“KUNG TUMUGTOG KA NITO, IBIBIGAY KO ANG KOTSE KO!” — TINAWANAN NIYA… HANGGANG SA TUMUGTOG ANG PULUBI

Himig ng Lansangan

I. Ang Kotse, ang Pusta, at ang Pulubi

Mainit ang hapon sa lungsod ng San Rafael. Dinidikitan ng alikabok ang bawat sasakyang dumaraan, at ang usok ng jeep at bus ay nagsasayaw sa hangin. Sa gitna ng maingay na kalsada, may isang kumikislap na sports car na kulay asul, tila kakaibang nilalang sa gitna ng karaniwang tanawin.

Pagmamay-ari ito ni Leonard “Leo” Velasco, trentay-dos anyos, negosyanteng lumaki sa yaman at luho. Nakaputi siyang polo, maayos na slacks, at mamahaling relo. Para sa mga nakakakilala sa kanya, si Leo ang simbolo ng tagumpay—may bahay sa subdivision, may sariling kumpanya ng digital marketing, at paboritong kliyente ng mga mamahaling bar sa siyudad.

“Boss, astig talaga ‘tong kotse mo,” sabi ni Ricky, kaibigang matagal nang sumusunod sa kanya sa lahat ng gimmick. “Kung ako may ganito, iiyakan ako ng mga babae.”

Tumawa si Leo. “Kotse lang ‘to, bro. Mas masarap pag may challenge.”

Nakapaligid sa kanila ang ilang barkada, kasama sina Mara at Jonas, parehong sanay sa party life. Nakatambay sila sa gilid ng kalsada, naghihintay na maluwagan ang trapiko bago tumuloy sa resort.

Sa di kalayuan, may isang matandang lalaking payat, gusgusin, at may hawak na lumang gitara. Nakaupo siya sa bangketa, nakalagay sa paanan niya ang isang lumang plastik na baso kung saan may ilang barya.

Habang dumaraan ang mga tao, may iilan na nag-aabot ng limang piso, sampung piso. Minsan, wala kahit isa. Pero tuloy pa rin siya sa marahang pag-pitik ng mga kuwerdas, animo’y nakikipag-usap sa hangin.

“Uy, tingnan n’yo,” sabat ni Ricky, sabay turo sa matanda. “May street musician dito, oh. Baka pwedeng mag-concert sa harap ng kotse mo, Leo.”

Napailing si Mara. “Grabe naman kayo, pagtatawanan n’yo pa ‘yung matanda. Kawawa na nga, e.”

“Relax,” sagot ni Leo, pero bakas ang pilyong ngiti. “Wala namang masama kung medyo magpapasaya tayo.”

Lumapit si Ricky sa matanda. “Tay, anong pangalan n’yo?”

Napatingin ang lalaki, bakas ang pagod sa kanyang mukha pero buhay ang mga mata. “Ako si Mang Nando,” sagot niya. “Nagbabaka-sakali lang na may mag-abot kahit barya kapalit ng tugtog.”

“Mahilig po pala kayo sa musika,” nakangiting sabi ni Mara, na sumunod kay Ricky. “Matagal na po ba kayong tumutugtog?”

“Simula pa nung bata ako,” sagot ni Mang Nando. “Pero ngayon, ito na lang ang kaya ng mga kamay kong may reuma.” Ngumiti iyon nang bahagya, sabay pitik muli ng gitara.

Sa likod nila, nagsalita si Leo, mas malakas ang boses. “Tay Nando, marunong po ba kayong tumugtog ng mga klasikal? Yung mahirap, yung pang-world-class?”

Tumingin si Mang Nando sa kanya. “May kaunti, iho. Pero madalas, mga kundiman at lumang kanta lang hinihingi ng mga tao.”

Napailing si Leo, parang may naisip na biro. “Ganito na lang po. Pustahan tayo.”

Nagkatinginan ang barkada niya. Alam na nila—may kabaliwan na namang iniisip si Leo.

“Ano na namang trip mo, Leo?” tanong ni Jonas, natatawa.

Ngumisi si Leo. “Tay Nando, kung matutugtog n’yo nang tama ang isang piyesa na sasabihin ko, ibibigay ko sa inyo ang kotse kong ‘to.”

Napahalakhak ang barkada. “Ano ‘yan, Leo, April Fools?” sabi ni Ricky.

“Hindi,” sagot ni Leo, sabay taas ng susi ng kotse, kumikislap sa araw. “Ser-yoso. ‘Pag nagawa n’yo, Tatay, sa inyo na ‘tong Mustang.”

Nagbulungan ang mga taong nakarinig, pati mga nagdaraan ay tumigil sandali.

“Leo, sobra naman ‘yan,” pabulong na sabi ni Mara. “Anong klaseng biro ‘yan sa isang matanda?”

“Relax, Mara,” bulong ni Leo pabalik. “Hindi niya naman kaya, eh. May edad na, street musician lang. Kailangan ko lang ng konting… thrill.”

II. Ang Pusta

“Anong piyesa ba ‘yan, iho?” tanong ni Mang Nando, kalmado.

“Isang klasikal na gawa ni Francisco Buencamino, yung Mayon na piano piece. Pero i-aarrange n’yo sa gitara,” sagot ni Leo, may kumpiyansa sa mukha. “Full song, walang sablay.”

Napataas ang kilay ni Jonas. “Leo, grabe naman, pang-konserbatoryo ‘yun ah. Kahit ako, di ko kabisado ‘yon.”

“Exactly,” mayabang na sabi ni Leo. “Kaya nga imposible.”

Tahimik lang si Mang Nando, tila may malalim na iniisip. Hawak niya ang gitara na may bitak sa gilid, bakas ang edad at pagod.

“Kung matatalo ako, anong kapalit?” tanong niya.

“Naku, Tay, kayo pa ang nag-aalok ng kapalit?” sabat ni Ricky, natawa. “Wala namang mawawala sa inyo. Enjoy na lang.”

Pero sumabat si Mara. “Leo, hindi ito tama. Para mong niloloko ‘yung tao.”

Tumingin si Leo kay Mara, bahagyang naiinis. “Hindi ko siya niloloko. Pustahan lang. At kung sakaling, by some miracle, magawa niya, ibibigay ko talaga ‘tong kotse. Wala akong atrasan.”

Tumingin si Mang Nando sa mga mata ni Leo, parang sinusukat kung nagsasabi ng totoo.

“Sigurado ka, iho?” tanong niya.

Tumango si Leo. “Siguradong-sigurado.”

Huminga nang malalim si Mang Nando. “Sige. Tatanggapin ko ang hamon mo.”

Nagpalakpakan ang ilang nakapaligid na usisero. May sumigaw pa ng, “Go, Tatay! Baka manalo ka!”

III. Ang Nakalipas na Musiko

Bago tumugtog, inayos ni Mang Nando ang pagkakatayo. Tinuro niya ang isang lumang kahon sa gilid. “Pwede bang umupo muna ako roon? Mas komportable tumugtog nang nakaupo.”

“Aba, siyempre,” sagot ni Leo, pero halatang nanatili ang pagmamaliit sa kanyang ngiti. “Sabihin na lang kung ready na.”

Habang nauupo si Mang Nando, di maiwasang balikan ng isip niya ang nakaraan—ang panahong hindi pa siya nanlilimahid sa lansangan.

Noong kabataan niya, siya si Fernando Santos, isa sa pinaka-promising na classical guitarist sa isang konserbatoryo. Nakapag-perform siya sa mga maliit na entablado, nagkaroon ng ilang medalya, at pangarap niyang tumugtog sa mga malalaking teatro sa ibang bansa.

Ngunit hindi lahat ng pangarap ay natutupad. Naaksidente ang asawa niya, si Elena, at kailangan nitong maoperahan. Sa kagipitan, ibinenta ni Fernando ang karamihan sa kanyang mga gitara at gamit, nagtrabaho kung saan-saan—tutor, session musician, kahit kargador minsan. Ngunit hindi rin nakaligtas si Elena; pumanaw ito matapos ang ilang buwang pakikipaglaban.

Simula noon, unti-unting nawala sa direksyon ang buhay ni Fernando. Nalulong siya sa alak sandali, iniwan ang konserbatoryo, at nang mawala ang natitirang ipon, napilitang tumira sa kubo sa gilid ng isang lumang eskinita. Doon na rin niya nakasanayan ang pagtugtog sa kalsada kapalit ng barya.

Ang tanging naiwan sa kanya mula sa dating buhay ay ang lumang gitara—regalo ni Elena bago ito namatay.

“Fernando,” paalala nito noon, “anumang mangyari, huwag mong iiwan ang musika. Diyan ka totoo.”

Ngayon, habang hawak niya ang iisang bagay na iyon, narinig niya ang maingay na tawanan ng mga kabataang nakapaligid. Hindi niya sila masisisi. Sa itsura niyang maputik at gusgusin, imposible ngang makita nila ang dati niyang pagkatao.

“Pero kahit pulubi na ako, hindi pulubi ang talento ko,” mahina niyang bulong sa sarili.

IV. Ang Unang Himig

Tahimik na ang paligid nang sa wakas ay nagsalita si Leo. “Ready na ba kayo, mga kaibigan?” sigaw niya.

Nag-angat ng cellphone ang ilan, handang mag-video. Si Mara, bagaman tutol sa nangyayari, napilitang sumabay na lang, nakatunghay kay Mang Nando na parang nag-aalala.

Tumingin si Mang Nando sa langit sandali, saka ipinikit ang mga mata. Inayos ang paghawak sa gitara, marahang hinagod ang mga kuwerdas. Sa unang dampi pa lang, nagbago na ang hangin.

Lumabas ang unang serye ng nota—malinis, malinaw, masigla. Hindi iyon simpleng tugtog ng kalye; iyon ay himig na sanay sa disiplina at damdamin.

Napakunot ang noo ni Leo. Uy, may tama, bulong niya sa isip.

Sumunod ang mas komplikadong bahagi: mabilis na arpeggio, palipat-lipat na chords, kakaibang timpla ng himig at kumpas. Ang dating maingay na kalsada ay tila unti-unting natahimik. Maging ang mga tsuper ng jeep na malapit ay napalingon.

“Grabe ‘to,” bulong ni Jonas, nabibitawan na ang pang-aasar. “Parang nasa concert hall ah.”

Si Mara, hindi na napigilang mapangiti. May luha na ring bahagyang nabuo sa sulok ng mata niya. “Sabi ko na nga ba, hindi ordinaryo si Tatay,” bulong niya.

Hindi naman magawang magbiro ni Ricky. Nakatulala ito, nakabukas nang bahagya ang bibig.

Ang piyesang akala ni Leo’y hindi kayang tugtugin ay unti-unting nabubuo sa harap nila. Bawat pasok, bawat pag-slide, bawat pag-pluck ng kuwerdas ay eksakto. Halatang hindi ito minemorya lang; dama ni Mang Nando ang bawat linya na parang bahagi ng kanyang dugo.

Sa kalagitnaan ng tugtugan, biglang umihip ang hangin, nagliparan ang ilang papel sa kalsada. Ngunit hindi natinag si Mang Nando. Tila ang mundo mismo ang umayon sa ritmo ng kanyang musika.

V. Alaala sa Bawat Nota

Habang tumutugtog, hindi napigilan ni Mang Nando ang bumalik sa mga araw na kasama pa niya si Elena.

Sa bawat malumanay na pag-slide ng daliri, naaalala niya ang unang beses nilang nagkita sa konserbatoryo, kung saan si Elena ay estudyante sa piano. Naaalala niya kung paano itong tumawa sa maling nota, kung paano nito tinuruan ang sarili na huwag matakot magkamali.

Sa mas mahirap na bahagi ng piyesa—ang mabilis na run ng mga nota—sumagi sa isip niya ang mga gabing halos hindi sila natutulog kakapraktis bago ang recital. Ang pagsasabing, “Kaya mo ‘yan, Fernando. Maniwala ka lang sa sarili mo.”

At sa pinakamasentimental na seksyon ng kanta, kung saan tila umiiyak ang gitara, naalala niya ang huling gabi ni Elena sa ospital.

“Huwag kang matatakot magmahal ulit,” bulong nito noon, halos paos na. “Kung hindi sa ibang tao, magmahal ka man lang ng musika. Iyan ang magbabalik sa’yo kapag nawala na ang lahat.”

Sa puntong iyon, hindi namalayan ni Mang Nando na unti-unti na palang tumutulo ang luha sa gilid ng kanyang mata. Ngunit hindi niya hininto ang pagtugtog. Sa halip, lalo pang sumidhi ang emosyon sa bawat nota.

VI. Katahimikan Pagkatapos ng Huling Kumpas

Humupa ang huling alon ng musika. Tumigil ang kamay ni Mang Nando, nanginginig nang bahagya. Panandaliang katahimikan ang bumalot sa lugar, bago ito napalitan ng tila sabay-sabay na paghinga ng mga nakikinig.

Walang agad na pumalakpak. Para silang hindi makapaniwala na galing sa kalye ang musikang kanina lang ay narinig.

Si Leo, na kanina’y nakasandal sa kotse, ngayon ay nakatayo nang tuwid, nakakuyom ang kamao. Hindi niya maipaliwanag ang naramdaman—may paghanga, may hiya, may takot, at may kakaibang paggalang.

“Ano, Leo?” pabulong na sabi ni Mara, bahagyang napapangiti. “Dinig mo naman sigurong walang sablay.”

Hindi agad nakasagot si Leo. Nakatingin lang siya kay Mang Nando, na pinunasan ang luha at marahang ibinalik ang gitara sa kanlungan nito sa kanyang dibdib.

Sa wakas, huminga nang malalim si Leo at nagtaas ng kamay. “Palakpakan naman natin si Tatay Nando,” sigaw niya.

Parang nagising ang mga tao. Umalingawngaw ang palakpakan, may kasamang mga hiyaw. May iba pang naghulog ng pera sa lumang baso, hindi na barya kundi papel na.

“Ang galing n’yo, Tay!”

“Parang sa pelikula!”

“Dapat nasa TV kayo!”

Ngumiti si Mang Nando, bahagyang yumuko bilang pasasalamat.

Pagkatapos, tumingin siya kay Leo. “Iho, hindi ko alam kung pasado sa’yo ang tugtog ko. Pero ginawa ko ang makakaya ko.”

Nagkatitigan sila. Sa kauna-unahang pagkakataon sa araw na iyon, nawala sa mga mata ni Leo ang kayabangan. Napalitan ito ng malinaw na respeto.

“Hindi lang ‘yon pasado, Tay,” mahinang sabi ni Leo. “Isa ‘yon sa pinakamagandang tugtog na narinig ko sa buong buhay ko.”

VII. Ang Desisyong Hindi Niya Inasahan

Tahimik na naglabas si Leo ng susi ng kotse mula sa bulsa. Kumislap iyon sa gitna ng araw, parang sumasayaw sa pagitan ng luho at prinsipyo.

“Leo, anong ginagawa mo?” bulong ni Ricky, halatang naguguluhan. “Biro lang ‘yun, ‘di ba?”

“Hamon ‘yon,” sagot ni Leo, hindi inaalis ang tingin kay Mang Nando. “At tinanggap niya. Tinupad niya.”

Lumapit si Leo sa matanda, hawak ang susi sa dalawang daliri. “Tay Nando,” malakas na sabi niya, naririnig ng lahat, “ayon sa napag-usapan, kung maitugtog ninyo ang piyesang sinabi ko, ibibigay ko sa inyo ang kotse ko.”

Suminghap ang karamihan. “Grabe, seryoso talaga?”

“Hindi ka nagbibiro, Leo?” halos pabulong pero mariin na tanong ni Mara.

“Hindi ako umaatras sa salita ko,” sagot ni Leo.

Tumingin ulit siya kay Mang Nando at inabot ang susi. “Sa inyo na po ‘tong kotse. Kayo ang karapat-dapat na magmay-ari nito ngayon.”

Nakatitig lang si Mang Nando sa susi, parang hindi alam kung tatanggapin ba. “Iho, malaking bagay ‘to. Hindi ba masasayang ang pinaghirapan mo?”

Umiling si Leo. “Tay, kahit ibenta ko ‘tong kotse, kaya kong bumili ulit balang araw. Pero ‘yung pagkakataon na tumupad sa pangako at kilalanin ang tunay na talento, baka minsan lang dumating ‘to. Mas ikakahiya ko kung aatras ako.”

Unti-unting inilapat ni Mang Nando ang kanyang mga daliri sa susi. Nanginginig iyon, hindi dahil sa takot, kundi sa hindi makapaniwalang damdamin.

“Salamat, iho,” mahinang sabi niya. “Hindi lang sa kotse, kundi sa respeto.”

Sa likod, may iilang nagsimulang mag-video ulit. Ngunit sa oras na iyon, wala nang halong pang-aasar. Para silang nakasaksi ng isang bihirang pangyayari—isang mayamang handang panindigan ang salita sa harap ng isang pulubi.

VIII. Sino ang Tunay na Mayaman?

Matapos ang eksena, lumapit si Mara kay Leo. “Alam mo, hindi ko inasahan na gagawin mo ‘yon. Akala ko hanggang hambog ka lang.”

Napangiti si Leo, napakamot sa batok. “Siguro nga dati, ganun ako. Sobrang sanay sa luho, nakakalimutan ko nang may mga taong mas malaki ang pinagdadaanan kaysa sa akin.”

“Ngayon?” tanong ni Mara.

“Ngayon, hindi ko pa rin alam kung mabait na ba ako,” sagot ni Leo. “Pero sigurado akong may natutunan ako. Na hindi base sa putik sa damit ang halaga ng tao. At hindi base sa kilalalang tao ang galing ng isang musikero.”

Sa kabilang banda, nakatayo si Mang Nando sa harap ng kotseng asul, hawak ang susi, napapalibutan ng ilang usisero.

“Tay, marunong po ba kayong mag-drive?” tanong ng isa.

Napakamot ng ulo si Mang Nando. “Noong kabataan ko, marunong ako ng konti. Pero matagal na ‘yon. Baka sa ngayon, derecho agad ako sa poste,” biro niya, at nagtawanan ang lahat.

Lumapit si Leo. “Tay, kung gusto n’yo, tutulungan ko kayong mag-aral ulit magmaneho. May kilala akong driving instructor na pwede kong bayaran para sa inyo.”

“Grabe naman ‘yon, iho,” sagot ni Mang Nando. “Baka sobra-sobra na.”

“Walang sobrang kabutihan para sa taong tulad n’yo,” tapat na sagot ni Leo.

Sandaling natigilan si Mang Nando. “Kung ganun, may hiling din ako.”

“Ano po ‘yon?” tanong ni Leo.

“Kung sakaling hindi ko kayanin alagaan ang kotse nang maayos, baka puwede nating ibenta. Tapos, hati tayo sa desisyon kung paano gagamitin ang pera—para sa mga batang gustong matuto ng musika, halimbawa.”

Napatitig si Leo sa matanda. “Tay, kaya n’yo pang pag-isipan ‘yan sa gitna ng biyayang natanggap n’yo?”

Ngumiti si Mang Nando. “Iho, matagal na akong tinuruan ng buhay na ang mga bagay, napapaltan. Pero ang oportunidad na makatulong sa iba, minsan lang dumaan.”

Para bang may kumurot sa puso ni Leo. Sa isip niya, Sino ba talaga ang mayaman sa amin?

IX. Himig para sa mga Bata

Makalipas ang ilang linggo, natupad ang napagkasunduan. Sa tulong ng isang kakilala ni Leo sa car dealership, ibinenta nila ang kotse sa magandang halaga. Hindi na nagkaroon ng media circus; tahimik lang na transaksyon, para hindi maabala si Mang Nando.

Ipinekeha nila ang malaking bahagi ng pera sa isang maliit na music foundation na binuo nila: “Elena Nando Music Trust”, ipinangalan sa yumaong asawa ni Mang Nando.

“Para kay Elena,” sabi ni Mang Nando habang pinipirmahan ang mga papeles, “at para sa lahat ng batang kagaya naming nangangarap noon pero walang pambili ng instrumento.”

Doon nagsimula ang libreng guitar at piano lessons tuwing Sabado sa barangay hall. Si Mang Nando ang naging pangunahing guro sa gitara, habang si Leo naman ay nakahanap ng volunteer na pianista mula sa konserbatoryo.

Tuwing Sabado, makikita si Mang Nando na nakaupo sa harap ng sampung batang hawak ang murang gitara.

“Hawakan n’yo nang maayos, mga apo,” lagi niyang paalala. “Hindi kailangang mamahalin ang gitara para maging maganda ang tunog. Ang mahalaga, totoo ang puso n’yong tumutugtog.”

Si Leo naman ay abalang nag-aasikaso ng logistics—pagbili ng bagong strings, pag-ayos ng sound system, paghahanap ng sponsor para sa susunod na batch ng estudyante. Sa tuwing may libreng oras, sinasabayan niya ang mga bata sa pag-aaral, natutong muli mula sa simula.

“Mara, tingnan mo ‘to,” sabi ni Leo minsang bumisita si Mara. “Dati, puro party at kotse lang ang iniisip ko. Ngayon, excited na ‘ko kapag may natututunang bagong chord ‘tong mga bata.”

Ngumiti si Mara, nakaupo sa likuran, observes ang klase. “Mas bagay sa’yo ‘to, Leo. Mas totoo ka pag ganito.”

“Kaysa sa naka-kotse?” biro ni Leo.

“Kaysa sa naka-kotse pero walang direksyon ang biyahe,” sagot ni Mara.

Tumawa si Leo. “Tama ka diyan.”

X. Ang Konsiyerto sa Kalsada

Isang taon matapos ang kakaibang pustahan, nag-organisa si Leo ng maliit na street concert sa parehong kalsadang pinagtugtugan noon ni Mang Nando. Ngayon, hindi na siya pulubi; mayroon na siyang maliit na inuupahang kuwarto malapit sa barangay hall, at maliit na allowance mula sa foundation bilang guro.

Nagsilbing entablado ang harap ng lumang tindahan, nilagyan ng simpleng ilaw at mikropono. Nandiyan ang mga batang estudyante, nakaputi at may hawak na gitara. Nagtipon ang mga kapitbahay, tricycle driver, at mga taong napadaan lamang.

“Magandang gabi sa inyong lahat!” masiglang bati ni Leo sa mikropono. “Isang taon na mula nang makilala ko si Mang Nando dito sa kalsada. Akala ko noon, bibiro lang ako. Ako pala ang binirong totoo ng buhay.”

Nagtawanan ang ilan.

“Ngayon,” patuloy ni Leo, “makikinig tayo sa mga batang natutong magmahal ng musika dahil sa kanya. At bilang panghuling handog, tutugtog sa atin si Mang Nando ng piyesa na minsan nang nagpabago ng buhay ko.”

Umupo si Mang Nando sa silyang nakahanda. Dinala niya ang gitara na kahit luma pa rin, ay inayos at nilinis na. Tahimik ang lahat, naghihintay.

“Para kay Elena,” bulong niya, halos hindi marinig, “para sa mga batang ito, at para sa lahat ng tumatawid sa kalsada ng buhay na akala nila’y wala na silang mararating.”

At muli, tumugtog ang parehong piyesa—ngayon, mas may saya, mas may pag-asa. Ang mga bata, nakatingin sa kanya na may paghanga. Si Leo, nakangiti habang pinapakinggan ang musika na minsang pumunit sa kayabangan niya at nagbukas ng panibagong landas.

Sa dulo ng kanta, umalingawngaw ang mas malakas na palakpakan. May ilan pang napasigaw ng, “Bravo!” at “Tay Nando, idol!”

Lumapit si Leo sa matanda at niyakap ito.

“Salamat, Tay,” bulong niya. “Kung hindi dahil sa’yo, baka hanggang ngayon, kotse lang talaga ang buhay ko.”

Ngumiti si Mang Nando, pinisil ang balikat niya. “At kung hindi dahil sa’yo, baka hanggang ngayon, wala pa ring nakakarinig sa musika ko maliban sa lamp post at aso sa kanto. Pareho tayong binago ng tugtugan, iho.”

XI. Takeaway ng Himig

Pagkatapos ng konsiyerto, habang nagliligpit na ang lahat, lumapit ang isang batang lalaki kay Leo. Mga sampung taong gulang, payat, pero kumikislap ang mata.

“Kuya Leo,” sabi ng bata, “balang araw, bibili rin ako ng kotse. Pero bago ‘yon, gusto ko munang tumugtog kagaya ni Tatay Nando.”

Napahalakhak si Leo. “Mas maganda ‘yan. Kasi ‘yung kotse, pwedeng maubos ang gas. Pero ‘yung talento, kahit saan ka makarating, dala mo.”

“Pwede niyo po ba akong turuan bukod kina Tatay?” tanong ng bata.

“Tiyak,” sagot ni Leo. “Basta promise mo sa akin, kung sakaling yayaman ka balang araw, hindi mo huhusgahan ang taong nakikita mong nasa kalsada lang.”

Ngumiti ang bata, sabay tango. “Promise, Kuya.”

Habang pinagmamasdan ni Leo ang mga batang nag-uuwian, ang mga taong masayang nag-uusap tungkol sa pagtatanghal, at si Mang Nando na maingat na isinisilid ang gitara sa case nito, alam niyang hindi na siya babalik sa dating buhay na puro pusta at pagmamataas.

Mas masarap palang mag-drive sa landas kung saan ang gasolina ay kabutihan, at ang direksyon ay paggalang sa kapwa.

Sa dulo ng lahat, ang aral ay malinaw:

Maaaring ibigay ng pera ang pinakamahal na kotse, pero tanging puso at talento lang ang makapagpapatakbo sa atin patungo sa tunay na kahulugan ng buhay.

At sa gabing iyon, sa ilalim ng ilaw ng poste at himig ng gitara, ang kota ng isang araw na puno ng ingay ay napalitan ng payapang musika—musika ng mga pusong natutong magpakumbaba, magmahal, at tumupad sa pangako.

Wakas.