Lalaki, napahamak matapos saktan ang matanda — ang apo agad lumaban para sa hustisya!

.
.

Lalaki, Napahamak Matapos Saktan ang Matanda — Ang Apo Agad Lumaban para sa Hustisya!

Sa isang tahimik na baryo sa probinsya, kung saan halos magkakakilala ang bawat isa, nakatira si Mang Isko, isang 70-anyos na matanda na kilala sa kanilang lugar bilang mabait at mapagbigay. Sa kabila ng kanyang edad, patuloy siyang nagtatrabaho bilang isang magsasaka upang suportahan ang kanyang apo na si Lando, na siya niyang pinalaki mula pagkabata. Iniwan si Lando ng kanyang mga magulang kay Mang Isko matapos silang magtrabaho sa ibang bansa, ngunit hindi na sila muling nagparamdam.

Simula ng Kuwento

Si Mang Isko ay isang ulirang lolo. Kahit mahirap ang buhay, sinisigurado niyang may pagkain si Lando sa hapag-kainan at may baon ito sa eskwela. Si Lando naman, 18 taong gulang, ay isang masipag at mabait na binata. Mahal na mahal niya ang kanyang lolo at ginagawa niya ang lahat upang masuklian ang sakripisyo nito. Sa kabila ng kanilang kahirapan, masaya silang magkasama.

Isang araw, habang pauwi si Mang Isko mula sa palengke kung saan siya nagbebenta ng mga gulay, bigla siyang hinarang ng isang lalaking lasing na nagngangalang Gardo. Si Gardo ay kilala sa baryo bilang isang basagulero at mahilig manggulo, lalo na kapag lasing.

“Hoy, tanda! Bakit parang ang yaman mo ah? Baka naman pwede kang magbigay ng konting barya diyan!” sigaw ni Gardo habang hinaharang si Mang Isko.

“Pasensya na, iho,” sagot ni Mang Isko. “Wala akong maibibigay. Ang perang ito ay para sa apo ko.”

Ngunit sa halip na umalis, lalong nagalit si Gardo. “Ang damot mo naman, tanda! Baka naman marami kang tinatago diyan!” sabay hablot sa supot ng pera ni Mang Isko.

Ang Karahasan

Pilit na inagaw ni Gardo ang supot ng pera kay Mang Isko. Ngunit nang subukang ipagtanggol ng matanda ang kanyang sarili, bigla siyang itinulak ni Gardo nang malakas. Napahandusay si Mang Isko sa lupa, at tumama ang kanyang ulo sa isang bato. Agad siyang nawalan ng malay.

Hindi pa nakuntento si Gardo. Tinadyakan pa niya ang matanda bago tumakbo dala ang supot ng pera. Ang mga tao sa paligid ay natigilan at hindi agad nakapag-react. May ilan ang tumulong kay Mang Isko at dinala siya sa pinakamalapit na ospital, habang ang iba naman ay nagtakbuhan upang hanapin si Gardo.

Ang Galit ni Lando

Nang malaman ni Lando ang nangyari sa kanyang lolo, agad siyang nagpunta sa ospital. Doon niya nakita ang kalagayan ni Mang Isko—may benda ang ulo nito, at puno ng pasa ang katawan. Hindi napigilan ni Lando ang kanyang emosyon. Napaiyak siya habang hawak ang kamay ng kanyang lolo.

“Lolo, sino ang gumawa nito sa’yo?” tanong ni Lando, nanginginig sa galit.

Mahina ang boses ni Mang Isko, ngunit nagawa niyang banggitin ang pangalan ni Gardo. “Si Gardo… siya ang may gawa nito. Huwag kang gagawa ng masama, apo. Hayaan mo na ang Diyos ang bahala sa kanya.”

Ngunit hindi mapigilan ni Lando ang kanyang galit. “Hindi, Lo. Kailangang managot siya sa ginawa niya sa’yo. Hindi niya pwedeng gawin ito at basta na lang makakalusot.”

Ang Paghahanap kay Gardo

Agad na nagtungo si Lando sa barangay upang iulat ang nangyari. Ngunit si Gardo ay tila nagtatago na. Ayon sa mga tao, nakita siyang tumatakbo papunta sa gubat na malapit sa baryo. Hindi nagdalawang-isip si Lando na hanapin si Gardo. Sa kanyang isipan, kailangang makamit ng kanyang lolo ang hustisya.

Habang hinahanap si Gardo, naalala ni Lando ang lahat ng sakripisyo ng kanyang lolo para sa kanya. “Hindi ko hahayaang mapahamak ka, Lo,” bulong niya sa sarili. “Gagawin ko ang lahat para makuha ang hustisya para sa’yo.”

Ang Pagtugis

Sa tulong ng ilang kabataan sa baryo, natunton ni Lando ang kinaroroonan ni Gardo. Natagpuan nila ito sa isang kubo sa gitna ng gubat, lasing at natutulog. Agad na pumasok si Lando, ngunit pinigilan siya ng kanyang mga kaibigan.

“Lando, kalma lang,” sabi ni Ben, isa sa kanyang mga kaibigan. “Huwag kang magpadalos-dalos. Kailangan natin itong gawin nang maayos.”

Ngunit puno na ng galit si Lando. “Hindi! Kailangan niyang magbayad sa ginawa niya sa lolo ko!”

Nagising si Gardo sa ingay ng mga kabataan. “Anong ginagawa niyo rito?” tanong niya, halatang naiirita.

Lumapit si Lando. “Gardo, alam kong ikaw ang nanakit sa lolo ko. Anong klaseng tao ka? Matanda na siya, pero nagawa mo pa siyang saktan!”

Tumawa si Gardo. “At ano ngayon? Wala naman kayong magagawa. Wala kayong laban sa akin.”

Ngunit hindi nagpatinag si Lando. “Hindi mo na pwedeng takasan ang ginawa mo. Aarestuhin ka ng mga pulis.”

Ang Hustisya

Sa tulong ng mga kabataan, naaresto si Gardo ng mga pulis. Inamin niya ang kanyang ginawa at humingi ng tawad kay Mang Isko. Ngunit kahit humingi siya ng tawad, kinailangan pa rin niyang harapin ang batas. Sinampahan siya ng kaso para sa pananakit at pagnanakaw.

Samantala, unti-unting bumuti ang kalagayan ni Mang Isko. Sa kabila ng sakit na dinanas niya, pinatawad pa rin niya si Gardo. “Hindi natin kailangang magtanim ng galit,” sabi niya kay Lando. “Ang mahalaga ay ligtas tayo at natuto siya sa kanyang pagkakamali.”

Bagamat nahirapan, natutunan ni Lando na kontrolin ang kanyang galit at sundin ang payo ng kanyang lolo. “Tama ka, Lo. Mas mahalaga ang kapayapaan kaysa paghihiganti,” sabi niya.

Ang Pagbabago

Pagkatapos ng insidente, nagbago ang buhay ni Gardo. Sa kulungan, napagtanto niya ang kanyang mga pagkakamali. Nang makalaya siya, nagpasya siyang magbagong-buhay. Humingi siya ng tawad kay Mang Isko at kay Lando, at nagsimulang magtrabaho nang marangal. Tinanggap siya ng mag-asawa, at tinulungan pa siya ni Mang Isko na makahanap ng trabaho sa palengke.

Si Lando naman ay nagpatuloy sa kanyang pag-aaral at naging isang abogado. Naging inspirasyon sa kanya ang nangyari sa kanyang lolo, kaya’t pinili niyang maging tagapagtanggol ng mga naaapi at nangangailangan. Sa bawat kasong hinahawakan niya, palagi niyang naaalala ang araw na iyon—ang araw na natutunan niyang ang tunay na hustisya ay hindi lamang tungkol sa paghihiganti, kundi sa pagbibigay ng pagkakataon sa mga tao na magbago.

Wakas

Ang kwento nina Mang Isko, Lando, at Gardo ay isang paalala na ang hustisya ay hindi lamang tungkol sa pagbibigay ng parusa, kundi pati na rin sa pagbibigay ng pagkakataon para sa pagbabago. Sa kabila ng sakit at hirap na dinanas nila, nanaig pa rin ang pagmamahal, pagpapatawad, at pag-asa. Sa huli, ang kanilang kwento ay nagbigay liwanag sa lahat ng tao sa baryo na ang tunay na hustisya ay nagmumula sa puso.

.