Babaeng Natulog sa Eroplano, Biglang Tinawag ng Kapitan sa Microphone ‘MAY DATING FIGHTER PILOT

Himbing sa Ulap

I. Pagsisimula sa Himig ng Makina ✈️

Sa ibabaw ng mga ulap kung saan kumikislap ang araw na tila nalulusaw sa salamin ng eroplano, may babaeng nakapikit, ang ulo nakasandal sa sandalan, at ang paghinga ay pantay at malalim—para bang ang pagtulog niya ang tunay na kumpas ng langit. Siya si Aira Dizon, tatlumpu’t siyam, tahimik na pasahero sa rutang Hong Kong–Manila, naka-jacket na kulay abo, at may salaming itim na nakapatong sa buhok. Hindi siya naiiba—subalit sa himbing ng oras, nakatago ang isang lihim na matagal nang hindi binibigkas.

Ang cabin ay umaawit sa tunog ng mga air vent. Ang mga ilaw sa aisle ay parang linya ng bituin. Ang mga flight attendant ay kumikilos na parang koreograpiyang marahang isinayaw, naghahain ng tubig at ngiti. Nakabukas ang isang pelikula sa maraming screen, ngunit si Aira ay pasasalamat sa katahimikan. Tulog siya, ngunit sa kailaliman ng kanyang himbing, may mga pakpak na kumakampay—mga alaala ng lumang runway, amoy ng jet fuel, at mga sigaw ng hangin na humahagod sa metal.

II. Ang Babaeng Natutulog

Sa tabi ng bintana, naglalaro ang sinag ng araw sa pisngi ni Aira. Minsan, napapalingon ang katabing pasahero—isang batang lalaki na may laruan—sa brokered na katahimikang iyon: parang reyna na pahinga sa royal carriage. Inilagay ng bata ang munting eroplanong laruan sa may mesa, saka ito pinaikot.

“Kuya,” bulong ng bata sa ama, “tingnan mo, lumilipad.”

“Shhh,” sagot ng ama, “baka magising si ate.”

Ngunit hindi magigising si Aira sa mga bulong. Parang mahal na bisita sa loob ng sariling alaala, pinapaikot niya ang mga tanawin sa loob ng isip: ang unang takeoff, ang unang ulap na sinapol ng pakpak, ang unang takot na tinuruan niyang sumunod sa tapang. Sa noo niya, may manipis na peklat, tanda ng isang hangaring hindi nabura ng panahon.

Sa cockpit, ang kapitan na si Ernesto Manlapaz—limampu’t dalawa, may bigote at mata na sanay sa malalayong abot-tanaw—ay napatingin sa listahan ng mga pasahero. Sa tabi ng isang pangalan, may munting marka, lihim na hiling ng isang crew na nakabasa ng balita noon pa: “Aira Dizon.” Uminit ang puso niya sa kilig ng pagkakakilanlan. Aira—ang babaeng minsang usap-usapan sa mga forum: Filipino fighter pilot sa gitna ng bansang bihirang pakinggan ang boses ng babae sa kokpit.

III. Ang Alon ng Gulo

Lumilipas ang oras na parang banayad na ilog. Hanggang sa biglang umalon ang langit. Isang panginginig na tumahol sa katawan ng eroplano. Turbulence. Una’y marahan, kasunod ay mas matalim—parang braso ng higanteng ulap na humahawak sa pakpak. Natigilan ang mga pasahero, kumakabog ang dibdib ng ilan, may batang naghahanap ng kamay ng ina. Bisa ng tunog ng seatbelt sign: ding! ding!

“Ladies and gentlemen,” boses ng first officer, mahinahon, “by the captain’s instruction, please fasten your seatbelts. We’re encountering some turbulence. Kindly remain seated.”

Umugong ang hangin sa labas, at ang eroplano ay tila pinapaalalahanan ng bigat nito, dahan-dahang bumaba ng ilang daang talampakan. Sa loob, ang mga mata ng mga tao ay tulad ng sindi’t patay na kandila. Muli, naramdaman ni Aira sa panaginip ang datihang tugtog ng radar, ang kumikislap na radar blips—at ang sigaw ng commanding officer: “Fox two! Break left!”

Napatda ang batang may laruan. Ang laruan niyang eroplano ay natigilan sa ere. Ang kapit ng ama ay kumapit din sa braso ng upuan.

IV. Ang Tawag sa Mikropono

Sa cockpit, sumipat si Kapitan Ernesto sa radar. May kakaibang porma ang mga ulap, matatag ang hangin, ngunit bumibigat ang pabigla-biglang bagsak. Posibleng microburst, posibleng wind shear. Ibinaba niya ang boses sa radio, umatras ang kaba, at bumalik ang taon ng karanasan.

“Captain,” bulong ng lead flight attendant sa intercom, “may pasaherong naka-seat 19A—posibleng siya si Aira Dizon, ’yung—”

“Alam ko,” sagot ng kapitan, may halong ngiti. “Kung tama ang hinuha.”

Nagdesisyon siyang kumatok sa puso ng cabin. Sa loob ng ilang segundo, nagbukas ang PA system.

“Magandang araw po, mga pasahero,” wika ni Kapitan Ernesto, boses na malinaw at maaamo. “Nasa ligtas tayong altitude at gumagawa kami ng minor adjustments. Sa puntong ito, may nais lang po akong itanong. Kung meron man po sa inyo na dating fighter pilot—may dating karanasan sa high-turbulence maneuvers—maaaring pumunta sa harap ng cabin para sa isang sandaling konsultasyon.”

Nag-angat ng ulo ang karamihan. May halong pagtataka, may halong kaba. Sino namang fighter pilot ang sakay? Sa kabilang dulo, may pasaherong nagbiro: “Baka si Superman!” Tumawa ang iba, pilit.

Hindi gumalaw si Aira.

V. Ang Pagmulat

Isang alon muli. Mas malakas. Ang tasa ng kape sa tray ay umalog at tumalsik ang ilang patak sa blouse ng flight attendant. Sa sinapupunan ng pagyanig, biglang nagmulat si Aira. Isang iglap ng paglikaw—mula sa dilim ng panaginip sa liwanag ng kabining nanginginig.

“Ma’am, are you okay?” tanong ng flight attendant sa tabi.

“Turbulence,” bigkas ni Aira, malamig ang tinig, tila awtomatikong gumagalaw ang alaala. “Wind shear?”

“Posibleng microburst,” tugon ng attendant, nagugulat sa linaw ng sagot.

Namutawi sa loob ng Aira ang isang balintataw na matagal nang nakasara. Tumingin siya sa aisle. Narinig ang hudyat sa mikropono. “May dating fighter pilot…”

Pumikit siya ng isang segundo at nakipag-usap sa sarili. Hindi siya crew, hindi siya duty. Pasahero siya—at iyon ang pinakamagandang rason para manatili sa upuan. Ngunit may batas sa loob ng kanyang buto: kung naririnig mo ang panawagan ng langit, sumagot.

Tumayo si Aira.

At sa pagtayo niyang iyon, may mga matang sumunod. Ang bata na may laruan ang unang nakapansin. “Papa, si ate!”

VI. Pagharap sa Hangin

Lumapit si Aira sa unahan. Hinarang siya ng isang flight attendant, mahigpit ngunit magalang. “Ma’am, sorry po, kailangan pong maupo—”

“Ako si Aira Dizon,” sabi niya, mahinahong walang pag-aalinlangan. “AF-23, 5th Tactical Wing. Dating fighter pilot.”

Saglit na katahimikan. Kitang-kita sa mukha ng attendant ang pagkagulat na may kasamang paggalang. Tumango ito, mabilis na kumurot sa intercom. “Captain, confirmed. She says she’s Aira Dizon.”

Bumukas ang pinto ng cockpit, kaunti lang, sapat para sa mga mata at ngiti ni Kapitan Ernesto. “Kung maaari po, Ma’am. Two minutes.”

Sa loob, malamig ang hangin ng erkon at mainit ang pulso ng avionics. Nakaupo ang first officer, si Lt. Ibarra, nakatitig sa instrument panel. Nagkatinginan si Ernesto at Aira—isang pagkikilala na hindi potreto kundi pintig. “Kap,” ani Aira, bahagyang ngumiti, “magandang araw.”

“Magandang araw rin,” sagot ni Ernesto. “Gusto ko lang pakinggan ang iyong pagbabasa ng hangin. Walang pagmamaneho, walang hawak sa controls—just your eyes and instincts.”

Tiningnan ni Aira ang weather radar, sinusundan ang mga kulay, ang sig-sag ng berde at dilaw, at ang kumikislap na pulang parang hunyango. Binalikan niya ang mga ulap sa labas: ang anyo ng cumulonimbus na tila nagsusulok, ang mga matang nagbabantay.

“May shear band sa three o’clock,” sabi ni Aira, kalmadong parang umiinom lang ng tubig. “Kung ililihis ninyo sa dalawang degrees south at ibaba ang vertical speed ng slight, maiiwasan ang pinakamasamang spiking. Huwag mag-overcorrect. Hayaang sumayaw—huwag piliting sakalin ang hangin.”

Tumingin si Ernesto kay Ibarra. “Narinig mo?”

“Copy,” tugon ni Ibarra, sinunod ang minor inputs.

“Kap,” dagdag ni Aira, “sa dalawang minutong susunod, ang himpapawid ay parang alon. Huwag tutugon sa bawat patak—hintayin ang pattern. Ang hangin may sayaw sa ilalim ng ingay.”

VII. Ang Sayaw sa ilalim ng Ingay

Sa cabin, naramdaman ng mga pasahero ang pagbabago. Nandoon pa rin ang dugtungan ng pagyanig, ngunit hindi na iyon parang suntok—mas parang alon na humahagod, may ritmo. Huminga nang sabay ang mga tao, at ang dingal ng kaba ay dahan-dahang humupa. Ang batang may laruan ay muling pinaikot ang maliit na eroplano sa hangin, ngayon ay mas dahan-dahan.

Sa cockpit, tumingin si Ernesto kay Aira. “Maraming salamat. You still read the sky like a score.”

“Ang langit hindi nagbabago,” sagot ni Aira, nakangiting may lungkot. “Tayo ang umaalis.”

“Pwede ka na pong bumalik sa upuan,” wika ni Ernesto. “And… salamat.”

“May isa pa,” ani Aira, saglit na tumitig sa window. “Pagkatapos ng patch na ’to, may clear air. Gamitin ninyo ang sandaling iyon para i-brief ang cabin. Ang mga tao, mas natatakot sa hindi nila alam kaysa sa bagyo mismo.”

Tumango ang kapitan. “Tama.”

VIII. Pagbalik sa Aisle

Lumabas si Aira sa cockpit at bumalik sa aisle. Hindi siya naghanap ng tingin ng iba. Ngunit nakasalubong niya si Granny Letty, matandang pasahero na may baston, umiiling-iling pa sa kaba. “Iha,” wika ni Granny Letty, “ikaw ba ’yong in-announce?”

“Hindi po ako in-announce,” biro ni Aira, “ako po ang sumagot.”

“Salamat,” mangiyak-ngiyak ang matanda, “matagal na akong takot sa paglipad, pero ngayon parang gusto ko pang huminga.”

Ngumiti si Aira, pumikit ng marahan. “Huminga po tayo.”

Pag-upo niya sa 19A, bumigat ang kanyang dibdib sa kakaibang ginhawa at pangamba. Bakit parang nagbukas ang isang pinto na iniwan niyang nakasara matagal na? Bakit parang narinig niya muli ang boses ng nakaraan—ang boses na minsang sumigaw ng “Eject!” at nauwi sa katahimikang walang runway?

IX. Ang Alaala ng Unos

Ang buhay ni Aira ay hindi laging ganito katahimik. May isang gabing ang training sortie nila ay binihag ng bagyong umusbong sa ere, kasingbilis ng galit ng dagat. Dalawa silang lumipad noon—si Aira at si Ram, kasama sa wing. Nang pumasok ang kidlat sa gilid, nangisay ang eroplano, at sa radio, narinig niya ang tinig ni Ram, “Fox three, I’m losing power—”

Hindi niya nalimutan ang huni ng huling salita. Ang bangin ng katahimikan. Ang pagbagsak ng pakpak sa malayong kabundukan. Si Aira, nakabalik, nanginginig, buhay—at iyon ang konsensiyang naging kadenang ipinabaon niya sa malalim. Umalis siya sa serbisyo ilang buwan matapos ang insidente, tahimik, walang ingay, parang aninong umiwas sa sikat ng araw.

Kaya siya lumayo. Kaya siya natutong matulog sa flight. Piniling huwag pakinggan ang himig ng makina—para hindi niya marinig ang boses ng isang gabing humalukipkip sa puso niya.

X. Ang Tinigng Nag-aanyaya

Dumaan ang ilang minuto, at totoo nga—lumambot ang ulap. Tumunog ang PA. “Ladies and gentlemen,” boses ni Kapitan Ernesto, “we’ve cleared the worst patch. Thank you for your cooperation. We’re cruising smoothly now. At kung hindi man ninyo siya nakilala kanina—nais naming pasalamatan ang isa sa ating mga pasahero, si Ms. Aira Dizon. May dating fighter pilot sa cabin—at siya po iyon.”

Nag-angat ng ulo ang lahat. Unti-unting pumalakpak ang iilan, sinundan ng iba, hanggang maging malakas ang tining ng palakpakan na parang ulan sa bubong ng lumang bahay. Nag-init ang pisngi ni Aira, hindi dahil sa hiya, kundi sa pagbalik ng siglang matagal niyang iniwasan.

Ang batang may laruan ay tumayo sa upuan, kumaway kay Aira, at sumigaw nang pabulong: “Ate piloto!”

Tumawa ang ilan. Ngumiti si Aira at kumaway pabalik.

XI. Pakpak na Muling Nabubuo

Lumapit ang flight attendant at inialok kay Aira ang maiinit na tsaa. “Compliments of the captain,” sabi niya, nakangiting malumanay. “Sabi niya, salamat daw ulit.”

“Pakisabi salamat din,” tugon ni Aira. “And… pakikuha ng papel at bolpen kung meron.”

Binigyan siya ng maliit na notepad. Sumulat si Aira, marahang nag-ukit ng salita tulad ng unang beses na natutong itikit ang pakpak sa hangin.

“Kap Ernesto,” sulat niya, “salamat sa pagtitiwala. Ang langit ay pareho pa rin. Baka ako lang ang nag-iba. Pero ngayong araw, parang nagbalik ang tunog ng hangin—hindi bilang sigaw, kundi bilang awit.”

Ipinasa ng attendant ang sulat. Makalipas ang ilang minuto, bumalik ito na may dalang maliit na reply: “Ms. Dizon, ang awit ay sayo talaga. Kami’y mga makikinig.”

Napangiti si Aira. Sa loob ng dibdib niya, ang pinto na sinarhan noong gabing iyon ay bahagyang bumuka, at may liwanag na marahang sumilip.

XII. Kuwentong Umiinog sa Aisle

Muling lumapit si Granny Letty, dala ang kuwento ng kabataan niya. “Ang asawa ko, sundalo,” wika niya kay Aira. “Lumipad noon, hindi bumalik. Matagal din akong natulog sa takot. Pero ngayon, anak, pakiramdam ko gigising na ang dalawampung taon sa akin.”

“Salamat sa pagbabahagi,” sagot ni Aira, hinahaplos ang likod ng matanda. “Minsan, ang paglipad, hindi lang sa itaas nangyayari. Sa loob din. Sa paghinga.”

Ang batang may laruan ay kumalabit sa kanya. “Ate, paano lumipad nang hindi natatakot?”

“Una,” wika ni Aira, “hindi mawawala ang takot. Pangalawa, may mas malaki sa takot: dahilan. Kapag alam mo kung para saan ka lumilipad, ang takot magiging hangin na tutulak sa ’yo paitaas.”

“Para saan ka lumilipad?” tanong ng bata.

“Para sa lahat ng natutulog na nangangarap,” sagot niya, malumanay. “At para sa mga kaibigang di na bumaba.”

XIII. Ang Bumabalik na Alon

Nang pumasok sa Philippine airspace ang eroplano, nagbago ang kulay ng langit—mas malambot, mas kilala, parang balat ng lumang unan. May konting ambon sa malayo, ang araw ay nagniningas na parang pinong ginto sa likod ng ulap. Tumunog ang PA para sa final descent.

“Cabin crew, prepare for landing.”

Sumulyap si Aira sa bintana. Sa baba, ang dagat ay parang baso ng tinunaw na salamin, ang mga isla ay mumo ng berde sa ibabaw ng asul. Naramdaman niya ang bahagyang pagkislot ng puso, hindi sa kaba, kundi sa pagkilala: tahanan.

At gaya ng dati, may maikling pagyanig sa final approach—isang paalala na ang lupa, kahit pamilyar, ay may sariling hinga. Ngunit ang pakiramdam sa loob ng cabin ay panatag na, tila ang bawat puso ay natutong sumabay sa himig ng gulong na hahalik sa runway.

XIV. Paglapag

Sumayad ang gulong. Isang maigsing ungol ng metal, kasunod ang pagbagal. Nanginginig ang katawan ng eroplano, ngunit sa dulo, naglapat ang katahimikan. Nagpalakpakan ang ilan, may sumipol ng mahina, may humikab. Ang batang may laruan ay itinaas ang kanyang eroplano, at bumulong: “Landing!”

“Welcome to Manila,” anunsyo ng first officer, magiliw. “We hope you had a safe and meaningful flight.”

Sa loob ni Aira, may isang bagay na lumapag din—isang bigat na matagal nang lumulutang, sa wakas ay nakatagpo ng runway at nakapangalanan bilang kapayapaan.

XV. Ang Paanyaya ng Kapitan

Habang naghihintay ng deplaning, lumapit ang lead flight attendant kay Aira. “Ms. Dizon, the captain requests if you could spare a minute after everyone deplanes.”

“Of course,” tugon ni Aira, marahang tumango.

Lumabas na ang karamihan, dala-dala ang pagod, saya, at mga kwentong ibabahagi sa labas ng airport. Naiwan si Aira sa huling hanay ng upuan, at nang tumayo siya, bakas sa katawan ang kakaibang ginhawa—parang natulog na matagal at sakto ang haba.

Sa cockpit, sumalubong si Kapitan Ernesto at First Officer Ibarra. May masarap na paggalang sa kanilang titig, hindi rambulan ng titulong propesyonal, kundi pagkilala sa kapwa taong unti-unting nauuwi sa sarili.

“Salamat, Ms. Dizon,” sabi ni Ernesto, inabot ang kamay. “Hindi ka namin pinahawak ng controls, pero dama naming humawak ka sa langit para sa amin.”

“Nakikinig lang ako,” sagot ni Aira, nakipagkamay. “At matagal ko ring iningatan ang katahimikang ito. Siguro oras nang magising.”

“Kung sakali,” sabat ni Ibarra, “nagbubukas ang aming airline ng mentorship program para sa mga kabataan. Hindi mo kailangang lumipad, pero ang mga pakpak mo, maipapamana mo sa salita.”

Napatingin si Aira sa labas ng cockpit window. Nakita niya ang ground crew na tila maliliit na sundalong nagpapatakbo ng himala sa lupa. “Mentorship,” bulong niya. “Baka ’yan ang susunod na ruta.”

“Kung handa ka,” dagdag ni Ernesto. “Walang pilit.”

“Handa,” sagot ni Aira, buo.

XVI. Ang Pag-uwi sa Ilalim ng Liwanag

Sa arrival hall, sinalubong si Aira ng amoy ng pansit sa karinderya, ng mga pasaherong yakap ang pamilya, at ng mga plakard na may pangalang mala-sulat-kamay. Matagal na siyang hindi nagpaabot ng salita sa mga dati niyang kasama. Pero sa mga mata niya, may desisyong sumisindi.

Lumabas siya ng paliparan. Ang hapon ay sumasayaw sa trapik. Nag-text siya sa lumang numero—si Trix, dating mekaniko sa base. “Coffee?” maigsing tanong.

“Akala ko ghost ka na,” sagot agad. “Kelan?”

“Bukas.”

Sa taxi, muling ibinuka ni Aira ang bintana. Pumasok ang hangin na may kasamang alikabok at alaala. At sa unang pagkakataon sa matagal na panahon, hindi niya sinarado ang salaming iyon.

XVII. Ang Aral sa Tilaok ng Umaga

Kinabukasan, sa isang mumunting café malapit sa lumang kampo, nagkaharap sina Aira at Trix. Tawa, yakap, luha. “Nabalitaan ko kahapon,” sabi ni Trix. “Ikaw pala ’yong tinawag ng kapitan.”

“Hindi niya ako tinawag,” sagot ni Aira, humigop ng kape, “tinawag ako ng langit.”

“Natulog ka nang matagal,” biro ni Trix, “ngayon gising ka na.”

“Gising na gising,” sagot ni Aira, at nagkwento ng plano—ang mentorship program, ang pagbisita sa mga paaralan, ang pagsulat ng librong pambata tungkol sa paglipad. “May bata sa flight kahapon. May laruan. Nagtanong kung paano lumipad nang hindi natatakot.”

“Ano’ng sinabi mo?”

“Na hindi mawawala ang takot, pero mas malaki ang dahilan.”

Tumango si Trix. “Iyan ang aral na gusto kong marinig noon.”

XVIII. Pagbubukas ng Pahina

Lumipas ang mga linggo. Sa unang session ng mentorship, limang kabataan ang dumalo sa isang maliit na silid-aralan na may whiteboard at poster ng mga ulap. Ipinakilala ni Aira ang sariling kwento—hindi para magyabang, kundi para tanggapin ang bahagi ng sarili na matagal niyang itinago.

“Bakit kayo nandito?” tanong niya sa kanila.

“Gusto kong maintindihan ang takot ko sa taas,” sabi ng isa.

“Gusto kong maging engineer,” wika ng pangalawa.

“Gusto kong marinig ang tunog ng hangin,” sambit ng ikatlo, mahinhin.

Ngumiti si Aira. “Makinig tayo. Marahan. Magtahi tayo ng pakpak sa loob bago tayo tumingin sa labas. Ang una nating aralin: paano magbasa ng langit—at ng sarili.”

Itinuro niya ang basic weather patterns, wind shear, microburst, at kung paano manahimik sa gitna ng alon. Ngunit higit sa lahat, itinuro niya kung paano magsabing “kaya ko” nang hindi kailangang sumigaw.

XIX. Ang Sulat na Hindi Naipadala

Sa isang gabi, naupo si Aira sa tabi ng bintana ng kanyang apartment. Dinama ang katahimikan pagkatapos ng ulan. Kinuha niya ang lumang kahon, inilabas ang litrato nila ni Ram—nakangiting may tabing ng araw sa larawang kulay sepia. Sa likod, nakasulat: “Sa susunod na misyon, sabay.” Hindi natuloy ang susunod na misyon.

Sumulat si Aira sa pahina ng isang kuwaderno: “Ram, Kahapon, lumipad ako nang hindi lumilipad. Tinawag ang isang dating fighter pilot sa mikropono. Tumayo ako. Hindi para patunayan, kundi para sumagot. May batang may laruan, may matandang may takot, may kapitan na may tiwala. At sa gitna ng ulap, narinig ko ang boses na matagal ko nang tinakbuhan—hindi ang sigaw ng pagkawala, kundi ang bulong ng pag-uwi. Kung nasaan ka man, sana narinig mo ang palakpak. Hindi para sa akin—para sa ating pangakong hindi kailanman bumigay sa hangin. Salamat sa lipad na ibinigay mo sa akin, kahit huling taon mo na iyon. Sa susunod na misyon, sabay pa rin—sa loob.”

Isinara niya ang kuwaderno, hindi na kailangang ipadala. Sapagkat ang sulat ay dumating na sa dapat nitong abutan: ang katahimikan.

XX. Himbing sa Ulap, Gising sa Lupa

Makalipas ang ilang buwan, muling sumakay si Aira sa eroplano—ngayon bilang guest speaker sa isang aviation youth summit. Sa kalagitnaan ng flight, niyaya siyang pumasok sa cockpit para magmasid. Tumayo siya sa likod, nakatingin sa unahan. Binigkas ng kapitan: “Weather looks calm. Gentle tailwind.”

Ngumiti si Aira. “May sayaw ang hangin kahit kalmado. Pakinggan ninyo.”

Kasabay ng pagbulong ng makina, pumikit siya ng marahan—hindi para tumakas, kundi para makinig nang mas malinaw. At nang buksan niya ang mata, hindi na siya passenger na natutulog upang takasan ang alon. Siya ay mandirigmang marunong magpahinga, marunong tumindig, marunong magmahal sa himpapawid at sa sarili.

At kung minsan, sa gitna ng paglipad, ay may boses sa mikropono na nagbabalik: “May dating fighter pilot ba sa cabin?”

Hindi na laging siya ang sasagot. Dahil ang sagot ay nasa dami ng mga kabataang natutong humawak ng hangin sa pamamagitan ng mga salitang iniwan niya. Ngunit kung sakaling walang ibang sasagot, alam niya kung paano tatayo, tatahak sa aisle, at marahang magbubukas ng pinto—sapagkat may mga pinto sa mundo na dapat talagang binubuksan.

Sa dulo, natutuhan ni Aira ang tunay na kahulugan ng pamagat ng kanyang buhay: Himbing sa ulap—sapagkat ang pahinga ay hindi kahinaan; Gising sa lupa—sapagkat ang tapang ay pagkilos sa oras na tinatawag ka ng himpapawid. At sa pagitan ng dalawang iyon, tumatawid ang tanong na minsan ay umalingawngaw sa isang eroplano: “May dating fighter pilot?” Na ngayon, sa puso niya, ay laging sinasagot ng marahan ngunit buo: “Meron.”