BABAENG OPERATOR, GUMANTI SA TIWALING PULIS GAMIT ANG EXCAVATOR | AKSYON SA PANG-AABUSO SA PILIPINAS

Sa Pilipinas, madalas nating marinig ang mga kuwento ng abuso ng kapangyarihan, pero bihira ang pagkakataong ang inaapi ang siyang tumatayo at lumalaban. Ito ang kwento ni Mariclar Santos, isang 27-anyos na babaeng operator ng excavator na ang kuwento’y nag-viral sa social media dahil sa kakaibang paghihiganti laban sa isang tiwaling pulis. Sa kabila ng mapanganib na sitwasyon, pinatunayan niya na hindi kailanman dapat apak-apakan ang dangal ng isang babae, at lalong hindi dapat gamitan ng dahas ang isang inosenteng mamamayan.

Isang pangkaraniwang umaga sa labas ng Maynila, humawak ng kontrol ng excavator si Mariclar, masinop na winawasak ang lumang gusali at inaayos ang lupang para sa pagtatayuan ng baguhang negosyo. Tahimik ang kanyang mundo, simple ang kanyang pangarap, at sapat na ang maliit na kita para maitawid ang araw. Ngunit sa likod ng bawat maayos na operasyon sa construction site, may nagbabantang panganib na hindi niya kailanman inakala. Dumating si PO3 Dante Sarcos, isang pulis na kilala sa kanilang bayan hindi dahil sa kabutihan o serbisyo, kundi dahil sa pagiging abusado at tuso. Madalas umano nitong hingan ng pera ang mga negosyo at trabahador sa lugar para sa umano’y “proteksiyon.”

Lumapit ang pulis kay Mariclar na mayabang ang tindig at nangingindat ang mata, kasabay ng paghingi ng Php30,000 bilang “quota.” Sa halip na matakot, buong tapang na tumanggi si Mariclar, dahil alam niyang wala siyang ginagawang masama at walang dahilan para magbayad. Ngunit ang pagtanggi niya ay nagpagalit kay Dante. Sa harap ng maraming saksi, sinampal niya ang babae nang malakas, halos mapaupo sa sakit, sabay sinunog ang motorsiklong pinaghirapan pa niyang hulugan sa loob ng dalawang taon. Napahagulgol si Mariclar, hindi dahil sa sakit o takot, kundi dahil sa kawalan ng hustisya at grabeng pang-aabuso.

Habang nagkakagulo at nag-uusap ang mga tao, walang sinuman ang lumapit dahil armado ang pulis. Tahimik na umuwi si Mariclar. Dahil babae, akala ng pulis mahina siya. Dahil simpleng tao, akala niya walang magagawa ang biktima. Ngunit kinabukasan, nagulat ang buong bayan nang bumalik si Mariclar—hindi na umiiyak, hindi pasigaw, hindi may dalang reklamo. Sa halip, dala niya ang mabigat na bakal—ang kanyang excavator.

Dahan-dahan niyang pinaandar ang makina. Nagtakbuhan ang tao. Ngunit huli na ang lahat—sa isang malakas na hampas ng bucket arm, yumanig ang pader ng presinto. Bumulusok ang sementong dingding, nagbagsakan ang bubong, at isa-isang bumigay ang haligi. Ang dating mayabang na presinto ay naging abo at bato. At sa gitna ng pagkawasak, tumayo si PO3 Dante na walang magawa, takot na takot, napagtatanto na hindi pala laging nananalo ang may armas.

Habang papalapit ang excavator, nanigas ang pulis sa takot. Buong tapang na bumaba si Mariclar, humarap sa kanya na walang dalang baril, walang dalang sandata, pero may lakas ng loob na hindi matitinag. Habang nanginginig ang pulis sa galit at hiya, napatunayan ng mga tao na hindi lahat ng babae ay tahimik na biktima. May mga babaeng walang armas, pero may tapang na kayang gumiba ng pader, presinto, at yabang ng isang abusadong tao.

Mabilis na dumating ang media, barangay at ibang opisyal. Ngunit kasabay ng kaguluhan ay dumating ang mas malaking pangyayari. Isang mamahaling sports car ang huminto sa tabi ng kalsada. Bumaba ang isang babaeng naka-simple lamang na damit, tahimik, hindi nagsasalita. Siya si Yana Sanchez, opisyal ng Internal Affairs ng PNP na naka-undercover upang hulihin ang mga tiwaling pulis sa Manila area. Ikinuwento niya sa publiko na ilang araw bago ang insidente, siya mismo ay pinara ng ibang kasamahan ni Dante at tinangkang hingan ng pera. Hindi niya ipinakita na opisyal siya, ngunit nang subukan siyang saktan at pwersahin, ginamit niya ang kasanayan sa self-defense at inaresto ang pulis sa mismong gitna ng kalsada gamit ang sariling technique.

Nang magharap sina Yana at Dante, walang salita ang kailangang lumabas. Isang tawag lang mula sa kanya, dumating ang SWAT at kriminal laboratory. Pinosasan ang pulis, inilabas ang mga dating reklamo, at ibinunyag ang mga ebidensiyang matagal nang tinatago. Mula sa pangongotong, pambubugbog, droga, at pananakot—bumagsak ang buong karera ng abusadong alagad ng batas.

Si Mariclar, kahit sinira niya ang presinto, hindi itinuring na kriminal. Sa halip, tinuring siyang biktima ng pag-abuso ng kapangyarihan. Maraming abogado at organisasyon ang tumulong sa kanya. May mga negosyanteng nagbigay ng bagong motorsiklo, bagong pera para makabalik sa trabaho, at isang kompanya ang naghandog ng libreng pamumuhay dahil sa tapang niyang ipinakita.

Sa social media, milyon ang nanood. Ang hashtag na #JusticeForMariclar ay nag-trending hindi lamang sa Pilipinas kundi sa ibang bansa. May mga babaeng nagpadala ng mensahe, sinasabing sila ay lumakas ang loob dahil sa ginawa ni Mariclar. May mga pulis na nagpadala ng suporta, sinabing Hindi lahat ng pulis ay masama, at dapat maparusahan ang mga tiwaling pumapahiya sa uniporme.

Ngunit higit pa sa viral videos, trending hashtags, at news reports, ang pinakamahalagang nangyari ay ang pagbago ng pananaw ng maraming Pilipino. Sa harap ng pang-aabuso, hindi kailangang manahimik. Sa harap ng kawalan ng hustisya, may karapatang lumaban. At sa harap ng tiwaling sistema, puwedeng manindigan ang isang ordinaryong tao.

Sa huli, si Dante ay sinibak sa serbisyo, kinasuhan ng extortion, physical injury, grave misconduct, arson, at abuse of authority. Hindi na nakabalik sa pagkapulis at humarap sa matagal na pagkakakulong. Samantalang si Mariclar ay nagpatuloy sa kanyang trabaho. Hindi siya nagmalaki, hindi nagtagumpay sa dahas, kundi sa paggawa ng tama.

At si Yana, ang babaeng opisyal na nagkaila bilang ordinaryong driver, ay nagpahayag sa publiko. Sinabi niya: “Kung takot tayong lumaban, mananatiling alipin ang taong bayan. Pero kung ang isang babaeng walang armas ay kayang tumindig, kaya rin ng buong sambayanan.”

Ito ang kwento ng babaeng operator na lumaban sa tiwaling pulis gamit ang excavator. Kwento ng lakas, kwento ng hustisya, at kwento ng Pilipinas na handang gumising mula sa pang-aabuso.