Juan Ponce Enrile PUMANAW Na Sa Edad Na 103!

Sa hapon ng Nobyembre 13, 2025, isang makasaysayang kabanata ng pulitika sa Pilipinas ang nagtapos nang pumanaw si Juan Ponce Enrile, isa sa pinakamatagal at pinakakontrobersyal na lider ng bansa. Ayon sa anunsyo ng kanyang anak, si Katrina Ponce Enrile, si Enrile ay tahimik na umalis sa mundong ibabaw sa edad na 101, habang nakapaligid sa kanya ang kanyang pamilya sa kanilang tahanan gaya ng hiling niya. pna.gov.ph+2PEP.ph+2 Ang balitang ito ay umani ng malawakang pagkabigla at refleksyon sa bansa, dahil si Enrile ay simbolo ng isang era na puno ng kapangyarihan, kontrobersiya, paghihimagsik, at politika — isang buhay na tila sumasalamin sa kasaysayan ng Pilipinas sa loob ng mahigit kalahating siglo.

Mula sa kanyang kabataan sa Gonzaga, Cagayan, ipinanganak noong Pebrero 14, 1924, si Enrile ay lumaki na may talinong pambihira at ambisyon. Philstar+1 Nag-aral siya sa University of the Philippines at kalaunan sa Harvard Law School, kung saan hinasa ang kanyang pagka-abogado at galing sa batas. Ang kanyang edukasyon ay naging pundasyon ng kanyang pagpasok sa pampublikong serbisyo, at nang sumali siya sa gobyerno, mabilis siyang umangat. Sa ilalim ni Pangulong Ferdinand Marcos Sr., siya ay naging Kalihim ng Katarungan, at kalaunan ay Kalihim ng Tanggulang Pambansa noong Martial Law. Philstar Sa posisyong ito, naging instrumento siya sa ilan sa pinakamadilim na bahagi ng kasaysayan ng bansa, ngunit hindi rin niya iniiwasan ang papel sa mga makasaysayang pangyayari tulad ng People Power Revolution noong 1986.

Isa mula sa pinakamagulo at pinakakilalang yugto ng buhay ni Enrile ay ang kanyang papel sa pagtulong sa pagbagsak ni Marcos. Sa kabila ng pagiging malapit sa diktador, sa huling bahagi ng rehimen ay lumihis ang suporta niya. Ang kanyang pagtalikod kay Marcos ay naging simula ng isang bagong kabanata sa kasaysayan ng Pilipinas, at isa sa mga sanhi ng EDSA People Power — isa sa pinakamahalagang rebolusyon sa kasaysayan ng bansa. SCMP+1 Kalaunan, naglingkod siya sa Senado, naging Senate President, at sa huli ay hinirang bilang Chief Presidential Legal Counsel sa ilalim ng administrasyon ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr., isang patunay sa tibay at katatagan ng kanyang impluwensya kahit sa kanyang pagiging higit sa siyamnapu’t taon. Philstar+1

Sa kanyang kamatayan, maraming opisyal at institusyon ang nagbigay-parangal. Si Pangulong Marcos Jr. ay nagsabing “Ang kanyang pagpanaw ay tanda ng pagtatapos ng isang kabanata sa ating kasaysayan.” mirror.pco.gov.ph Ang Armed Forces of the Philippines (AFP) naman ay nagpahayag ng lungkot at pagdakila sa kanyang serbisyo bilang dating Kalihim ng Tanggulang Pambansa. pna.gov.ph Hindi maikakaila na sa kabila ng kontrobersiya, si Enrile ay naging mahalagang bahagi ng pagtataguyod ng kapayapaan at seguridad sa bansa sa loob ng maraming dekada.

Ngunit, hindi maitatanggi na ang kanyang pamana ay puno rin ng mga anino. Maraming human rights group at mga biktima ng Martial Law ang hindi nakalimot sa kanyang papel sa panahon ng diktadura. Ayon sa ilang ulat, dumalo siya sa pagdedeklara ng Martial Law at tumulong sa pagpapalawig ng kapangyarihan ng rehimeng Marcos, isang bahagi ng kasaysayan na patuloy na pinagdedebatehan hanggang ngayon. SCMP May mga grupo ring nanawagan ng tunay na paghingi ng tawad o pagkilala sa mga hinaing ng mga biktima. Sa kanyang huling mga taon, tila hindi lubos na natugunan ang bahagi ng pananagutan na ito — isang hamon sa kanyang “legacy” bilang isang “survivor” ng politika.

Ang pamilya ni Enrile ay humiling ng pribadong pagluluksa kasabay ng kanilang paggalang sa kanyang buhay. Ayon kay Katrina, hiling ni Papa Enrile na “mahabol ang huling pahinga” sa kanilang tahanan, at tinupad iyon ng pamilya. PEP.ph Marami sa publiko ang tumugon sa kanyang kamatayan nang may halo ng pasasalamat, paggalang, at iba’t ibang saloobin—may mga nagpahayag ng pagsisisi, may humanga, at may nagtanong kung ano ang turo ng kanyang buhay para sa kasalukuyang kalidad ng politika sa bansa.

Sa ngayon, ang kanyang mga pagpupunyagi sa batas, sa Senado, sa militar, at sa serbisyo publiko ay bahagi na ng kasaysayan. Ang pangalan ni Juan Ponce Enrile ay mananatiling malalim sa kolektibong alaala ng bayan — hindi lamang bilang isang politiko o abogado, kundi bilang simbolo ng pulitika ng katatagan, kontrobersya, at kapangyarihan. Ang kanyang buhay ay paalala na sa bawat desisyon at aksyon sa pampublikong serbisyo, ang epekto ay hindi lamang sa kasalukuyan—ito’y umaabot sa susunod na henerasyon.

At kahit na siya’y sumakabilang-buhay, ang mga usapin na pinasimulan niya—mga isyu sa demokrasya, hustisya, karapatang pantao—ay patuloy na babatak sa kamalayan ng mga Pilipino. Sa kanyang pagpanaw, isang kabanata sa kasaysayan ang nagsara, ngunit ang kwento ng bansa ay nagpapatuloy, dala ang leksyon mula sa isang taong tumanda sa entablado ng kapangyarihan.