ELAY: Ang Mahiwagang Antingera – Isang Tunay na Kwento ng Aswang

Sa isang lumalamig na umaga sa bayan ng San Marcelo, kung saan ang mga tao ay gigising lamang kapag sumisikat na ang araw at kung saan ang galaw ng mundo ay parang laging mabagal, may isang batang lalaking naglalakad mag-isa sa gilid ng highway. Wala siyang dalang bag, wala siyang jacket, at ang mga paa niya ay tila sanay na sa mga bato, alikabok, at init ng semento. Ang pangalan niya ay Lio, isang pitong taong gulang na tila hindi nababagay sa katahimikan ng kalsada. Ang mga tao sa jeep na dumaraan ay natatahimik habang nakatingin sa kaniya. Ang ilan ay nagtataka, ang iba ay hindi alam kung maaawa ba sila o matatakot.

Sa bawat hakbang ni Lio, may bitbit siyang misteryong hindi masundan ng mata — bakit siya naglalakad mag-isa? Saan siya galing? Sino ang hinahanap niya? At bakit tila hindi siya natatakot sa malalaking trak na humaharurot sa tabi niya?

Ngunit ang totoong kwento ay hindi nagsisimula sa kalsada. Nagsimula ito sa isang lumang bahay sa gilid ng bukid, kung saan ang isang matanda—si Mang Hector, isang kilalang mayamang negosyante na biglang nawala sa industriya—ay nakatira nang mag-isa, malayo sa mata ng buong mundo. May mga taong naniniwalang baliw na siya, na iniwan niya ang yaman niya dahil nasiraan siya ng loob. May nagsasabing nagtatago siya dahil may tinatakbuhan. At may ilan pa na nagsasabing may nabitbit siyang madilim na sikreto na hanggang ngayon ay hindi niya kaya pang ibunyag kahit kanino.

Ngunit wala ni isa ang nakakaalam na bago pa man makita ng publiko ang batang si Lio na naglalakad sa highway, ilang araw na siyang sinusundan ng isang sasakyan—isang itim na SUV na tanging may kayang bumili nito ay mga taong napakayaman. At ang nagmamaneho nito ay walang iba kundi si Mang Hector.

Sa loob ng sasakyan, nakaupo siya sa dilim, inoobserbahan ang bawat galaw ni Lio. Hindi niya maintindihan kung bakit sa tuwing makikita niya ang bata, may kirot sa dibdib niya na hindi niya maipaliwanag. Wala siyang sariling anak, walang pamilya, walang iniwan kundi mga negosyo at kontratang matagal na niyang isinuko. Ngunit para bang kilala niya ang bata. Para bang may hinahanap siyang hindi niya alam kung ano. Para bang may koneksyon silang hindi niya kayang balewalain.

Sa kabilang dako naman, si Lio ay hindi naglalakad nang walang dahilan. May hinahanap siya. Isang bahay. Isang pamilyar na anyo na nakita niya noon — isang lalaking may malalim na mata, mabigat ang lakad, at laging may hawak na lumang kwintas. Nakita niya ito minsan sa palengke habang umiiyak ang isang babae na mukhang nawalan ng anak. Hindi niya alam kung bakit, pero naramdaman niyang may kakaiba sa lalaking iyon. Hindi takot, hindi lungkot… kundi isang uri ng paghahanap na katulad ng naramdaman niya buong buhay niya.

At nang araw na iyon, nang makita ng dalawang tauhan ni Mang Hector si Lio na naglalakad sa highway, tumawag sila sa kanilang amo.

“Sir, nakita po namin ulit ’yung bata.”
“Nasaan siya?”
“Sa may Centennial Road po. Dumeretso siya papunta sa papalabas ng bayan.”
“Mabuti. Sundan niyo lang. Huwag niyong lalapitan.”
“Sir… bakit po ba natin sinusundan ang batang ’yan?”

Tahimik si Mang Hector. Mahaba ang katahimikan bago siya sumagot.
“Dahil… hindi pa siya dapat mawala.”

Hindi maipaliwanag ng mga tauhan kung ano ang ibig niyang sabihin. Hindi rin nila kayang tanungin. Sa loob ng maraming taon, hindi nila nakita ang amo nilang nagpakita ng emosyon. Lagi itong malamig, matigas, at parang walang pakialam. Ngunit simula nang makita niya ang batang iyon isang buwan na ang nakalipas, nagbago ang lahat — nagiging magulo, hindi nagpapahinga, at kaya niyang iwan ang lahat ng negosyo para lang hanapin ulit ang batang iyon.

At sa araw na ito, sa wakas, nagkaharap silang dalawa.

Nakahinto ang sasakyan sa gilid ng highway. Bumaba si Mang Hector, suot ang lumang jacket at may dalang payong kahit hindi naman umuulan. Dahan-dahan siyang lumapit kay Lio, pero bago pa man siya makalapit, biglang tumigil ang bata at tumingin sa kanya.

Parang nakikita na niya ito dati. Para bang matagal na silang magkakilala.

“Lio…” bulong ni Mang Hector, kahit hindi niya alam kung paano niya nalaman ang pangalan.

Tumingin ang bata nang diretso sa kanya. Walang takot. Walang pag-aalinlangan.

“Kilala kita.”
Nalagutan ng hininga si Hector.
“Papaano mo ako kilala?”
Tinuro ni Lio ang dibdib nito.
“Dahil parehong-pareho tayo.”

At iyon ang unang beses na nayanig ang puso ni Hector—parang may mali, parang may koneksyon, parang may lihim na naghihintay na sumabog.

Sinubukan niyang lapitan ang bata, ngunit humakbang si Lio palayo.
“Huwag muna. Huwag ngayon.”
“Bakit?” tanong ni Hector, nanghihina ang boses.
“Dahil… may sumusunod sa akin.”

At sa mismong sandaling iyon, may isang putok ng baril na bumasag sa katahimikan.

Hindi galing sa kubo o bukid.
Hindi galing sa mga tao sa gilid ng highway.

Galing ito sa isang sasakyang puti na nakaparada sa malayo, at ang nagmamaneho ay isang lalaking may balbas, may galaw na parang sanay pumatay, at may matang hindi basta-basta.

Sinubukan niyang barilin muli si Lio, ngunit mabilis na tinakpan ni Hector ang bata at itinulak ito sa damuhan.

“Takbo!” sigaw ni Hector.
“Hindi kita iiwan!” sagot ni Lio.
“Takbo sabi!”

Para silang dalawang kaluluwang tumatakbo palayo sa kamatayan, habang ang mga bala ay tumatama sa lupa at mga bato, sumasabog ang alikabok sa hangin.

Ngunit si Hector… hindi tumakbo para sa sarili niya.
Tumakbo siya para protektahan ang bata.
Hindi niya alam kung bakit.
Hindi niya alam kung paano.
Ngunit alam niya isang bagay:
May kinalaman siya sa batang ito.

Noong una, inakala niyang ito ay simpleng awa. Ngunit ngayon, habang tumatakbo siya, habang nakahawak siya sa kamay ni Lio, habang naririnig niya ang hingal ng bata na masyado nang mahina — may sumisigaw sa loob niya:

“Huwag mong hayaang mawala ulit ang anak.”

Ngunit paano magkakaroon ng anak si Hector kung wala naman siyang pamilya?

At doon sumulpot ang pinakamalaking misteryo:
May nakatago siyang nakaraan na hindi niya maalala.

May mga parte ng kanyang buhay na parang binura. May mga pangyayaring hindi niya maipaliwanag. May mga flashback na dumaraan sa isip niya — isang babae, isang bata, dugo, sigaw, iyak, ospital — pero hindi niya alam kung totoo ba o panaginip.

At nang makarating sila sa isang abandonadong bodega, huminto si Lio at humawak nang mahigpit sa kamay ni Hector.

“Tay…”
Napasinghap si Hector.
“Anong tawag mo sa akin?”
“Tay…” bulong ni Lio, humahagulgol. “Hindi kita dapat iniwan. Pero pinilit nila ako.”

Gumuhit ang takot sa puso ni Hector.
“Lio… sino ang ‘nila’?”
“’Yung mga kumuha sa akin. ’Yung mga nagsabing mas ligtas akong mawala.”
“Bakit nila sinabi iyon?”
“Dahil… may napagkamalan kang ginawa.”
“A-anong ginawa?”

Huminga nang malalim si Lio, nakatingin diretso sa mata ni Hector.

“Pinakulong ka nila dahil akala nila pinatay mo ang pamilya mo. Pero hindi ikaw ang may kasalanan. Alam ko. Nakita ko. Narinig ko.”

Napaupo si Hector sa sahig.
Nanginginig.
Nawalan ng lakas.

Halos sampung taon nang pinaniniwalaan ng mundo na pinatay niya ang asawa at anak niya. Kaya siya nag-isa. Kaya siya umalis sa lungsod. Kaya siya nagpakalayo-layo. Kaya siya tinawag na baliw.

Ngunit ngayon, nakaharap niya ang anak niyang matagal na niyang iniiyakan sa gabi.

At ang totoo —
buhay pala ito.
At hindi pala siya ang may kasalanan.

Ngunit bago pa man nila maipagpatuloy ang katotohanan, dumating ang lalaking bumaril kanina — kasama ang tatlong armadong lalaki.

“Sige,” sigaw nito, “ibalik niyo sa amin ang bata!”

“Huwag!” sigaw ni Hector, nakayakap kay Lio.

Lumakas ang ulan. Kumulog. Para bang ang langit mismo ang nagagalit.

“Hindi niyo siya makukuha!” sigaw ni Lio, nagnginginig.

Tumawa ang lalaki.
“Bata, matagal ka na naming hawak. Wala kang laban sa amin. Wala ring laban itong matandang ’to. Hindi niya alam na siya ang dahilan bakit ka namin kinuha.”

“Bakit?!” sigaw ni Hector.
“Dahil ikaw ang pinaniwalaang kriminal sa kaso ng pamilya mo. Kung mawala ang anak mo, mas madali kang masisira. At iyon ang gusto ng taong nag-utos sa amin.”

“Sinong nag-utos?!”

Ngumiti ang lalaki, isang ngiting parang demonyo.

“Ang kapatid mong matagal mo nang pinagkakatiwalaan.”

Parang binaril ang kaluluwa ni Hector.

Ang kapatid niyang nagligtas daw sa kanya mula sa kaso.
Ang kapatid niyang nagpakulong daw sa kriminal.
Ang kapatid niyang nagbigay sa kanya ng pera para makapagtago.
Ang kapatid niyang tanging pamilya niya.

Siya pala ang nagplano ng lahat.

Dahil gusto niya ang yaman.
Gusto niya ang negosyo.
Gusto niya ang lahat.

At kung patay ang anak ni Hector, mas madali nitong maipapasa sa kanya ang lahat ng pag-aari.

Pero hindi niya alam…
buhay si Lio.
At ngayon, nasa kamay ito ng tunay niyang ama.

Nagsimulang lumapit ang mga lalaki, hawak ang baril.

“Ang bata. Ngayon.”

Pero tumayo si Hector, buong tapang, kahit nanginginig.
“Hindi niyo siya makukuha.”
“Wala kang laban.”
“Meron.”

Higpit niyang hinawakan ang kamay ni Lio.
“Dahil ngayon, alam ko na ang katotohanan.”

At nagsimula ang pinakamabangis na habulan, putukan, at tunggalian sa gitna ng bagyong bumabagsak sa buong bodega.

Si Hector, kahit walang sandata, ay lumaban. Para sa bata. Para sa katotohanan. Para sa pamilyang ninakaw sa kanya. Habang tumatakbo sila palabas ng likod na pintuan, sinigawan sila ng mga lalaki, ngunit mabilis si Hector.

Tinakbo nila ang kakahuyan—putik, bato, tumitilamsik na tubig, at kulog sa paligid.

Hanggang sa may humabol sa kanila.
Hanggang sa muntik na silang abutan.
Hanggang sa narinig nila ang isang napakalakas na tunog — isang sasakyan.

Isang SUV.
Itim.
Parehong-pareho sa pag-aari ni Hector.

At sa loob nito — ang kapatid niyang si Darius.

Bumaba si Darius na may hawak na baril.
Ngumiti.
At ang ngiting iyon ay nagbigay kay Hector ng sagot na matagal niyang hinahanap:

Siya ang tunay na pumatay sa asawa ni Hector.
Siya ang nag-utos kunin si Lio.
Siya ang nagtanim ng ebidensya.
Siya ang dahilan kung bakit nabuhay si Hector sa impiyerno.

At ngayon, gusto niyang tapusin ang dapat niyang sinimulan.

“Darius…” bulong ni Hector.
“Matagal ko nang gustong matapos ’to, Kuya.”

Ngumiti siya, itinaas ang baril.
“At ngayong meron na ulit ang anak mo…”

Nakasabit ang bala sa bibig ng baril.

“…tatapusin ko na ang problema.”

Niyakap ni Hector si Lio.

Ngunit bago umalingawngaw ang putok…

May dumating na pulis.

May naghagis ng bato sa baril ni Darius.

May humarang sa pagitan nila.

At itong tatlong bagay ay nangyari sabay-sabay.

Upang iligtas ang bata.

Upang iligtas ang ama.

At upang matapos ang multo ng nakaraan.

Nang bumagsak si Darius, sinubukan pa nitong tumayo, ngunit sinunggaban siya ng mga pulis. Ang mga tauhan niya ay tinumba ng backup. At sa gitna ng ulan at putik, hawak ni Hector si Lio na parang hindi na niya ito bibitawan.

Hindi na kailangan ang DNA test.
Hindi na kailangan ang abogado.
Hindi na kailangan ang paliwanag.

Dahil sa sandaling iyon, habang umiiyak ang bata sa kanyang dibdib…

Naramdaman niya ang tibok na matagal na ring hinahanap ni Lio:

“Tay…”
“Lio… anak…”

At bumigay ang luha ni Hector.

Sa unang pagkakataon matapos ang napakahabang taon…

Naramdaman muli niya ang pagiging ama.

At nang matapos ang imbestigasyon, nang mailabas na ang tunay na kriminal—ang kapatid niyang si Darius—nagsimulang bumalik ang buhay ni Hector. Hindi dahil sa yaman. Hindi dahil sa gawain. Hindi dahil sa negosyo.

Kundi dahil sa batang kumapit sa kamay niya na parang buong mundong nawalan, at sa wakas, may tahanan na.

At si Lio, na buong buhay niya naglakad sa kalsada mag-isa, ngayon ay may sasamahan na siyang lilipad kasama—isang ama, isang tunay na pamilya, at isang buhay na hindi na kailanman mawawala.

At doon natapos ang misteryong bumalot sa bayan ng San Marcelo.

Hindi lahat ng bata na naglalakad mag-isa ay nawawala.
Minsan, sila ang naghahanap ng katotohanan.
At minsan, sila ang nagbabalik ng katotohanan… sa taong matagal nang ninakawan nito.

Akala ni Hector ay tapos na ang lahat nang maaresto si Darius. Akala niya ang natitirang sugat na lang ay ang paghilom ng sampung taong pagkakahiwalay nila ni Lio. Ngunit sa mga sumunod na linggo, napagtanto niyang ang kwento nila ay hindi pa man nagsisimula; ang totoong kaaway ay hindi pa nakikita, at ang kadiliman na bumalot sa buhay nilang mag-ama ay mas malalim pa sa akalang kaya niyang abutin.

Dinala niya si Lio sa isang maliit ngunit maganda at tahimik na bahay malapit sa bundok—malayo sa mata ng mga taong nais silang saktan, at mas malayo pa sa mga pulitikong may kinalaman sa kaso niya. Araw-araw, sisilipin niya ang batang mahimbing matulog sa kuwartong may bagong kurtina, bagong kama, at bagong laruan—mga bagay na hindi naranasan ni Lio sa mga taong nakalipas.

Ngunit kahit anong ginhawa ang ibigay ni Hector, napapansin niya si Lio… na madalas mapapangiti, bigla ring napapahinto. Parang may naririnig na hindi niya naririnig. Parang may nakikitang hindi niya nakikita.

Isang gabi, habang lumalakas ang ulan sa labas, nilapitan ni Hector ang anak. Nakaupo si Lio sa sahig, hawak ang maliit na kahoy na kotse, pero hindi naglalaro. Nakatingin lang sa pader.

“Anak?” mahinang tanong ni Hector.

“Tay…”

“Bakit?”

“May tao sa labas.”

Kinabahan si Hector. Tumayo siya agad at sumilip sa bintana—pero wala namang tao, wala ring sasakyan, wala ring ilaw.

“Walang tao, anak.”

Umiling si Lio.
“Hindi po sa labas ng bahay… sa labas ng isip ko.”

Napahinto si Hector.
“Anong ibig mong sabihin?”

Huminga nang malalim ang bata.
“Simula po noong kinidnap nila ako… may mga boses akong naririnig. Sinasabi nila sa akin kung saan ako dapat pumunta. Sinasabi nila kung kanino ako dapat lumapit.”

Hindi makahinga si Hector.
“Anong boses?”
“Isang babae, Tay.”
“Anong sinasabi niya?”
“‘Iligtas mo ang ama mo.’”

Nanlamig si Hector.
“Lio… kailan mo naririnig ’yan?”
“Matagal na po. Noong una po kayong makulong. Narinig ko po ’yon sa likod ng kisame ng kwarto kung saan nila ako ikinulong.”

Napaupo si Hector.
“Anak… sino ’yung babaeng boses?”

Tumingin si Lio sa kanyang ama, malalim, parang lumulubog.

“Si Mama.”

Napaatras si Hector. Halos hindi na niya alam kung paano tatanggapin ang salita ng bata. Paano maririnig ni Lio ang boses ng ina… kung sampung taon na itong patay?

“Lio… anak… patay na ang mama mo.”

Umiling si Lio.
“Hindi po siya patay, Tay.”

Napakagat si Hector sa labi. Hinawakan ang balikat ng bata.

“Huwag nating dayain ang sarili natin. Nakita ko ang katawan niya. Nakita ko ang dugo niya. Siya ang… siya ang dahilan kung bakit ako nakulong. Inakusahan nila akong pumatay sa mama mo.”

Pero narinig niya ang sagot ni Lio, hindi nanginginig, hindi natatakot — isang sagot na bumaligtad sa buong realidad ni Hector:

“Tay… hindi niyo nakita ang katawan niya.”
“Anong ibig mong—?”
“’Yung nakita ninyo… hindi si Mama.”

Nanginig si Hector.
Parang biglang lumamig ang buong bahay.

“Anak… huwag mo akong biruin nang ganyan.”
“Totoo po ang sinasabi ko, Tay.”
“Kailan mo nalaman?”
“Noong nakakulong po ako, may isang babae na dumadalaw sa akin gabi-gabi. Hindi ko makita ang mukha, pero naririnig ko ang boses. Siya ’yon. Kilala ko ang boses niya kahit natutulog ako.”

“Lio… hallucination lang ’yan.”
“Hindi po. Alam ko kung ano ang totoo.”

Kumapit si Hector sa ulo niya, hindi alam kung ano ang paniniwalaan.

“Kung hindi patay si –—”

“Hindi po patay si Mama,” putol ni Lio. “At hindi rin po si Tito Darius ang nag-utos kunin ako.”

Parang binuhusan si Hector ng yelo.

“Kung hindi si Darius… sino?”
Huminga si Lio nang malalim.
“’Yung taong nakatayo sa likod niya.”

Kinabahan si Hector.
“Sinong tao?”

At saka nagsimulang umiyak si Lio nang hindi gumagalaw ang katawan niya.

“’Yung taong nagsabing kailangan mawala ang anak mo para hindi mo makuha ’yung iniwan sa ’yo ni Mama.”

Tumayo si Hector, nanginginig ang buong katawan niya.

“ANAK—ANO ANG INIWAN SA AKIN NG MAMA MO?!”

At dito sumagot si Lio nang pabulong.

“Isang dokumento, Tay. Dokumento na nagnanakaw ng pera sa mga pulitiko. At ’yung dokumento na ’yon…”
Tumigil siya. Umiyak.
“… ang dahilan kaya ka nila gustong patayin.”

Nanlabo ang paningin ni Hector sa bigat ng nalaman.
Hindi lang pala personal ang kaso.
Hindi lang pamilya ang kalaban niya.
Hindi lang inggitan o mana.

Mas malaki pa ito.
Mas madilim.
Mas sistematiko.
Mas nakakatakot.

Akala niya noon, ang kaso niya ay gawa-gawa ng kapatid niya para maagaw ang negosyo. Pero ayon kay Lio—

hindi iyon dahil sa negosyo,
hindi iyon dahil sa pera,
hindi iyon dahil sa pamilya.

Ginamit lang siya.

Ang totoong dahilan?
May nalaman si AERA — asawa niya — na hindi dapat malaman ng isang ordinaryong babae.

At ngayon, may nagbalak linisin ang lahat ng ebidensya, pati siya, pati ang anak niya.

Humawak si Hector sa balikat ni Lio.
“Saan ang dokumento?”
“Nasa kamay ng taong may itim na relo.”
“Sino?! Sino siya?!”
Tumingin si Lio sa bintana.
“Siya ’yung nasa labas.”

Nanlamig ang dugo ni Hector.
Dahan-dahan siyang lumapit sa mukha ng anak.
“Lio… anong ibig mong sabihin?”

At dito sumagot ang bata, nanginginig ang labi:

“Tay… simula kanina pa po siya nakatayo sa likod mo.”

Natigilan si Hector. Parang biglang tumigil ang oras habang nakaupo siya sa sahig, hawak ang anak niyang nanginginig. Dahan-dahan siyang lumingon, mabagal, mabigat, parang ang bawat sandali ay hinahatak ng takot na matagal niyang pinaglalabanan. Pero nang lumingon siya… wala naman siyang nakita. Walang tao. Walang anino. Walang bakas ng presensya.

Pero hindi siya mapalagay.

“Hector…” bulong ni Lio, nanginginig pa rin. “Hindi po siya umaalis.”

“Nasaan?” tanong ni Hector, nanginginig din ang boses niya.

Tumingin si Lio sa isang sulok ng kwarto na may manipis na kurtina, kung saan may lamparang mahina ang ilaw. “Diyan po. Nakatingin siya sa atin simula pa kanina.”

At doon, kahit wala siyang nakikita, naramdaman ni Hector ang malamig na hangin na parang galing sa kabilang buhay—hindi mula sa bintana, hindi mula sa pinto, kundi mula sa kung saan hindi dapat nanggagaling ang hangin: mula sa mismong direksiyon na tinuturo ni Lio.

“May… may nakikita ka?”

Tumango ang bata. “Oo, Tay. Pero hindi ko alam kung tao siya… o—”

Hindi natapos ni Lio ang sasabihin, dahil biglaan silang nakarinig ng tunog.

TOK. TOK. TOK.

May kumatok.

Hindi malakas, pero malinaw.
Hindi nagmamakaawa, pero mapilit.
Hindi nagtatangka pumasok… pero tila inaanyayahan silang lumapit.

Nagtinginan si Hector at Lio.

“Walang dapat nakakaalam kung saan tayo,” bulong ni Hector.

“Hindi tao ’yan, Tay…” sagot ni Lio, halos hindi humihinga. “Hindi po siya kumakatok gamit ang kamay.”

At sa sandaling iyon, parang may humaplos sa batok ni Hector. Hindi siya humarap, hindi siya tumingin. Pero ramdam niya — may malamig na presensyang nakadikit sa likod niya, kahit hindi niya makita.

Niyakap niya si Lio nang mahigpit.

“Anak… kailangan nating lumabas sa bahay. Ngayon.”

“Hindi po tayo dapat lumabas,” sagot ni Lio, nanginginig. “Diyan niya tayo hinihintay.”

“Diyos ko… ano ba talaga ’to?” bulong ni Hector.

Hindi na niya alam kung anong mas dapat katakutan: ang mga taong gustong pumatay sa kanila… o ang nilalang na nakikita ng anak niyang hindi niya maintindihan kung saan nanggagaling.

Hindi na siya nag-isip. Kinuha niya ang jacket, nilagay si Lio sa likod niya, at dahan-dahang binuksan ang bintana sa kabilang bahagi ng bahay.

Pero bago pa man siya tuluyang makalabas—

TOK. TOK. TOK.
Biglang lumakas ang katok.
Sunod-sunod.
Mabilis.
Parang may nagmamadali.

At nang nagsimula nang gumalaw ang doorknob, halos mabingi sila sa lakas ng tibok ng puso nila.

Si Hector ay humawak ng kutsilyo.
Si Lio ay yumakap sa damit niya.

“Anak… sa tatlo, tatakbo tayo sa gubat.”
“Tay… hindi po tayo makakatakas.”
“Kaya natin. May pulis sa bayan. May taong makakatulong.”
Umiling si Lio.
“Tay… ’yung nasa likod mo… nakangiti na.”

Halos malaglag ang kutsilyo sa kamay ni Hector.
Napapikit siya nang mariin.

Hindi ako naniniwala sa multo. Hindi ako naniniwala sa guni-guni. Hindi ako naniniwala na may mga nilalang na sumusunod sa ’yo nang hindi mo nakikita.

Pero sa gabing iyon… may naramdaman siyang hindi kayang ipaliwanag ng siyensya.

“Lio…” bulong ni Hector. “Ano ang itsura niya?”

Dahan-dahan ang sagot ng bata.

“Wala po siyang mata.”

At bago pa man makapagsalita si Hector—
BANG!

May sumikad sa pinto.

Hindi multo iyon.

Hindi nilalang.

TAO.

Nang buksan ang pinto, may limang lalaking armado na agad pumasok. Naka-itim, naka-maskara, at may mga baril na hindi mo mabibili kahit saan. Si Hector ay agad humarang kay Lio.

“Walang kukuha sa anak ko!” sigaw niya.

Ngunit tumawa ang isa sa mga lalaki.

“Hindi kami ang kukuha sa kanya…”

Nakatutok ang flashlight nito sa madilim na sulok kung saan kanina pa nakatitig si Lio.

“… siya.”

At sa sandaling iyon, ang mga lalaking armado ay umatras.
Hindi lumapit.
Hindi sumugod.
Hindi humawak ng baril.

Parang sila pa mismo… ang natatakot.

At nang nag-ring ang radyo ng isa sa kanila, narinig ni Hector ang isang boses na malamig, mataas, at pamilyar:

“Lumabas na ba siya?”

Sagot ng tauhan:

“Opo, Ma’am… narito siya.”

MA’AM.

ISANG BABAE.

Hindi lalaki.
Hindi kriminal.
Hindi tauhan ng pulitiko.

ISANG BABAE.

At ang boses na iyon… ay kilalang-kilala ni Hector.

Hindi dahil madalas niya itong kausap.
Hindi dahil kargado ng galit.
Hindi dahil kilalang personalidad.

Kilala niya iyon dahil iyon ang boses na narinig niya sa pinakamalalim na parte ng alaala niya:

Sa mga gabing akala niya guni-guni lang.

Sa mga bangungot na paulit-ulit.

Hindi niya alam kung panaginip lang ba o totoo.

Pero sigurado siya ngayon.

Iyon ang boses ng asawa niyang si Aera.

Pero si Aera…
matagal nang deklaradong patay.

“Hindi… hindi pwede…” bulong ni Hector, nanginginig ang buong katawan. “Patay si Aera. Patay siya!”

Tumingin si Lio sa ama niya.
“Tay… sinabi ko naman po sa inyo…”

Huminga si Hector nang malalim, parang mawawalan ng malay.

“… buhay si Mama.”

At sa mismong sandaling iyon, narinig nila ang dahan-dahang paglapit ng paa sa labas ng bahay.

Hindi tumatakbo.
Hindi nagmamadali.
Hindi nagtatago.

Isang babaeng naglalakad nang may kumpiyansa.
Pamilyar ang yabag.
Pamilyar ang kumpas.
Pamilyar ang tunog.

At nang huminto ito sa gitna ng ulan…

Sumilip ang aninong hindi kayang ilarawan ng salita.

Mahaba ang buhok.
Puti ang damit.
May hawak na isang bagay — isang lumang kwentas na kapareho ng kay Hector.

At nagsalita ito:

“Hector… anak… umuwi na kayo.”

Nakatigil si Hector, parang binuhusan ng yelo ang buong katawan. Hindi niya alam kung ano ang uunahin: ang kilabot, ang galit, ang pagkalito, o ang pagnanais na yakapin ang babaeng akala niyang matagal nang wala. Hawak niya si Lio nang mahigpit, pero ang bata… hindi natatakot. Sa halip, parang gusto nitong lumapit.

“Mama…” bulong ni Lio, halos naghihikbi.

Pero si Hector, nanginginig ang kamay, boses, at buong kaluluwa.

“A-Aera…?”

Tahimik muna ang babae. Ang ulan ay tumatama sa damit niya, ngunit hindi ito tumatagos. Wala siyang payong, wala siyang jacket, pero hindi siya giniginaw. Para siyang multong may laman — buhay pero hindi buhay, tao pero parang anino.

At nang marinig ni Aera ang pangalan niya, bahagya siyang ngumiti — isang ngiting hindi mo maipaliwanag kung masaya, mapait, o nakakatakot.

“Hector… matagal kitang hinintay.”

Nawalan ng lakas ang tuhod ni Hector.

“Pero—pero paano? Nahanap namin ang katawan mo! May dugo! May testigo! Ang sabi nila—”

Tumawa si Aera nang mahina, parang malamig na hangin na dumaan sa pagitan nila.

“Ang sabi nila?” ulit niya, tila nang-iinsulto. “Simula pa lang, mali na ang pinaniwalaan mo.”

Isang hakbang.
Isa pang hakbang.
Habang papalapit siya, parang lumalakas ang tibok ng puso ni Hector.

Lumayo si Lio nang bahagya. Hindi dahil takot… kundi dahil umiiyak na ito.

“Tay… huwag kayo matakot. Hindi po niya tayo sasaktan.”

Pero hindi sumang-ayon si Hector.

“Aera, ano ang nangyayari? Nasaan ka na noong araw na iyon? Sino ang nakita ko? Bakit ako ang sinisi sa pagkamatay mo? Bakit—”

Huminto si Aera sa harapan nila. Umabot lang siya sa tatlong talampakan, ngunit pakiramdam ng buong mundo ay lumiliit.

“Dahil may taong mas makapangyarihan kaysa sa atin. At siya ang may-ari ng lahat ng kasinungalingan.”

Hindi makagalaw si Hector.
Pinigilan niyang matumba.

“A-Aera… sabihin mo kung ano ang totoo.”

Napatingin si Aera sa mga taong naka-itim na nakapalibot sa bahay. Ang ilan sa kanila ay nakaluhod. Ang iba ay nakayuko. Ang iba ay tila natatakot tingnan ang babae.

“Ang mga taong ito,” sabi ni Aera, “ay hindi kalaban.”
Napatigil si Hector.
“Hindi sila ang gustong kumuha kay Lio.”
“Kundi sino?”
“Ang taong nasa itaas nila.”

“Darius?” tanong ni Hector, galit.
Ngumiti si Aera at umiling.
“Si Darius? Hindi siya masama. Sinunod lang niya ang utos.”

Para siyang binuhusan ng kumukulong tubig.

“ANO?!” sigaw ni Hector. “Pinakulong niya ako! Tinago niya ang anak ko! Sinubukan niya kaming patayin!”

Tumingin si Aera sa mata niya — malalim, parang ipinapanood ang bagay na hindi kayang tanggapin.

“Hindi niya ginawa ang mga iyon dahil gusto niya. Ginawa niya iyon dahil takot siya sa taong kaya niyang patayin kahit hindi nag-iiwan ng ebidensya.”

Tumigil si Aera sandali, huminga nang malalim, at ang boses niya ay naging halos bulong:

“Ang taong iyon, Hector… ang tunay na mastermind… ay hindi mo pa nakikilala.”

Parang sumabog ang dibdib ni Hector sa galit at takot.
“Kung hindi ko siya kilala, bakit niya tayo gustong patayin?”

Ngumiti si Aera, mapait, puno ng sama ng loob.

“Dahil may hawak akong sikreto… at ayaw nilang maipasa ko iyon sa ’yo.”

“A-anong sikreto?”

Humigpit ang hawak ni Aera sa kwentas na dala niya.

“Isang dokumento na sumisira sa pinakamalaking sindikato sa bansa. Isang organisasyon na hindi mo nakikita sa balita, hindi mo nakikita sa pulis, hindi mo nakikita sa gobyerno — kasi sila ang nagpapatakbo ng lahat.”

Lumakas ang ulan. Parang pumapalakpak ang langit sa katotohanan.

At dito, unti-unting nilabas ni Aera mula sa loob ng damit niya ang isang makapal, gusot, lumang sobre.

“Nasa loob nito ang dahilan ng lahat. Dahil dito ka nila sinubukang sirain. Dahil dito nila kinidnap si Lio. Dahil dito nila gusto akong patay.”

Nanlabo ang mata ni Hector.

“A-Aera… bakit hindi mo sinabi sa akin? Bakit mo tinago? Hindi ba dapat—”

“Dahil nais kitang protektahan, Hector!” sigaw ni Aera, ngayon ay umiiyak na. “Kung sinabi ko sa ’yo noon, maaagaw ka nila. Papatayin ka nila.”

Napatigil si Hector.

“Pero tinago mo pa rin ang anak natin…”

Napayuko si Aera, nanginginig ang labi.

“Hector… hindi ko tinago si Lio dahil gusto ko. Tinago ko siya dahil may dalawang tao na gustong pag-interesan ang buhay natin… at isa sa kanila…”

Dahan-dahan siyang tumingin sa asawa.

“… ay nasa pamilya mo.”

Parang binagsakan ng lupa ang dibdib ni Hector.

“Si Darius…”
“Hindi ako si Darius ang tinutukoy ko.”

Nanlaki ang mata niya.

“A-Aera… sino pa?”
“Ang taong nasa likod ng lahat. Ang nagplano. Ang nag-utos. Ang nag-set up. Ang gumawa ng pekeng ebidensya. Ang may hawak sa kapatid mo. Ang nagbayad sa mga hitman. Ang nagkunwaring nag-aalaga sa iyo nang makalaya ka…”

Naputol ang boses ni Aera.

Kasi sa likod ni Hector…
may aninong nakatayo.

Hindi ito mabagal.
Hindi ito malamig.
Hindi ito nilalang.

TAO.

At nang lumingon si Hector…
parang tumigil ang puso niya.

Dahil ang taong nakatayo ay…

ANG TATAY NIYA.

Si Don Renato Vergara.
Ang pinakagalang, pinakamatapang, pinakamaimpluwensiyang tao na nagturo sa kanya kung paano mamuhay.

“Pa…?” bulong ni Hector, halos hindi kumikilos. “Kayo…?”

Ngumiti ang matanda.
Mahina.
Malungkot.

At iyon ang pinakanakakatakot.

“Anak… sinabi ko naman sa ’yo noon pa… may mga bagay na hindi mo kayang intindihin.”

Napatakip sa bibig si Hector.

“PA?! Kayo ang dahilan? KAYO ANG GUSTONG PATAYIN KAMI?!”

Tumango ang matanda, mabagal, parang wala siyang nagsisisi.

“Hindi personal, Hector. Trabaho.”
TRABAHO.
TRABAHO RAW PINAPATAY ANG ANAK AT APO NIYA.

“PA!!! ANONG KLASENG DEMONYO KAYO?!”
“Hector, anak… kailangan mong maintindihan…”

Umiiyak na si Lio.
“Mama… bakit ganito si Lolo…?”

Niyakap siya agad ni Aera.

Si Hector, nanginginig sa galit, lumapit sa ama niya.

“A-anong dahilan?! ANONG DAHILAN PARA GAWIN NIYO ITO?!”

At dito, sinabi ni Don Renato ang salitang nagpasabog sa buong katahimikan:

“Dahil ako ang pinuno ng sindikatong gustong ilantad ng asawa mo.”

Tumigil ang mundo.

Literal — parang nawalan ng tunog ang paligid.

Si Hector, na halos mawalan ng hininga, ay napaatras.
Ang dami niyang maling pinaniwalaan:
Akala niya kriminal ang asawa niya.
Akala niya traydor ang kapatid niya.
Akala niya guni-guni ang boses ng anak niya.
Akala niya maling akala ang lahat…

Pero ang totoo —

Ang tatay niya ang halimaw sa gitna ng kuwento.

At bago makagalaw si Hector—
umangat ang baril sa kamay ni Don Renato.

“Anak… sa mundong ito, may bayad ang katotohanan.”

Nakaharap si Hector sa sarili niyang ama, si Don Renato, ang taong pinagkatiwalaan niya buong buhay, ang taong gumabay sa kanya noong bata pa siya, ang taong nagturo sa kanya ng tapang at disiplina — at ngayon, ang taong nakatutok ang baril sa kanya at sa anak niyang si Lio.

“Tay…” pabulong ni Hector, nanginginig. “Paano ninyo nagawa ’to sa akin? Sa amin? Sa apo niyo?”

Ngumiti si Don Renato, hindi baliw, hindi galit — kundi kalmado. At iyon ang mas nakakatakot.

“Anak, matagal mo nang alam ang sagot. Sa mundong ginagalawan natin, kung hindi ka papatay, ikaw ang mamamatay.”

“Pero kami ang pamilya ninyo!”

“Hindi kita iniligtas para maging pamilya,” sagot ng matanda. “Iniligtas kita dahil kailangan kita. Ikaw dapat ang papalit sa akin. Ikaw ang papasok sa mundo ko. Pero nang makuha mo si Aera… nang magbago ka… naging kahinaan ka, Hector. At ang kahinaan, kinakailangang alisin.”

Para bang hiniwa ang kaluluwa ni Hector.
“Hindi ako kahinaan. Tao ako.”

“Mas mabuti sana kung hindi.”

Kasabay ng linyang iyon, itinaas ni Don Renato ang baril — nakatutok kay Lio.

“Simulan natin sa apo ko.”

“HUWAG!” sigaw ni Aera, sabay takbo papunta sa harapan ni Lio, tangan ang sariling katawan bilang panangga.

At sa isang iglap, lahat ng tauhan na dati’y kalaban ay gumalaw — hindi para protektahan si Don Renato, kundi para protektahan si Aera at Lio.

Umalingawngaw ang boses ng isa sa mga tauhan:

“Sir, hindi namin ’to kayang gawin. Bata ’yan!”

Tinuro sila ni Don Renato gamit ang baril.
“Kayo! Lahat kayo! Trabaho ninyo ’to! Gawin ninyo o mamamatay din kayo!”

Pero iba na ang tingin ng mga tauhan. Hindi na sila robotic. Hindi na sila sunod-sunuran. Sa paningin nila, hindi si Don Renato ang pinuno — kundi ang halimaw.

At sa unang pagkakataon, biglang may tumayo laban sa kanya.

“Sir…” nanginginig na sabi ng isang tauhan. “Patawad po. Hindi na namin ’to kaya.”

Nakaamba ang tensyon.
Nagdikit-dikit ang mga baril.
Mistulang bibigay ang buong mundo.

At sa gitna ng kaguluhan —
hinila ni Hector si Aera at Lio.

“TUMAKBO KAYO!”

Sumabog ang putukan.
Dumaan ang mga bala sa dingding.
Sumabog ang bubog.
Sigawan.
Chaos.

Pero si Hector, hawak ang kamay ni Lio at hinahawakan ang baywang ni Aera, ay tumakbo na parang wala nang bukas. Hindi niya iniisip ang bala. Hindi niya iniisip ang sakit. Isang bagay lang ang nasa isip niya:

“Hindi ko ulit mawawalan ng pamilya. Hindi na.”

Habang tumatakbo sila palabas ng bahay, lumilingon si Hector — nakikita niya ang mga tauhang dating matahimik ngunit ngayon ay nag-aaway para mabuhay. Naririnig niya ang boses ng ama niya, malakas, galit, umaalingawngaw:

“HECTOR!!! HINDI KA MAKAKALAYO!!! KUNG IBA KA LANG NA ANAK… HINDI KO NA KAILANGANG PATAYIN KA!!!”

At ang linyang iyon ang siyang nagpasabog kay Hector ng huling piraso ng sakit.

“Kung iba lang…?” bulong niya, nanginginig ang kamay. “Kung iba lang ako?!”

Huminto si Hector.

Tumalikod.

Kinuha ang baril ng isang tauhang sugatan.

At sa unang pagkakataon mula nang bata siya — tinutukan niya ang taong minahal at kinamuhian niya nang sabay.

“Pa…” bulong ni Hector, puno ng luha at galit. “Tapos na.”

Ngumiti si Don Renato.
“Kailanman ay hindi ka naging malakas, Hector.”

Ngunit mali siya.

Dahil sa gabing iyon — naging mas malakas si Hector kaysa sa kahit kanino.

BANG!
Pumutok ang baril.

At sa unang beses, hindi napuruhan si Hector…
kundi si Don Renato.

Tinamaan siya sa balikat at bumagsak.
Hindi siya namatay agad, pero ang tingin niya kay Hector ay iba — hindi galit, hindi pagtutol.

Kundi… pagkatanggap.

“Anak…” bulong niya habang tumutulo ang dugo. “Kung sa huling sandali… kaya mo akong barilin… doon ako nagkamali…”

“Matagal na kayong nagkamali,” sagot ni Hector, nanginginig. “Hindi ako magiging halimaw tulad ninyo.”

Tumahimik ang lahat.

At nang tuluyang mawalan ng malay si Don Renato, nagtakbuhan ang natitirang tauhan — hindi para habulin sila, kundi upang dalhin ang matanda sa ospital.

Sa paglabas ng gulo, lumapit si Aera kay Hector.

“Hector…”

Yumakap ito sa kanyang asawa, mahigpit, parang ayaw nang lumayo.
“Pasensiya na… pasensiya na sa lahat… ginawa ko lahat para mabuhay kayo…”

Niyakap ni Hector si Aera, parang mawawala ito.
“Huwag ka nang mawawala. Hinding-hindi na.”

Naramdaman niya ang maliit na kamay ni Lio sa likod niya.
“Tay… nandito na tayo. Buo na po tayo.”

At doon, sa gitna ng ulan, sa gitna ng lugar na dati’y takot at gulo ang bumabalot, sa wakas ay nabuo ulit ang pamilyang winasak ng kasinungalingan at karahasan.

Hindi pa tapos ang laban nilang tatlo.
Marami pang hahawakan, hahabulin, haharapin.
Ang sindikatong iniwan ni Don Renato ay hindi mawawala sa isang araw.
Ang dokumentong hawak ni Aera ay maaaring magpasabog ng bansa kung ilalabas sa publiko.
Ang mga taong nasa likod ng mas malaking organisasyon ay naghihintay lang ng tamang oras.

Pero ngayong gabi —
Hindi sila takot.

Dahil ang pamilya na nabuwag sa kadiliman ay muling nabuo sa liwanag.

At handa na silang harapin ang mundo.

Nang magkahawak-kamay.

Nang buo.

Nang walang iniiwan.

At sa unang pagkakataon matapos ang mahabang panahon…

Malaya na sila.

WAKAS.