Bagyong ‘Tino’ humina, palapit na sa Palawan | ABS-CBN News

Habang papalapit ang Bagyong Tino sa lalawigan ng Palawan, unti-unti na itong humihina ayon sa pinakabagong ulat ng PAGASA. Gayunpaman, kahit bumaba ang lakas ng bagyo mula sa isang tropical storm tungo sa tropical depression, patuloy pa rin itong nagdudulot ng malalakas na pag-ulan, pagtaas ng baha, at posibleng landslide sa iba’t ibang bahagi ng Visayas at MIMAROPA. Sa pagsilip ng araw, ramdam pa rin ang takot at pangamba ng libo-libong residente na naapektuhan ng sama ng panahon.

Sa lungsod ng Puerto Princesa pa lamang, dama na ang epekto ng masamang panahon. Ang malalakas na hampas ng hangin ay sinasabayan ng patuloy na pagbuhos ng ulan na nagbibigay ng pangamba sa mga kabahayan, lalo na sa mga naninirahan malapit sa ilog at baybaying-dagat. Ayon sa lokal na pamahalaan, marami nang residente ang napilitang lumikas at pansamantalang nanunuluyan sa evacuation centers. Marami sa kanila ang walang dalang kagamitan, at biglaan ang paglikas dahil hindi inaasahang bibilis ang pagtaas ng tubig sa kanilang lugar.

Habang humihina ang Bagyong Tino sa datos ng panahon, hindi humihina ang takot ng mga naninirahan. Mayroong mga kwento ng mga magulang na mabilis na isinakay sa bangka ang kanilang mga anak para lamang makatawid sa baryong mas mataas ang lupa. May mga tindahang napilitan magsarang bigla dahil nababahala sa pagtaas ng tubig-baha. Ang mga magsasaka nama’y nagpaabot ng pangambang baka masira ang kanilang pananim, dahil ilang araw nang tuloy-tuloy ang ulan.

Ayon sa PAGASA, asahan pa rin ang madalas na pag-ulan sa Palawan dahil dala ng Bagyong Tino ang makakapal na ulap at malawak na sirkulasyon. Kahit humina ito mula sa tropical storm, hindi ibig sabihin ay ligtas na ang lahat. Ipinaliwanag din ng mga weather specialist na ang mga bagyong humihina ay kadalasang nagbubuhos ng mas malakas na ulan dahil nagtatagal sila sa isang lugar at mabagal ang galaw. Ito ang dahilan kung bakit nagbabala ang ahensya sa posibleng landslide sa mga liblib na barangay, lalo na sa hilaga at gitnang bahagi ng Palawan.

Sa bayan ng Roxas, ilang tulay ang pansamantalang sinara matapos na lumampas sa normal na lebel ang tubig. May mga sasakyang hindi makatawid at maraming biyahero ang na-stranded. Ang mga byahe papuntang El Nido, Coron, at San Vicente ay nagkaroon ng delay, at ang ilang bangkang pampasada ay hindi pinayagang pumalaot dahil sa malalakas na alon. Ayon sa Philippine Coast Guard, mas mabuting maghintay ng malinaw na signal bago bumiyahe upang maiwasan ang trahedya.

Sa mga evacuation center, makikita ang pagod ngunit pilit na lumalabang mga pamilyang nawalan ng tahanan sa baha. May mga batang yakap-yakap ang kumot, may mga inang hindi makatulog dahil iniisip kung kamusta ang kanilang mga alagang naiwan sa bahay. May mga lalaking nagpabalik-balik sa kanilang lugar upang bantayan kung gaano kataas na ang tubig at kung may posibilidad pang masalba ang kanilang mga kagamitan. Naging masikip, mainit at maingay ang ilang evacuation centers, ngunit dito rin maririnig ang mga dasal, kwentuhan, at payapang pagtitiis.

Habang papalapit ang Bagyong Tino sa Palawan, hindi rin mapigilan ang mga kwento ng kabayanihan ng mga karaniwang tao. May mga kapitbahay na tumulong sa paglikas ng mga senior citizen, may mga bangkero na nagboluntaryo upang magsakay ng mga bata, at may mga pamilyang nagbukas ng kanilang bahay para pansamantalang tirhan ng iba pang evacuees. Sa gitna ng unos, lumulutang pa rin ang diwa ng bayanihan, isang katangiang palaging nakikita sa mga Pilipino tuwing panahon ng sakuna.

Ayon sa National Disaster Risk Reduction and Management Council, libo-libo na ang apektado ng Bagyong Tino at inaasahang tataas pa ang bilang habang unti-unting lumalapit ang bagyo sa Palawan. Maraming bayan ang nagdeklara na ng suspensyon ng klase upang matiyak ang kaligtasan ng mga mag-aaral. Ang ilang negosyo naman ay pansamantalang nagsara dahil sa kawalan ng kuryente at mahinang internet connection. Sa kabila ng saboteng dulot ng sama ng panahon, patuloy pa ring gumagalaw ang mga rescuer, pulis, bumbero, at mga kawani ng lokal na pamahalaan.

Sa sandaling landfall, inaasahan pa rin ang malalakas na ulan at pagbugso ng hangin. Nagpapatuloy ang pamamahagi ng family food packs, gamot, at malinis na tubig. May mga doktor at volunteer nurses na umiikot para magbigay ng check-up sa mga evacuees. May hati-hating pagkain, at tawanan paminsan-minsan para takpan ang pag-aalala sa maaaring mangyari.

Sa Puerto Princesa Airport, marami ring pasahero ang na-stranded dahil kanselado ang ilang flight patungong Luzon at Visayas. May ilan pang turista na hindi makaalis, at habang naghihintay, ang iba’y tumulong na rin sa relief operations bilang pasasalamat sa magandang pagtanggap ng mga taga-Palawan. Makikita sa kanilang mga mata ang panghihinayang dahil hindi natuloy ang kanilang bakasyon, pero mas nangingibabaw ang pagnanais na makatulong.

Habang humihina ang Bagyong Tino, lumalakas naman ang panawagan ng gobyerno para sa patuloy na pag-iingat. Ang pag-relax sa seguridad ay maaaring magdulot ng kapahamakan, lalo na kung biglang bumuhos muli ang ulan. Marami nang kasaysayan ng bagyo sa bansa na biglang nagbago ng direksyon at nag-iwan ng mas matinding pinsala kahit wala na sa typhoon category.

Habang papalapit ang gabi, mas lumalamig ang hangin, mas nababawasan ang liwanag, at mas nagiging tahimik ang mga kalye. Ngunit sa mga evacuation center, buhay na buhay pa rin ang takot at pag-asa. Ang mga ama, nakabantay. Ang mga ina, yakap ang kanilang mga anak. Ang mga opisyal ng barangay, umiikot habang dala ang megaphone at listahan ng pamilya upang siguraduhing walang naiiwan. Sa malayo, maririnig ang pagaspas ng hangin at patak ng ulan sa bubong, paalala na hindi pa tapos ang laban.

Sa kabila ng lahat, nagtitiwala ang mga tao na dadaan din ito. Ang Bagyong Tino ay humihina, ngunit ang Pag-asa ng Palawan ay mas lumalakas. Maraming pinagdaanan ang bansa – mas malalakas na bagyo, mas malalaking trahedya, at mas mabibigat na pagsubok – ngunit palagi namang bumabangon. Kaya ngayon, kahit basa ang lupa at puno ng baha ang kalsada, bitbit pa rin ng mga tao ang pag-asang bukas maaaring sumikat ang araw.

Sa huli, ang kwento ng Bagyong Tino ay hindi lamang kwento ng ulan at hangin. Ito ay kwento ng pagtitiyaga, pagkakaisa, pagtutulungan, at pananalig. Habang patuloy itong papalapit at humihina, patuloy ding lumalakas ang katatagan ng Palawan. May mga bahay na matatangay ng baha, may mga pananim na masisira, may mga negosyong mapipilitang magsara, ngunit may pusong Pilipino na hinding-hinding magpapatalo sa bagyo.

At sa pagsapit ng lupaing babahaging paliparan ng Bagyong Tino, mananatili ang mga kwento ng mga nagligtas, mga nailigtas, mga nagdasal, at mga nagtiwala. Ang Palawan ay nakahanda – hindi lamang dahil sa babala ng panahon, kundi dahil sa lakas ng loob ng mga mamamayan nito. Sapagkat sa bawat bagyo na dumarating, natututo sila. Sa bawat ulan na bumubuhos, mas nagiging matatag ang kanilang puso. At sa bawat unos na humihina, mas lumalakas ang kanilang pag-asa.