lang ang kayang ibigay? Jackpot daw, pero lugi pala!”

IV. Ang Pagputok ng Dala-Dalang Sama ng Loob

Kinabukasan, habang nagkakape si Mica, dumaan si kapitbahay na si Ate Vangie, isa sa mga ninang. May dala itong maliit na kahon ng homemade na kakanin.

“Uy, Mica, napasyal lang ako. Kumusta si Enzo?” tanong ni Ate Vangie.

“Okay naman,” malamig na sagot ni Mica. “Salamat pala sa… regalo.”

Napansin ni Ate Vangie ang tono. “May problema ba?”

“Huwag na lang, Ate,” umiwas si Mica. “Nakakahiya.”

Pero mapilit si Ate Vangie. “Sabihin mo na. Mukhang may bumabagabag sa’yo.”

Hindi napigilan ni Mica ang sarili. Nagsimula siyang maglabas ng sama ng loob—una’y pabulong, hanggang sa lumakas.

“Kasi naman, Ate,” aniya, “ang dami naming ninong at ninang, pero ‘yung mga binigay, parang pang-Christmas party lang sa barangay. Ang laki ng gastos namin sa binyag, ‘di man lang nabawi man lang kalahati. Pinaghirapan naming mag-asawa ‘to, tapos ‘yung iba, parang wala lang.”

Nagulat si Ate Vangie. “Mica, bininyagan ang anak mo, hindi kayo nagbukas ng investment fund.”

“Alam ko ‘yon,” sagot ni Mica, pero halatang hindi niya tanggap. “Pero siyempre, umaasa rin kami na tutulong sila. Kaya nga marami kaming kinuha, eh.”

“Kung ganyan mo tinitingnan ang binyag, parang hindi anak ang bininyagan mo, kundi negosyo,” seryosong tugon ni Ate Vangie. “Alam mo bang may iba sa amin na nangutang pa para lang may maidagdag sa sobre? May isa pang ninang na hindi na bumili ng bagong sapatos para sa anak niya, makapagbigay lang.”

Natigilan si Mica. “Ha? Nangutang?”

“Oo,” sagot ni Ate Vangie. “Hindi lahat ng ninong at ninang mo mayaman. May trabaho, oo, pero may sariling pamilya, bayarin, at problema. Pero pumayag sila dahil akala nila, mahalaga sa’yo hindi yung halaga, kundi yung presensya nila sa buhay ni Enzo.”

Napayuko si Mica, pero hindi pa niya kayang tanggapin.

“Kung gano’n, sana sinabi na lang nilang wala silang maibibigay. ‘Wag na lang sana kaming paasahin,” mahina niyang sabi.

Umiling si Ate Vangie.

“Baka ikaw ang nagpaasa sa sarili mo,” marahan niyang sagot. “Tandaan mo, Mica: ‘yung pagiging ninong at ninang, hindi utang na dapat bayaran sa binyag. Responsibilidad ‘yang tumulong sa pagpapalaki, hindi ATM.”

Tumalikod na si Ate Vangie, iniwan si Mica na tulalang nakatingin sa mesa na puno ng bukas na sobre.

V. Ang Lihim na Post sa Social Media

Sa gabing iyon, sa halip na matulog, binuksan ni Mica ang kanyang cellphone. Sa inis at sama ng loob, nag-post siya sa social media, hindi man lang iniisip ang posibleng mangyari.

“Lesson learned: ‘Wag masyadong magmaasa sa mga tinatawag na ‘may kaya.’
Jackpot daw kasi marami kaming ninong at ninang sa anak, Pasko pa. Pero nung binuksan ang mga sobre, nakakahiya sa liit.
Kung alam ko lang, ‘di na sana ako nagpakapagod maghanda.
#sanaTotoongTulong #hindiPaasa”

Hindi niya pinangalanan, pero malinaw sa mga nakakakilala kung sino ang tinutukoy. Ilang minuto lang, nag-like na ang ilang kaibigan na pareho rin ang pag-iisip. May nag-comment pa:

“Tama ka sis, kaya ako pili lang ninong/ninang. ‘Yung sure ball!”

Ngunit hindi nagtagal, may ibang klaseng komento ang pumasok.

“Grabe ka naman Mica, parang pera lang habol mo.”
“Ninong/ninang kami para magdasal at gumabay, hindi para bayaran ang handa niyo.”
“Nakita ko ‘to, at oo, ako ‘yung isa sa nagbigay ng maliit. Pasensya na kung hindi pasok sa standard mo.”

Isa-isang nag-share ang post, at sa loob lang ng isang araw, kumalat na ito sa buong barangay. Nabalitaan ng ilang ninong at ninang, pati na ng pamilya ni Jonas.

Kinabukasan, habang nasa trabaho si Jonas, biglang pumasok si Boss Carlo sa kanyang cubicle.

“Jonas, nabasa ko ang post ng asawa mo kagabi,” malamig na sabi ni Boss Carlo. “Mukhang hindi siya natuwa sa regalo ko.”

Namuti ang mukha ni Jonas. “S-Sir, pasensya na po. Hindi ko alam na magpo-post siya—”

“Wala na akong pakialam sa perang binigay ko,” putol ni Boss. “Pero kung ganyan ang tingin n’yo sa mga ninong at ninang ng anak ninyo, baka hindi tayo pareho ng values. Mag-usap tayo sa HR mamaya.”

Nang umuwi si Jonas, inabutan niyang umiiyak si Mica. Nalaman niyang may ilang ninang ang nag-message sa kanya, nagsa-sorry na lang daw at hindi muna sila lalapit; may isang ninong na nagsabing ‘wag na raw siyang asahan sa mga susunod na taon. At, pinakamabigat, may mensahe si Ina:

“Ate, nag-resign ako sa trabaho ko para matulungan ka sana sa pag-aalaga kay Enzo at sa bahay. Pero kung pera lang din pala ang sukatan mo, baka hindi talaga ako mahalaga sa’yo.”

VI. Pagsabog ni Jonas at ang Katahimikan Pagkatapos

“Anong ginawa mo, Mica?!” sigaw ni Jonas pagkasara ng pinto. “Naiintindihan mo ba kung anong epekto ng post mo?!”

“Hindi ko naman sila tinawag sa pangalan!” umiiyak na sagot ni Mica. “Sinasabi ko lang ‘yung totoo: na-disappoint ako!”

“Hindi lahat ng totoo, kailangang isampal sa social media!” balik ni Jonas. “Hindi mo ba naisip? ‘Yung mga ninong at ninang na ‘yan, napahiya mo sa harap ng lahat. At ngayon, pati ako, nadamay. Naiipit ang trabaho ko!”

“Eh ano bang gusto mong gawin ko? Magpanggap na okay lang?” sigaw ni Mica. “Tayong may gastos, tayong may anak, tapos sila, konting paper bills lang. Tapos kami pa ‘tong mali?”

Huminga nang malalim si Jonas, pinilit pakalmahin ang sarili.

“Mica,” mahinang sabi niya, “noong pinili natin sila bilang ninong at ninang, may sinabi ba tayong minimum amount ng regalo? Sinabihan ba natin sila na parang investment ‘to na dapat may balik?”

Tumahimik si Mica.

“Wala, ‘di ba?” patuloy ni Jonas. “Ibig sabihin, expectation mo lang lahat ‘to. Wala kang karapatang mag-demand, lalo na sa harap ng publiko.”

“Hindi mo ako naiintindihan,” bulong ni Mica, umiiyak. “Pagod na pagod ako. Simula nang mabuntis ako, ako nagbabantay, ako nag-aasikaso. Ngayon, isip na naman ako ng diaper, gatas, bakuna. Sana man lang, ramdam kong may sumusuporta sa atin.”

“May sumusuporta, Mica,” sagot ni Jonas. “Si Ina. Si Mama at Papa. ‘Yung mga ninong at ninang na nagpunta kahit hirap na sa pamasahe. ‘Yung mga nagdala ng gatas, diaper, hindi man pera. Pero napili mong hindi pansinin ‘yon kasi nakatitig ka lang sa laman ng sobre.”

Doon tuluyang natahimik si Mica. Sa unang pagkakataon, naramdaman niyang hindi lang “sila” ang mali—baka siya rin.

VII. Ang Pagkawala ni Ina

Makalipas ang ilang araw, nalaman ni Mica na umalis na si Ina papuntang ibang probinsya, kung saan may inaalok na trabaho sa kanya bilang cashier sa isang maliit na grocery. Nag-iwan ito ng sulat:

“Ate, mahal ko si Enzo. Gusto ko siyang tulungan, pero mukhang hindi sapat sa’yo ang kaya kong ibigay.
Baka kung lumayo muna ako, ma-realize mong ang halaga ng tao, hindi nasusukat sa laman ng sobre.
Kapag handa ka nang makita ako bilang kapatid, hindi bilang taong walang nai-aambag na pera, babalik ako.
— Ina”

Naiwan si Mica na yakap-yakap ang sulat, umiiyak. Mas masakit pa sa anumang komentarista sa social media ang malaman niyang pati sariling kapatid ay nasaktan niya.

“Talo na ba ako?” bulong niya sa sarili. “Ginawa ko lang naman ‘to kasi natatakot akong hindi ko mapalaki nang maayos ang anak ko.”

Sa mga sumunod na araw, marami pang ninong at ninang ang hindi na nagparamdam. May iilan na tahimik lang, patuloy na nagdarasal para kay Enzo, pero umiwas muna sa mag-asawa. Ang binyag na sana’y magiging masayang alaala ay naging source ng hiya at lamat sa relasyon.

VIII. Pagtikim sa Tunay na Kakulangan

Lumipas ang ilang buwan. Unti-unting naramdaman ng mag-asawa ang bigat ng responsibilidad. Naubos ang ipon nila sa araw-araw na gastos, lalo na nang magkasakit si Enzo at kinailangang i-confine sa ospital dahil sa matinding lagnat at pulmonya.

Sa ospital, habang nakaupo si Mica sa gilid ng kama ni Enzo, tinitingnan ang payat na katawan ng anak na may nakakabit na dextrose, bigla siyang binalikan ng lahat ng sinabi niya noon.

“Ninong/ninang kami para magdasal at gumabay, hindi para bayaran ang handa ninyo.”
“Ang halaga ng tao, hindi nasusukat sa laman ng sobre.”

Napahawak siya sa dibdib, parang may mabigat na bato.

“Lord,” bulong niya, “nagawa ko bang gawing presyo ang mga tao sa paligid ko? Anak ko po ang bininyagan ko, pero parang pera ang naging sentro ng isip ko. Patawad po…”

Habang umiiyak siya, biglang bumukas ang pinto ng kwarto. Pumasok si Ate Vangie, may dalang supot ng pagkain at sobre.

“Mica,” mahinang sabi ni Ate Vangie, “nalaman naming nandito si Enzo. Pasensya na kung ngayon lang kami nakadalaw.”

Naiilang na nakangiti si Mica. “Ate, hi… Pasensya na sa mga nasabi ko noon, sa post ko. Mali ako.”

Lumapit si Ate Vangie, niyakap siya.

“Ang mahalaga, natututo tayo,” sagot niya. “Hindi ko na babalikan pa ‘yon. Mas mahalagang pagtuunan natin ng pansin si Enzo.”

Isa-isa, dumating pa ang ilang ninong at ninang. May nagdala ng prutas, diaper, gatas. May nag-abot ng konting pera. Pero higit sa lahat, nagdala sila ng oras, panalangin, at presensya.

“Wala kaming malaking maibibigay,” sabi ng isa. “Pero pwede kaming magbantay dito kung kailangan n’yong magpahinga.”

Napaluha si Mica. Noon niya tunay na naintindihan: ito ang tunay na halaga ng pagkakaroon ng ninong at ninang—hindi lamang ang laman ng sobre sa isang araw, kundi ang pagkakaroon ng mga taong handang tumulong sa matagal na panahon.

IX. Pahayag sa Harap ng Lahat

Pagkalipas ng ilang linggo, gumaling si Enzo at nakalabas ng ospital. Nagpasya si Jonas at Mica na magdaos ng simpleng salu-salo sa bahay bilang pasasalamat. Inanyayahan nila ang pamilya, ilang kapitbahay, at mga ninong at ninang.

Sa gitna ng kainan, tumayo si Mica dala ang mikropono ng karaoke, nanginginig ang kamay.

“Pwede po bang makisaglit?” sabi niya.

Tahimik ang lahat.

“Una sa lahat,” nagsimula siya, “gusto kong magpasalamat sa inyong lahat na nandito. Hindi dahil may dala kayong regalo, kundi dahil… nandito kayo.”

Huminga siya nang malalim.

“Kailan lang, tingin ko sa inyo ay parang mga ‘supplier’ ng pera. Akala ko, kapag madami akong ninong at ninang na may kaya, jackpot na ako sa Pasko, sa binyag, sa buhay. Kaya noong hindi umabot sa inaasahan ko ang laman ng mga sobre, nagalit ako. Nagsalita ako nang masama, pati sa social media.”

Narinig niya ang ilang bulungan, pero nagpatuloy siya.

“Pero nang maospital si Enzo, nakita ko—hindi pera ang unang dumating. Kayo. ‘Yung mga nagbantay, nagdala ng pagkain, nagdasal kasama namin. Ang iba sa inyo, kahit nasaktan sa post ko, nag-abot pa rin ng tulong. Doon ko na-realize, ako ang tunay na makasarili.”

Napahawak siya sa dibdib.

“Kaya, humihingi po ako ng tawad. Hindi ko man mababawi ang nasabi ko, pangako ko, hindi ko na muling titingnan ang pagiging ninong at ninang bilang investment na dapat kumita. Anak ko ang bininyagan ko, at kayo ang kasama naming magpapalaki sa kanya—hindi bilang bangko, kundi bilang pamilya.”

Lumapit si Jonas, kinuha ang mikropono.

“Kasama ako sa paghingi ng tawad ng asawa ko,” sabi niya. “At salamat sa inyo, dahil sa kabila ng lahat, hindi n’yo kami iniwan.”

Isa-isang nagsitayo ang mga ninong at ninang. May iba pang umiyak, may mga lumapit para yumakap.

“Matagal na naming gusto marinig ‘yan, Mica,” sabi ni Ate Vangie. “At dahil sinabi mo na, mas kaya ka naming tanggapin.”

X. Ang Pagbabalik ni Ina

Sa gitna ng tawanan at pagkukwentuhan, biglang may kumatok sa gate. Binuksan ni Jonas, at halos mapaluha siya sa nakita.

“I-Ina?” gulat niyang sabi.

Nakangiting nakatayo sa labas ng bahay si Ina, may dalang maliit na backpack.

“Kuya Jonas,” sabi ni Ina, “nandyan ba si Ate?”

Nang makita siya ni Mica, parang natulala ito. Ilang segundo ang lumipas bago siya makalapit.

“Ina…” bulong ni Mica.

“Ate,” sagot ni Ina, may bahagyang kaba, “narinig ko ang nangyari kay Enzo. Gusto kong bumalik, kung papayag ka. Hindi ako mayaman, wala akong sobre na makapal. Pero kaya kong magbantay sa pamangkin ko, maglaba, magluto. Kung sapat na ‘yon sa’yo, gusto kong maging tita ulit.”

Hindi na napigilan ni Mica ang pag-iyak. Niyakap niya nang mahigpit ang kapatid.

“Sapat na sapat, Ina,” hikbi niya. “Sobra-sobra pa. Patawarin mo ako. Mali ako. Ngayon ko lang talaga naintindihan… sa dinami-dami ng pinoproblema ko sa pera, ikaw pala ‘yung pinakamalaking kayamanan na hindi ko pinahalagahan.”

Niyakap din ni Jonas si Ina, at si Enzo, na nakayakap sa leeg ni Mica, ay ngumiti habang niyayakap siya ni Tita Ina.

“Tita…” bulong ni Enzo, kahit bata pa, “miss you.”

Lalong humagulgol si Ina sa tuwa.

XI. Epilogo: Ang Tunay na Jackpot

Lumipas ang mga taon. Lumaki si Enzo na alam ang kuwento ng binyag niya—hindi tungkol sa kung gaano kalaki ang nakuha nilang pera, kundi kung gaano kalaking pagbabago ang nadulot nito sa puso ng magulang niya.

Tuwing Pasko, patuloy pa rin ang palitan ng mga sobre, regalo, at pagkain. Pero ngayon, walang inaasahang halaga; puro pasasalamat lang. Kapag may ninong na walang maibigay, si Mica mismo ang nagsasabi:

“Salamat sa pagpunta, kumain kayo. Ang presensya n’yo ang pinakamagandang regalo.”

Si Ina ang naging pangalawang nanay ni Enzo sa bahay, samantala ang mga ninong at ninang ay naging tunay na bahagi ng kanilang buhay—sumasama sa PTA, nag-a-advise, nagdarasal, at minsan, nakikitawa lang sa simpleng salu-salo.

Isang gabi, habang nag-aayos ng lumang kahon ng mga gamit, nakita ni Mica ang stack ng mga sobre mula sa binyag—may mga resibo, may mga natirang liham. Kinuha niya ang isang liham na dati’y hinamak niya, at binasa muli:

“Hindi kami makakabigay ng malaking halaga, pero ipapangako namin kay Enzo ang panalangin at paggabay.”

Napangiti siya. Ngayon, alam na niya: kung may jackpot man sa binyag, hindi iyon ang kapal ng sobre. Ito ang dami ng taong handang manatili, kahit wala kang maipakitang perfect na buhay.

Tumingin si Mica sa langit, hinawakan ang kamay ni Jonas na nag-aayos ng crib ni Enzo, at niyakap si Ina na nasa kusina, nagluluto.

“Salamat, Lord,” bulong niya. “Binigyan Mo ako ng tunay na jackpot—pamilya, kaibigan, at mga taong hindi nasusukat sa pera.”

At sa sulok ng bahay, nakasabit ang lumang tarpaulin ng binyag na may nakasulat na “Happy Christening.” Sa tuwing tinitingnan nila iyon, hindi na nila naaalala ang mga sobre, kundi ang aral na nagbago sa kanila: