HINDI NILA ALAM NA ANG MATANDANG LALAKI PALA ANG MAY-ARI NG KUMPANYA, KAYA…

I. Ang Kumpanyang Punô ng Yabang 🏢

Sa gitna ng Makati, nakatayo ang isang mataas na gusali na may malaking karatulang “Solara Foods Corporation”. Isa itong kilalang kompanya ng mga packaged snacks: chips, biscuits, at kung anu-ano pang pagkain na makikita sa halos lahat ng supermarket sa bansa.

Sa lobby, makikita ang mala-hotel na design: marmol ang sahig, may chandelier, at may receptionist na nakapulidong blazer. Pero sa likod ng kinang at kinis ng kompanya, may kultura ring hindi ganoon kakintab.

Sa bawat sulok ng opisina, may mga empleyadong sanay magtaas ng kilay sa mga “ordinaryong tao” — lalo na sa mga janitor, guard, at utility staff. Para bang mas mahalaga ang suot na blazer kaysa sa karakter ng tao.

Isang Lunes ng umaga, abala na ang lahat. May paparating daw na special investor mula abroad, at nagkakandarapa ang mga department heads sa paghahanda. Si Carla Jimenez, 28 anyos, HR supervisor, ay inis na nagmamadaling naglalakad sa hallway.

“Naku, bakit ngayon pa nagka-leak ‘tong dispenser na ‘to?” reklamo niya, sabay tingin sa tubig na tumutulo mula sa water dispenser sa pantry. “Nasaan na ba ‘yung janitor? Paul!” sigaw niya.

Mula sa dulo ng hallway, dahan-dahang lumapit ang isang matandang lalaki, may dala-dalang mop at timba. Puting-puti ang buhok, may bahagyang pagkuba, at suot ang lumang uniporme ng janitor na may pangalan sa dibdib: “Mang Lando”.

“O, ma’am, ako na po,” mahinahon niyang sagot, sabay yuko nang bahagya bilang paggalang. “Pasensya na kung natagalan, may inayos pa po kasi ako sa comfort room.”

Napailing si Carla, halatang hindi nasiyahan.

“Alam mo, Mang Lando, kung hindi kayo laging mabagal, hindi tayo magkakaganito. May investor tayong darating ngayon. Baka makita nila ‘to, sabihin nila dugyot tayo dito.”

Ngumiti lang nang konti si Mang Lando, kahit may bahid ng lungkot sa kanyang mga mata.

“Oho, ma’am. Sige po, aayusin ko agad. Saglit lang ‘to.”

Habang pinupunasan ni Mang Lando ang natapong tubig, may isang grupo ng mga batang empleyado sa kabilang mesa — sina Jessa, Mark, at Leo — ang pasimpleng nagtatawanan.

“Naku, si Lolo janitor na naman,” bulong ni Jessa. “Siguro noong araw, pangarap niya maging boss pero nauwi sa mop.”

Tumawa si Mark. “Sa edad niya, dapat retired na eh. Baka dito na rin siya tumanda at tumumba.”

Umiling si Leo pero nakangiti rin. “Hayaan n’yo na. At least may entertainment tayo tuwing umaga.”

Narinig ni Mang Lando ang mga biro, pero hindi siya nagsalita. Sanay na siya. Ilang taon na rin siyang naglilinis sa Solara Foods. Araw-araw, halos pare-pareho ang eksena: siyang unang pumapasok at halos huling umuuwi.

Sa labas, may paparating na itim na kotse. Kumikinang sa liwanag ng araw. Naghiyawan sa kaba ang mga interns.

“Si Sir Victor na ‘yan!” sabi ng isa.

Si Victor Tan, mid-30s, COO ng Solara Foods, naka-customized na suit, mamahaling relo, at laging mukhang nagmamadali. Sa loob ng kumpanya, kilala siya bilang matalino… at malupit. Mababa ang tingin niya sa mga staff na hindi “professional level.”

Pagpasok niya sa lobby, napansin niyang naglilinis si Mang Lando sa may gilid, may inaayos na basag na flower vase na nadale ng isa sa mga interns.

“Ano ‘yan?!” singhal ni Victor. “Bakit may kalat pa rito? Lando, ilang buwan ka na ba dito? Hindi mo pa rin matutunan ang timing?”

Tumingala si Mang Lando, bahagyang napailing.

“Pasensya na po, Sir Victor. May nabasag lang po—”

“Hindi ako humihingi ng paliwanag,” malamig na putol ni Victor. “Gusto ko lang ng resultang maayos. Kung hindi mo kaya, magpahinga ka na lang sa bahay n’yo. Baka oras na para palitan ka ng mas bata at mas mabilis.”

Tahimik na tumango si Mang Lando. “Oho, sir. Aayusin ko na po.”

II. Ang Matandang Hindi Pinapansin 🧹

Sa cafeteria ng Solara, tanghaling tapat, maingay ang mga empleyado. May kanya-kanyang grupo: mga managers sa isang side, mga rank-and-file sa kabila, at mga utility staff na kadalasan ay nasa pinakalikod.

Si Mang Lando ay tahimik na kumakain ng tinapay at kape sa sulok. Naka-upo siya sa mesa malapit sa bintana, tanaw ang mataong kalsada sa ibaba.

Lumapit si Anna, isang intern mula sa provincial university, may bitbit na tray ng pagkain.

“Pwede po bang makiupo, Mang?” magalang niyang tanong.

Nagulat si Mang Lando, pero agad din siyang ngumiti.

“Ay, oo naman, iho—ay, iha pala. Sige, upo ka.”

Umupo si Anna at sinulyapan ang simpleng pagkain ng matanda.

“Totoo po ba, kayo na ang pinaka-matagal na staff dito?” tanong niya.

Napatawa ng mahina si Mang Lando. “Siguro, sa janitorial staff, oo. Pero sa totoo lang, mas marami nang mas matagal sa akin sa opisina. Mas mabilis lang sila ma-promote.”

“Bakit po hindi kayo nagre-retire?” usisa ni Anna.

Sandaling natahimik si Mang Lando, tumingin sa tasa niyang kape.

“May mga bagay tayong hindi basta nalalaman ng iba, iha,” sabi niya, may misteryosong ngiti. “Minsan, mas pipiliin mong manatili kahit puwede ka nang umalis. Dahil may binabantayan ka.”

Napakunot ang noo ni Anna. “Parang pelikula lang, Mang ah.”

Tinapik ni Mang Lando ang mesa, sabay tawa. “Mahilig ako sa pelikula, iha. Lalo ‘yung mga tipong ‘huwag mo maliitin ang matanda.’”

Sakto namang dumating si Carla at Jessa, bitbit ang kani-kanilang tray.

“Ay, Anna, dito ka pala,” sabi ni Carla. “Baka ma-late ka sa meeting natin kay Sir Victor mamaya. Huwag kang masyadong tatambay diyan, baka ma-absorb ka na rin sa amoy ng zonrox.”

Mahinang napangiti si Anna, halatang naasiwa.

“Opo, Ma’am. Saglit na lang po.”

Pag-alis nina Carla, napailing si Anna.

“Pasensya na po sa kanila, Mang. Minsan po talaga, grabe kung mang-disrespect.”

Umiling si Mang Lando.

“Normal na ‘yan, iha. Ang mahalaga, huwag mong hayaan maging normal ‘yan sa’yo.”

III. Ang Bisita ng Araw: Ang Investor na Strikto 💼

Bandang hapon, dumating ang pinakahihintay ng management: si Mr. Charles Wu, isang investor mula Singapore na interesado raw maglagay ng malaking kapital sa Solara Foods kapalit ng bahagi ng pagmamay-ari.

Sa conference room sa ika-20 palapag, naghihintay ang lahat: si Victor, Carla, ilang department heads, at ang Board Secretary. May malaking TV sa dingding, projector, at trays of refreshments.

“Remember,” paalala ni Victor, “Mr. Wu is very particular about corporate values. Hindi lang kita ang tinitingnan niya. Nasa report na ‘yan. Ang tinitingnan niya ay kung paano ang kultura, paano tratuhin ang empleyado, pati ang lower ranks.”

Umangat ang kilay ni Carla. “Kultura? Baka mahirapan tayo diyan, sir.”

“Kung hindi natin kayang gawing tunay, gawin na lang nating mukhang totoo,” sagot ni Victor, may halong ngisi. “At least ngayong araw lang.”

Dumating si Mr. Wu, kasama ang interpreter at dalawang assistant. Mabilis ang introduction, handshake, at maikling small talk. Nang umupo na sila, nagsimula ang presentation tungkol sa growth ng Solara, market share, at mga plano.

Sa kalagitnaan ng presentasyon, napakunot ang noo ni Mr. Wu.

“Your numbers are impressive,” sabi niya sa medyo pilay na English. “But how about your company ethics? How you treat employees, especially lower-level staff?”

Napatinginan ang mga managers, parang may naalalang hindi kanais-nais.

Ngumiti si Victor, sanay sa ganitong tanong.

“Mr. Wu, we take pride in our people. From the executives down to janitors, guards, and interns — we treat them as family.”

Halos mabilaukan si Anna sa tubig na iniinom niya sa isang sulok. Naalala niya ang mga tawang patago nina Jessa kay Mang Lando, at ang sigaw ni Victor kaninang umaga.

Pero tahimik lang siyang nakinig.

IV. Ang Insidenteng Nagbunyag ng Lahat 💣

Matapos ang meeting, nagdesisyon si Mr. Wu na maglibot sa buong building. Gusto raw niyang makita kung ano ang tunay na “environment” ng kumpanya. Agad na sumama si Victor, Carla, at ilang managers.

Sa unang ilang palapag, maayos ang lahat. Tuwid ang mga mesa, malinis ang sahig, at biglang bumait ang tono ng mga supervisors sa kanilang staff, dahil may “dayuhan” na nakatingin.

Sa pantry ng ika-15 palapag, naabutan nilang naglilinis si Mang Lando. Pinupunasan niya ang mesa na may natapong kape.

Napatingin si Mr. Wu sa kanya. Sandaling tumigil si Mang Lando, saka magalang na tumango.

“Good afternoon, sir.”

Napansin ni Carla na may mantsa pa ang sahig sa may gilid.

“Mang Lando!” mahinang sigaw ni Carla, pero may diin. “May dumi pa sa gilid oh. Wala ba kayong mata? Huwag kang magpapahiya dito, may bisita tayo.”

Naka-kunot ang noo ni Victor, halatang inis. “I’m really sorry, Mr. Wu. We’ve been planning to replace this janitor. He’s old, slow, and often careless.”

Bahagyang lumalim ang tingin ni Mr. Wu.

“I see,” sagot niya. “You call your people ‘family’, but you talk about them like they’re disposable.”

Hindi nakaimik si Victor. Nagkatinginan sina Carla at ang iba.

Biglang may lumapit na babae, si Anna, dala ang ilang documents. Napansin niya ang tensyon at narinig ang sinabi ni Victor.

“Sir…” mahina niyang sabi, pero narinig ni Mr. Wu. “With all due respect po, matagal na pong naglilinis si Mang Lando dito. Minsan po, hindi po ang bilis ang sukatan ng halaga ng tao.”

Tumingin si Carla kay Anna, parang gusto siyang kainin nang buhay.

“Anna, huwag kang makisali—”

“Let her speak,” putol ni Mr. Wu.

Kinabahan si Anna pero nagpatuloy.

“Kanina lang po, pinagalitan na naman siya ng mga tao dito dahil sa simpleng leak. Pero siya po ‘yung laging unang pumapasok, siya ‘yung humahawak ng susi sa building, at siya ‘yung nag-aabot ng payong sa guard kapag umuulan. Hindi po siya perfecto, pero hindi po siya disposable.”

Tahimik ang lahat.

Tumingin si Mr. Wu kay Mang Lando. “How long have you been working here?”

Saglit na tumingin si Mang Lando kay Victor, kay Carla, kay Anna, parang nag-iisip kung ano ang sasabihin.

“Sa pangalang ‘janitor’ po, halos limang taon. Pero sa pangalang… iba, medyo mas matagal na.”

Nagkibit-balikat si Victor. “Ignore him, Mr. Wu. Matanda na, medyo malabo na rin magkwento.”

Ngunit hindi nawala ang tingin ni Mr. Wu kay Mang Lando.

“What do you mean… ‘sa pangalang iba’?” tanong ni Mr. Wu, ngayon ay mas seryoso.

Huminga nang malalim si Mang Lando. Para bang may matagal na panahong inantay ang sandaling ito.

“Minsan, sir,” aniya, “kailangan mong makita kung ano ang nangyayari sa bahay mo kapag akala ng mga tao wala ang may-ari.”

Napakunot ang noo ng lahat.

“Anong… ibig mong sabihin?” halos pabulong na tanong ni Carla.

Tumayo nang tuwid si Mang Lando, tinanggal ang gloves, at maingat na ipinatong ang mop sa gilid. Pagkatapos, dinukot niya mula sa bulsa ang isang lumang wallet.

Mula roon, kinuha niya ang isang card — kulay itim, may golden text.

Inabot niya ito kay Mr. Wu.

Tiningnan ni Mr. Wu ang card, at unti-unting lumaki ang mga mata.

Nakasulat:

Leandro S. Del Rosario
Founder & Majority Shareholder
Solara Foods Corporation

Namutla si Carla.

“L-Leandro… S. Del Rosario…?” bulong niya. “Siya ‘yung original founder…? Akala ko nasa abroad na siya!”

Halos hindi makapagsalita si Victor.

“Hindi… posibleng… Ikaw si… Mang Lando… Ikaw si… Don Leandro?!”

Bahagyang natawa si Mang Lando — o si Don Leandro, ayon sa card.

“Ay, ewan ko sa inyo,” sabi niya. “Paulit-ulit ko nang sinasabi sa HR, huwag nang tawagin na ‘janitor’ sa ID ko. Pero sabi nila, mas bagay daw sa suot ko.”

V. Ang Totoong May-ari 🧭

Nagkumpulan ang mga empleyado sa labas ng pantry, nakikinig sa nangyayari. Sa unang pagkakataon, ang matandang janitor na madalas nilang balewalain ay tinitingnan nilang lahat nang diretso, walang patago, walang tawa.

“Let me explain,” wika ni Don Leandro, ngayon ay mas matatag ang boses.

“Nang itayo ko ang Solara Foods, iilan lang kami. Maliit lang ang opisina, at ako mismo ang naglilinis noon. Wala kaming janitor, wala kaming guard. Alam ko ang ibig sabihin ng mag-mop ng sahig pagkatapos mag-brainstorm sa boardroom.”

Natigilan si Victor.

“Bakit… hindi po namin alam na nandito kayo?” tanong ni Victor, halata ang takot at hiya.

“Tinanong mo ba?” balik ni Don Leandro. “O nag-assume ka na agad na ang may-ari ay laging nasa taas, naka-suit, at hindi humahawak ng mop?”

Tahimik.

“Lumayo ako ng ilang taon,” pagpapatuloy ni Don Leandro. “Ibinilin ko sa Board ang kumpanya. Bumalik ako nitong mga huling buwan nang hindi nagpapaalam sa karamihan. Gusto kong makita kung ano na ang kultura sa loob. Kung paano tinatrato ang mga tao — lalo na ‘yung nasa ibaba.”

Tumingin siya kay Anna.

“Si Anna lang ang umupo sa tabi ko sa canteen,” sabi ni Don Leandro. “Nagkuwento siya, nagtanong, nakinig. Wala siyang alam na may-ari ako. Pero nakipag-usap siya nang may paggalang. Samantalang ang iba… mas marunong magpuna kaysa makakita ng tao sa likod ng uniporme.”

Namula ang mukha ni Carla. Nanlamig ang kamay ni Victor.

Tumingin si Mr. Wu kay Don Leandro at ngumiti nang malaki.

“Now I understand,” sabi ni Mr. Wu. “I did not expect to meet the founder himself. You test your own company from the ground floor. Interesting.”

VI. Ang Pagsusulit sa mga Pinuno ⚖️

Nagtungo sila sa boardroom, ngayon ay kasama na si Don Leandro sa ulo ng mesa. Wala na siyang mop; nakaupo siya na parang ang totoong posisyon niya — ang may-ari.

“Ngayon,” sabi ni Don Leandro, “mag-uusap tayo. Hindi bilang janitor at manager. Kundi bilang founder at mga taong pinagkatiwalaang magpatakbo ng negosyo ko.”

Nakayuko si Victor, halatang kinakabahan. Si Carla, mahigpit ang hawak sa ballpen.

“Una,” sabi ni Don Leandro, “pag-usapan natin ang pagtrato sa mga tao. Victor, ilang beses mo bang sinabihan ang admin na palitan na ang mga matatandang staff? Ilang beses mo silang tinawag na ‘mabagal,’ ‘liability,’ ‘pabigat’?”

Hindi agad sumagot si Victor.

“Maraming beses, sir,” mahina niyang amin. “Pero ang iniisip ko lang po ay efficiency ng kumpanya.”

“Efficiency na walang respeto ay sirang sistema,” tugon ni Don Leandro. “Hindi puwedeng mataas ang sales pero mababa ang pagkatao.”

Bumaling siya kay Carla.

“Carla, HR ka. Dapat ikaw ang frontliner sa pagprotekta sa dignidad ng mga empleyado. Pero ikaw din ang isa sa unang pumupuna sa janitors, sa utility staff, sa interns. Bakit?”

May pumatak na luha sa gilid ng mata ni Carla.

“Sir… sanay po ako sa ganitong environment. Lahat po ng boss ko, ganito rin po mag-isip. Natuto po akong sumunod na lang…”

Umiling si Don Leandro.

“Iyan ang problema. Pinapayagan natin ang maling kultura kasi ‘sanay’ na tayo. Pero kung walang magpuputol, paulit-ulit lang.”

Tahimik ang buong silid.

VII. Ang Desisyon ng May-ari 🧾

Huminga nang malalim si Don Leandro at tumingin kay Mr. Wu.

“Mr. Wu, kung ang gusto ninyong makita ay perpektong kumpanya, hindi iyon Solara. Marami kaming mali. Pero kung ang gusto n’yo ay kumpanyang handang magbago at magtama, iyon kami.”

Ngumiti si Mr. Wu.

“I appreciate honesty,” aniya. “And I appreciate your method. To hide among your employees, to see the truth. Not many founders do that.”

Bumaling siya kay Victor.

“I recommend restructuring,” sabi ni Mr. Wu. “Not just in process, but in leadership attitude.”

Tumango si Don Leandro.

“Simula ngayon,” aniya, “magkakaroon tayo ng malawakang values reorientation. Lahat — mula sa executive hanggang sa pinakabagong janitor — dadaan sa parehong training tungkol sa respeto, dignidad, at ethics.”

Lumingon siya kay Victor.

“Victor, magaling ka sa numbers, sa expansion, sa marketing. Pero kulang ka sa isang bagay: humility. Bibigyan kita ng dalawang opsyon.

Manatili bilang COO, pero papasok ka sa leadership coaching at ethics training. At sa loob ng tatlong buwan, sasama ka sa rotation program: isang linggo bilang rank-and-file, isang linggo bilang utility assistant, isang linggo sa warehouse. Gusto kong maramdaman mo ang trabaho sa ibaba.
O kaya, magbitiw ka nang maayos kung ayaw mong pagdaanan ‘yan.”

Nanginginig ang boses ni Victor nang magsalita.

“Kung ‘yan po ang kailangan… pipiliin ko po ang unang opsyon. Kailangan ko rin pong matutunan ‘yon.”

Tumango si Don Leandro.

“Maganda.”

Bumaling siya kay Carla.

“Carla, bilang HR, bibigyan kita ng pagkakataon na manguna sa pagbabagong ito. Pero kung babalik ka lang sa dating gawain, hindi ka dapat manatili sa posisyong iyon.”

Tumingin si Carla kay Anna, saka kay Mang Lando.

“Sir,” umiiyak na sabi ni Carla, “handa po akong magbago. At gusto ko pong humingi ng tawad kay Mang Lando… kay Don Leandro… at kay Anna, at sa lahat ng staff na napagsalitaan ko nang masama.”

Tumango si Anna, halatang naiilang pero masaya.

VIII. Isang Bagong Kultura 🌱

Mga buwan ang lumipas, unti-unting nagbago ang hangin sa loob ng Solara Foods.

May bagong programang tinawag na “Project Pantay”, kung saan:

Iisa ang cafeteria para sa lahat — boss man o janitor.
May monthly “Reverse Mentoring,” kung saan ang mga executives ay nakikinig sa kuwento at karanasan ng mga rank-and-file.
May “Shadow Day,” kung saan ang managers ay sumasama sa mga utility staff, guards, at warehouse workers para maranasan ang araw nila.

Si Victor ay makikitang minsan naka-simpleng polo, tumutulong magbuhat ng kahon sa warehouse. Hindi na siya kasing taas ng tingin sa sarili — mas madalas siyang nakikitang nakikinig kaysa sumisigaw.

Si Carla naman ay mas maingat sa salita. Mas madalas siyang makita sa pantry na nakikipagkuwentuhan sa janitors at guards, tinatanong kung kumusta sila.

At si Anna? Naging regular na empleyado pagkatapos ng internship — sa HR Department, pero may espesyal na papel: bantayan na hindi bumalik sa dati ang kultura.

Sa canteen, sa isang mesa malapit sa bintana, nakaupo muli si Mang Lando — pero ngayon ay wala nang lumang uniporme. Naka-simple siyang polo at slacks, may ID na naka-lanyard:

Leandro Del Rosario
Founder & Chairman Emeritus

Pumunta si Anna sa mesa niya, bitbit ang kape.

“Good morning po, Don Leandro.”

“Good morning, iha,” sagot niya. “Kamusta ang HR guardian natin?”

Ngumiti si Anna. “Lumalaban pa rin po.”

Umupo siya sa tapat ni Don Leandro.

“Don… may tanong po ako,” sabi niya. “Kung hindi po nangyari ‘yung panlalait sa inyo, balak niyo pa rin po bang magpangap na janitor?”

Napangiti nang malalim si Don Leandro.

“Hindi ko pinangarap ang maliitin,” sabi niya. “Pero pinangarap kong makita ang totoo. Minsan, kailangan nating bumaba para makita kung anong nangyayari sa lupa. Hindi lang sa itaas.”

IX. Huling Aral: Huwag Maliitin ang Hindi Mo Kilala ✨

Isang hapon, nagkaroon ng company town hall. Lahat ng empleyado ay nandoon — naka-T-shirt na may logo ng Solara at malaking text sa likod:

“Tao Bago Posisyon”

Umakyat sa stage si Don Leandro, hawak ang mikropono, tumingin sa napakaraming mukhang nakatingin sa kanya.

“Nang magpanggap akong janitor,” panimula niya, “marami akong nasaksihan. May mababait, may mga hindi. May marunong rumespeto, may mabilis manghusga.”

Sumingit sa isip niya ang mga biro nina Jessa at Mark, ang sigaw ni Victor, ang sarkastikong tono ni Carla. Pero naalala niya rin ang tahimik na paggalang ng guard na laging nagbubukas ng pinto sa kanya, at ang kabaitan ni Anna.

“Hindi ko ginawa ‘yon para ipahiya ang sinuman,” pagpapatuloy niya. “Ginawa ko iyon para maalala natin ang isang bagay:

Hindi natin kailanman lubos na alam kung sino ang kaharap natin.

Ang taong inaapi mo ngayon, maaaring siya pala ang taong tutulong o huhusga sa’yo bukas. Ang matandang tinatawanan mo, maaaring mas malaki pa ang naiambag sa mundong ‘to kaysa sa lahat ng kilala mong nakabarong.”

Tahimik ang buong hall.

“Kaya,” sabi ni Don Leandro, “simula ngayon, bago ka magtaas ng kilay sa janitor, sa guard, sa messenger, o sa pinakamababang posisyon sa tingin mo—tanungin mo ang sarili mo: kung siya kaya ang may-ari ng kumpanyang ito, at ikaw ang nasa posisyon niya, gugustuhin mo bang tratuhin ka ng ganoong paraan?”

Tumingin siya kay Victor, kay Carla, kay Anna, kay Jessa at Mark, sa lahat.

“Posisyon ang binibigay ng kumpanya. Pero pagrespeto, yan ay pinipili mo araw-araw.”

Nagpalakpakan ang mga tao. Hindi lang dahil sa ganda ng mga salita, kundi dahil ramdam nilang totoo ito — at lumalabas na sa dahan-dahang pagbabago ng paligid.

Sa isang sulok ng lobby, habang palabas ang mga empleyado mula sa town hall, may batang janitor na bagong hire, si Joel, na nahulog ang hawak na timba. Natapon ang tubig sa sahig.

Agad na lumapit si Carla.

“Joel, okay ka lang?” tanong niya, sabay abot ng panyo. “Ingat, madulas ‘yan. Tulungan na kita.”

Sumunod si Victor, bitbit ang ilang tissue, at tumulong din.

Sa may pinto, natanaw ito ni Don Leandro. Ngumiti siya, saka mahina, halos para sa sarili lang, na bumulong:

“Ganito ang kumpanyang gusto kong iwan sa mundo.”

At nagpatuloy sa paglalakad ang dating janitor—na noon pa man, hindi janitor lang, kundi may-ari ng kumpanyang unti-unti nang natututo kung ano ang tunay na halaga ng tao.