“KUNG MABAYARAN MO ANG PINAKAMASAMANG KWARTO, IBIBIGAY KO SA’YO ANG SUITE!”—TUMAWA ANG MANAGER

Ang Pinakamalalang Kuwarto

I. Ang Hotél sa Gilid ng Bituin 🏨

Sa gilid ng isang sikat na tourist spot sa Tagaytay, nakatayo ang isang kilalang hotel: Estrella Vista Hotel. Hindi man ito kasing laki ng mga five-star chain, kilala ito dahil sa napakagandang tanawin ng bulkan at lawa, at sa social media photos na galing sa kanilang Sky Suite — ang pinakamahal na kuwarto sa buong lugar.

Pero sa likod ng marangyang lobby at pino nilang branding, may mga kuwartong halos hindi na ipinapakita sa mga kliyente, itinatago sa dulo ng mga pasilyong bihirang madaanan. ‘Yun ang mga kuwartong luma, may mantsa ang dingding, mahina ang aircon, at minsan may amoy pa ng lumang kahoy at alikabok. Silang mga tinatawag ng staff na “pang-bargain room” — para sa mga desperado o sobrang tipid.

Isang maulang hapon, pumasok sa lobby ang isang babaeng naka-hoodie, kupas na pantalon, at medyo luma nang backpack. Basang-basa ang laylayan ng pantalon niya sa ulan, ngunit diretso ang tindig.

Siya si Ria Dacquel, 26 anyos, freelancer na graphic designer, sanay sa mga murang inn, hostel, at kung minsan ay couchsurfing. Matagal na niyang pangarap na magpahinga sa isang lugar na may magandang tanawin, ngunit laging pumipigil ang tanong na: “Magkano?”

Ngayon, dala ang kaunting ipon, sinubukan niyang pumasok sa Estrella Vista, kahit alam niyang mahal ito.

Pagpasok niya, sinalubong siya ng malamig na hangin mula sa centralized aircon, malinis na marmol sa sahig, at isang chandelier na parang bituin sa kisame. Sa reception, may isang babaeng naka-professional suit, pulidong buhok, at manipis na ngiti. Nakasabit sa dibdib ang nameplate: “Ms. Lorelie – Hotel Manager.”

II. Ang Pagmamaliit ng Manager 😏

Lumapit si Ria sa front desk.

“Good afternoon po,” magalang niyang bati. “Magkano po ang pinakamurang kuwarto ninyo for one night?”

Sinukat muna siya ng tingin ni Lorelie, mula sa basang sapatos hanggang sa backpack na mukhang araw-araw kasama sa laban.

“Good afternoon,” sagot ni Lorelie, pero may malamig na tono. “Fully booked na ang most of our rooms. Ang available na lang ay mga standard at suite.”

Napakagat-labi si Ria. “Ah… ganun po ba. Wala na po bang mas mura? Kahit ‘yung… pinakamura talaga?”

Bahagyang tumaas ang kilay ni Lorelie.

“Miss, this is Estrella Vista,” aniya. “Hindi kami hostel.”

Narinig iyon ng isang bellboy na si Jun, pero nagkunwari na lang na abala sa pagtulak ng luggage cart. Nakita niya ang hiya sa mata ni Ria.

“Ang standard room namin,” patuloy ni Lorelie, “nasa ₱5,500 per night. Kasama na ang breakfast.”

Napabuntong-hininga si Ria. Sa isip niya, sapat na ‘yun para sa kalahating buwan na renta ng bed space sa Maynila.

“Wala na po ba talagang mas mababa pa kaysa doon?” maingat pero umaasang tanong ni Ria. “Kahit maliit lang… hindi importante ang design… basta lang po may tulugan at ligtas.”

Natawa nang bahagya si Lorelie, tinakpan ng kamay ang bibig na parang refined pero halata ang pangungutya.

“Well,” sabi niya, “technically… may isa kaming pinakamababang kuwarto. Pero hindi ito listed sa website at hindi namin in-o-offer sa regular guests.”

Napatingin si Ria, may liwanag na sumulpot sa mata.

“Magkano po?”

“₱1,200 per night,” sagot ni Lorelie. “Pero…” bigla niyang tinapik-tapik ang ballpen sa mesa, pinapahaba ang tensyon, “kahit ang staff ay ayaw tumira doon. Iyon ang pinakamalalang kuwarto namin. Walang view, luma ang kama, mahina ang aircon, at may mga sira na hindi pa naaayos.”

Nagbukas ang bibig ni Ria pero walang lumabas na salita kaagad.

“Pero safe naman po?” tanong niya sa huli. “Walang tumutulong kisame, walang butas na may daga, walang… multo?”

Napangisi si Lorelie.

“Safe naman. Pero kung mabayaran mo ‘yan,” biglang kumislap ang mata niya, “ibibigay ko sa’yo ang suite.” Hinawi niya ang buhok at tumawa nang mahina. “Joke lang.”

Pero may kakaibang tono sa “joke” niya — parang nanunubok, parang nanliliit.

“Kung mababayaran mo ang pinakamalalang kuwarto na ‘yan nang walang reklamo,” dugtong niya, mas malakas ang boses ngayon, “sa susunod na bisita mo rito, I’ll personally upgrade you to the Sky Suite. Sige, challenge ko ‘yan.”

May sumilip na waiter sa gilid, nakikinig. Si Jun, ang bellboy, napatingin din.

“Ma’am…” mahinang sabi ni Jun, “baka—”

“Jun,” singit ni Lorelie, “please escort our guest later kung tatanggapin niya ang offer. Busy ako.”

Bumalik ang tingin ni Lorelie kay Ria.

“So, Miss… game ka ba? ₱1,200, no complaints policy. Walang tawag sa front desk, walang reklamong ‘mainit,’ ‘maingay,’ ‘mabaho.’ Kung makayanan mo, next time, suite na agad.”

III. Ang Pagtanggap sa Hamon 💸

Tahimik na tumingin si Ria sa mesa, saka sa paligid: sa mga sofa, painting, at mga taong naka-formal. Alam niyang pinagtitinginan na siya ng iba. Yung isang guest na naka-dress at pearls, napapailing na.

“Pinakamalalang kuwarto,” bulong ni Ria sa sarili. “₱1,200. Isang gabi lang. Kaya ‘to.”

Iniangat niya ang ulo at diretsong tumingin kay Lorelie.

“Sige po,” mahinahon pero matatag niyang sabi. “Tatanggapin ko.”

Bahagyang nabigla si Lorelie. Akala niya aalis lang o magpapakatanga-tanga ang babae. Pero tumango siya, nagpapakitang “professional.”

“Okay then. One night, Room B-014,” sabi niya, kumuha ng form. “Pakifill-out lang ito. At para klaro, Miss… Ria?” tiningnan niya ang ID, “kapag nagreklamo ka kahit ano — kahit tanong tungkol sa amenities — that’s it. Game over. Hindi kasama ang suite ‘pag bumalik ka.”

Ngumiti nang payapa si Ria.

“Wala po akong balak magreklamo,” sagot niya. “Sanay po ako sa mas malala pa diyan, sa totoo lang.”

Pinanood ni Jun habang nagbabayad si Ria gamit ang halos gusot nang pera. Kita niya kung paano kinapa ni Ria ang bulsa, at kung paano medyo kumislot ang dalaga nang ma-realize niyang halos kalahati ng naipon niya ang biglang nawala.

Pagkatapos magbayad, inabot ni Lorelie ang keycard na may nakasulat: B-014.

“Jun, i-assist mo na si Ms. Dacquel,” utos niya. “At siguraduhin mong… makarating siya sa kuwarto nang maayos.” Hindi klaro kung may doble kahulugan ang sinabi niya, pero may nahalong biro at pangmaliit.

Tinapik ni Jun nang marahan ang trolley bag ni Ria (na halata namang hindi mamahalin). “This way po, ma’am.”

Habang naglalakad sila papunta sa elevator, naririnig pa rin nila ang mahinang tawanan sa front desk.

IV. Ang Pinakamalalang Kuwarto 🛏️

Sa halip na paakyat, pababa ang pinindot ni Jun sa elevator.

“Basement po?” tanong ni Ria, medyo nabahala.

“Opo, ma’am,” sagot ni Jun. “Doon po kasi ‘yung ilang old rooms na hindi na masyadong ginagamit. Dati raw staff quarters, tapos ginawang pang-low budget guests, kapag fully booked.”

Pagbukas ng elevator, sinalubong sila ng mas malamlam na ilaw. Hindi marumi, pero halatang luma. May mahabang pasilyo, may pinto sa magkabilang gilid, pero karamihan ay nakasarado at may nakapaskil na “For Maintenance.”

Huminto si Jun sa harap ng pintong may maliit na karatula: B-014.

“Ma’am,” nahihiyang wika ni Jun, “pagpasensyahan n’yo na po ha. Wala naman pong delikado rito. Pero kung—”

Ngumiti si Ria.

“Kuya Jun, okay lang. Sinabi naman na nila.”

Binuksan ni Jun ang pinto. Pagpasok nila, napansin ni Ria agad ang ilang bagay:

May lumang aircon sa dingding na may kaunting kalawang sa gilid.
May isang fluorescent lamp na medyo kumukurap.
May kama, pero hindi kasing lambot ng sa mga hotel sa TV; parang spring mattress na matagal nang ginamit.
Sa dingding, may mantsa ng dating water leak na hindi pa repainted.

Pero malinis ang bedsheet, maayos ang curtina (kahit namumutla na sa katandaan), at walang amoy basang damit o bulok na kahoy. Medyo kulob lang.

“Nakakahiya man, ma’am,” sabi ni Jun, “kami-kami na lang po ang naglilinis dito. Hindi na kasi priority ni ma’am manager. Basta raw ‘di mabagsak ang ceiling, okay na.”

Lumapit si Ria sa kama at marahang hinaplos ang bedsheet.

“Malinis naman,” sabi niya. “Sanay akong matulog sa mas manipis pa rito.”

Nagulat si Jun. “Talaga po?”

Tumango si Ria. “Tatlong taon akong nagtrabaho sa Maynila bilang taga-layout sa maliit na printing shop. May mga panahong sa floor lang ako natutulog sa boarding house. Mainit, siksikan, maingay. At kahit saan ako tumingin, may damit nakasampay.”

Napangiti si Jun.

“Siguro po kung gano’n, luxury na ‘to sa inyo,” biro niya.

Ngumiti rin si Ria. “Hindi naman. Pero sapat na.”

Lumapit si Jun sa aircon, binuksan niya ito. Umugong nang malakas, pero may lumabas namang malamig na hangin, kahit hindi kasing lamig ng nasa lobby.

“Kung sakaling biglang tumigil ‘to, ma’am—” napahinto si Jun, naalala ang “no complaint policy.”

Ngumiti siya nang alanganin. “Ah, basta po, may window naman, pwede po buksan para pumasok hangin. Yung lock po nito,” itinuro niya ang bintana, “maayos pa. At ayan ‘yung switch ng ilaw sa banyo. Medyo mahina pressure ng tubig, pero okay naman.”

Tumingin si Ria sa kanya.

“Salamat, Kuya Jun,” wika niya. “Hindi mo na kailangang magpaliwanag nang todo. Naiintindihan ko.”

Tumango si Jun, pero bago siya lumabas, hindi na niya napigilang magsalita.

“Ma’am Ria… alam n’yo po, hindi ko nagustuhan ‘yung sinabi ni ma’am manager kanina. Yung ginawa niya, parang… gusto niya kayong mapahiya.”

Bahagyang natahimik si Ria.

“Sanay na ako sa tingin nilang ganun,” mahinahon niyang sagot. “Pero hindi ko hahayaang tingin nila ang magdikta kung ano ang kaya kong tiisin o ma-achieve. Isa pa — hindi naman niya alam kung sino ako, ‘di ba?”

Nagkibit-balikat si Jun. “Basta po, kung may kailangan kayo… kahit hindi kayo puwedeng magreklamo sa desk, kumatok lang kayo sa staff room. Nasa dulo lang po ng hallway.”

Ngumiti si Ria. “Sige. Salamat ulit.”

Pagkaalis ni Jun, nagsara ang pinto, at naiwan si Ria sa loob ng B-014 — ang “pinakamalalang kuwarto” ng Estrella Vista.

V. Isang Gabi sa Ilalim ng Estrella 🌙

Pagkalipas ng ilang oras, nag-adjust na ang katawan ni Ria sa ambiance ng kuwarto. Inilabas niya ang lumang laptop, nag-connect sa mabagal na Wi-Fi (na isa rin sa “feature” ng basement), at nagpatuloy sa trabaho: gumagawa siya ng pitch deck para sa isang maliit na food brand na gustong magpa-rebrand.

Sa gitna ng trabaho, may narinig siyang tulo ng tubig sa banyo.

Tik… tik… tik…

Tumayo siya, binuksan ang ilaw sa banyo — fluorescent na medyo kulay dilaw. May tumutulo sa gripo ng lababo; hindi malakas, pero tuloy-tuloy.

“Pwede na,” bulong niya. “At least hindi butas sa kisame.”

Bumalik siya sa kama, tinapos ang ginagawa, at nang mapagod, nag-check ng wallet: halos wala nang laman, tamang-tama na lang sa pamasahe pauwi kinabukasan at kaunting pagkain.

“Bahala na,” sabi niya sa sarili. “Ang gusto ko lang naman — isang gabing matahimik, kahit sa ‘pinakamalalang kuwarto.’”

Bandang alas-diyes, sinubukan niyang matulog. Nag-ingay ang aircon, kumalabog nang bahagya ang casing sa hangin. Sa pasilyo, may naririnig siyang mahihinang yabag — staff, bellboy, minsan tunog ng cart.

Pero sa gitna ng lahat, nakatulog din siya, yakap ang backpack na parang unan.

Sa kalagitnaan ng gabi, nagising siya sa tunog ng malakas na kulog. Umuulan nang malakas sa labas; kahit wala siyang view, ramdam niya ang lamig na pumapasok mula sa gilid ng bintana.

Sandaling nanalangin si Ria.

“Lord, hindi ko alam kung kailan ako makakatikim ng suite,” bulong niya, “pero salamat na rin sa kuwartong ‘to. At sana… sana, dumating din ‘yung araw na hindi na ako pagtatawanan sa mga lobby na ganito.”

At muling pumikit ang kanyang mga mata.

VI. Umagang May Kasunod na Bagyo ☀️⚡

Kinabukasan, mag-aalas-otso na nang magising si Ria. Ramdam niya ang bahagyang pananakit ng likod dahil sa matigas na kutson, pero hindi siya nagreklamo. Tumayo siya, nag-inat, at napansin na ang aircon ay tumigil bandang madaling-araw; medyo maalinsangan sa loob, pero kaya naman.

Naligo siya sa malamig na tubig, nagbihis ng pinakamalinis na damit na meron siya — isang simpleng blusa at maong. Pagkatapos, inayos niya ang kama — hindi required, pero nakasanayan niya. Saka niya sinilip ang oras sa phone: may email.

Subject: Project Proposal Approved

Hindi niya maiwasang mapangiti. Ang pitch deck na ginawa niya kagabi — tinanggap ng kliyente. May downpayment siyang matatanggap sa GCash mamayang hapon.

“Salamat,” bulong niya.

Lumabas siya ng kuwarto dala ang backpack. Nandoon si Jun sa may dulo ng hallway, nag-aayos ng cleaning cart.

“Good morning po, ma’am Ria!” bati nito. “Kamusta po tulog?”

“Maayos naman,” sagot ni Ria, at iyon ang totoo. “Medyo maingay lang aircon, pero okay lang.”

Napa-iling si Jun, napangiti.

“Ano po, hehe, hindi po ba kayo… magre-reklamo?” biro niya.

Umiling si Ria. “Hindi. Di ko rin naman kailangan. Bayad naman ang tulog ko.”

Sumakay sila ng elevator paakyat sa lobby. Pagbukas ng pinto, bumungad agad ang maliwanag na chandelier, malamig na hangin, at mahinang tugtog na instrumental. Nag-iba ang mundo, parang ibang dimensyon mula sa basement.

Nakaupo sa front desk si Lorelie, may kausap sa phone. Nang makita silang pataas, agad siyang napatingin.

“Good morning, Ms. Dacquel,” bati ni Lorelie, may pilit na ngiti. “So… kamusta ang stay sa ‘pinakamalalang kuwarto’ namin?”

Ramdam ni Ria ang ilang pares ng matang nakatingin. Nasa lobby ang ilang guests, may nag-aalmusal, may nag-aayos ng luggage. Nandoon din ang assistant manager, si Paolo, na ngayon ay parang curious sa eksenang nagaganap.

Ngumiti si Ria.

“Maayos naman po,” mahinahon niyang sagot. “Malinis ang bedsheet, gumagana ang ilaw, may malamig na tubig, at hindi naman bumagsak ang kisame habang natutulog ako. Sulit na sa halagang ₱1,200.”

Bahagyang nagulat si Lorelie. Akala niya mag-uupload na ng rant si Ria online.

“So…” sabat ni Paolo, “wala po bang reklamo? Hindi po ba kayo nahirapan?”

Umiling si Ria.

“Marami na po akong naranasang mas mahirap,” wika niya. “Kaya para sa akin, blessing na itong B-014.”

May munting bulungan sa lobby. Yung isang guest na tumingin nang may pangmamaliit kahapon, ngayon ay parang na-curious kung ano nga ba ang itsura ng kuwartong iyon.

VII. Ang Pagbabaliktad ng Sitwasyon 😮

Bago pa makasagot si Lorelie, biglang pumasok sa lobby ang isang lalaking nakasuot ng simpleng polo at dark jeans. Wala siyang dala-dalang entourage, pero halata sa tindig na hindi ordinaryong bisita.

Siya si Mr. Emilio Santos, mid-50s, may salamin, at may ID na simpleng nakasabit sa lanyard: Board of Directors.

Napatingin si Paolo at agad lumapit.

“Sir Emilio, good morning po!” bati niya. “Hindi po namin alam na bibisita kayo ngayon.”

“Biglaan,” sagot ni Emilio, pero napansin niyang tahimik ang lobby at may kakaibang tensyon malapit sa front desk. “Ano’ng nangyayari rito?”

Mabilis na nagsalita si Lorelie, halatang gusto niyang kontrolin ang kwento.

“Sir, nothing serious. May guest lang po na nag-avail ng pinaka-budget room natin. You know, ‘yung B-014. Mild inconvenience lang naman po. Ginawa ko pong challenge, ‘kung makayanan mo ang kuwartong ‘yun, next time, suite na.’ Joke-joke lang po kagabi.”

Napakunot ang noo ni Emilio.

“Challenge?” ulit niya. “Sa guest?”

Tumingin si Emilio kay Ria, na tahimik lang nakatayo sa tabi.

“Nag-stay ka sa B-014?” tanong ni Emilio, ngayon ay diretso sa kanya.

“Opo, sir,” magalang na sagot ni Ria. “Wala naman pong problema sa akin. Nabayaran ko po, at maayos naman po ang tulog ko.”

Tumingin si Emilio kay Lorelie, mabigat ang tingin.

“Lorelie, puwede ba tayong mag-usap mamaya sa office?” malamig niyang wika.

Biglang kinabahan si Lorelie. “O-opo, sir.”

Pero bago pa sila maghiwa-hiwalay, may biglang idea si Emilio.

“Alam n’yo,” sabi niya, “magandang pagkakataon ‘to. Gusto kong makita ‘yung sinasabi niyong ‘pinakamalalang kuwarto.’ Jun!”

Nagulat si Jun. “Po, sir?”

“Samahan mo ako sa B-014. Gusto kong makita kung ano ang estado ng mga kuwartong pinapagawa ninyo ng dahilan.” Lumingon siya kay Ria. “Miss, kung okay lang sa’yo, bababa kami saglit. Gusto kong malaman ang experience mo firsthand.”

Nagkatinginan ang mga staff. Si Lorelie, halatang gustong pigilan, pero hindi niya magawa.

VIII. Ang Pagbisita sa B-014 🔍

Muling bumaba sina Emilio, Jun, at Ria sa basement. Tahimik ang biyahe sa elevator. Pagbukas ng pinto, muling bumungad ang madilim na pasilyo at luma-lumang pintura.

Bumaling si Emilio kay Ria.

“Hindi ka ba natakot dito kagabi?” tanong niya.

Ngumiti si Ria. “Sanay na po akong mag-adjust sa kung ano’ng meron. Isa pa, alam ko naman pong may mga tao sa taas. At may Diyos sa lahat ng taas.”

Tumango si Emilio, parang natuwa sa sagot.

Pagdating nila sa harap ng B-014, binuksan ni Jun ang pinto gamit ang master key (na ibinalik na kanina ni Ria). Pumasok sila.

Pinagmasdan ni Emilio ang buong kuwarto: ang lumang aircon, ang mantsa sa dingding, ang ilang bitak sa pintura, ang banyo na may tumutulong gripo.

“Jun,” mahinahong tanong ni Emilio, “ganito na katagal ang B-014?”

“Matagal na po, sir,” sagot ni Jun. “Ilang taon na po. Dati raw, staff quarters. May mga plano pong ipa-renovate, pero laging nauudlot. Ngayon, parang testing ground na lang po ng manager sa mga guests na tingin niya… hindi bagay sa pang-regular na room.”

Napatigil si Emilio, tumingin kay Ria.

“At nagbayad ka nang buo para rito?” tanong niya.

“Opo, sir. Nag-offer po si ma’am manager ng ₱1,200. Kaya ko na po ‘yon.”

Humakbang si Emilio papunta sa kama, marahang pinisil ang kutson, tiningnan ang mantsa sa pader. Umikot siya sa kuwarto na para bang nag-i-inspect ng property na hindi niya alam na pag-aari niya — pero alam niya. Siya ang nasa Board, at isa sa mga major investors.

“Jun,” sabi niya, “paki-tawag si Lorelie at si Paolo. Dito. Ngayon.”

IX. Ang Pagtutuos sa Basemént ⚡

Pagbalik ni Jun, kasama na sina Lorelie at Paolo. Halatang pawisan si Lorelie kahit malamig sa lobby kanina.

“Sir Emilio,” bungad ni Lorelie, pilit ang ngiti, “hindi naman po talaga ginagamit ‘tong room na ‘to kung hindi naman kailangan. Extra option lang po. Hindi naman po—”

“Tahimik ka muna, Lorelie,” malumanay pero mabigat ang boses ni Emilio. “Makikinig ka lang.”

Tumingin siya kay Paolo.

“Alam mo bang ganito pa rin ang condition ng B-014?” tanong ni Emilio.

“Ah… sir,” sagot ni Paolo, “may mga report po kami dati about renovation budget, pero hindi pa po naaprubahan sa management level…”

“Management level?” ulit ni Emilio. “Hindi ba ikaw ‘yon, Lorelie?”

Namula ang mukha ni Lorelie.

“Sir, sinunod ko lang po ang priorities. Mas mahalaga po ‘yang top floors, lalo na ‘yung Sky Suite. ‘Yun po ang binabayan ng mga VIP. Ang ganitong kuwarto, pang-bargain lang. Kung gusto nilang magtiis, choice nila ‘yun. At kung gusto nilang suite, edi magbayad sila nang maayos.”

Tumahimik ang buong kuwarto.

Tumingin si Emilio kay Ria.

“Inalok ka niyang ‘challenge’ daw?” tanong niya.

“Opo, sir,” maingat na sagot ni Ria. “Kung mabayaran ko po ang ‘pinakamalalang kuwarto’ nang walang reklamo, sa susunod na punta ko, i-u-upgrade daw po niya ako sa suite. Parang biro, pero may halong… totoo.”

Napakapit si Emilio sa bewang, huminga nang malalim.

“Lorelie,” kalmado niyang sabi, “ano sa tingin mo ang mensaheng binibigay natin sa mga bisita kapag pinaparamdam nating ‘hindi sila bagay’ sa maayos na kuwarto?”

“Hindi naman po ‘yun ang—”

“Pero ‘yun ang lumalabas,” putol ni Emilio. “Puwede tayong mag-offer ng budget room, pero hindi puwedeng ipahiya ang taong kumukuha nito. Lalo na kung hindi naman sila nanloloko, at nagbabayad nang tama.”

Tumingin siya kay Ria, saka muling kay Lorelie.

“Alam mo ba, Lorelie, kung bakit ko sinusubaybayan ang mga kuwento ng mga guest natin lately? Dahil may plano ang Board na i-expand ang Estrella chain. Gusto naming siguruhin na hindi lang building ang pinupondohan namin, kundi kultura. At sa nakikita ko ngayon…”

Tumingin siya sa lumang aircon, sa mantsa sa dingding.

“…niloloko mo ang guests at pati ang sistema. Nagbabayad sila ng tama, pero binibigay mo sa kanila ang pinakamasama, hindi dahil iyon lang ang kaya ng budget — kundi dahil sa tingin mo, ‘hindi sila bagay’ sa iba.”

Namuti ang mukha ni Lorelie.

“Sir, hindi po—”

“Paolo,” pormal na sabi ni Emilio, “effective today, suspendido si Ms. Lorelie as hotel manager, pending investigation. Ikaw ang acting manager. Unahin n’yo ang pag-ayos ng lahat ng kuwartong ginagamit pa, kabilang ang basement rooms. At—” tumingin siya kay Ria, “ayusin mo ang isang suite ngayon din.”

Halos malaglag ang panga ni Paolo. “Sir, ngayon po?”

“Ngayon,” ulit ni Emilio. “At si Ms. Ria Dacquel dito…” ngumiti siya kay Ria, “siya ang unang guest na magbu-book ng Sky Suite nang libre — hindi lang sa susunod na punta, kundi simula mamayang gabi kung gusto niya. Bilang paghingi ng tawad ng Estrella Vista.”

Namulat ang mata ni Ria, nag-alangan.

“Sir… hindi naman po kailangan…” mahina niyang wika.

“Nangangailangan kami,” sagot ni Emilio. “Nangangailangan kami ng pagkakataon na itama ang mali.”

X. Ang Suite na Hindi Inakala 🌌

Makalipas ang ilang oras, nakatayo si Ria sa harap ng pintuan ng Sky Suite sa itaas na palapag. Nakatayo sa gilid si Jun, halatang mas masaya pa yata kaysa sa mismong guest.

“Ma’am Ria,” nakakatuwang sabi ni Jun, “ito na po ‘yung pinakamagandang kuwarto namin. All glass view, king-size bed, private balcony. Sobrang bihira lang po ang nakakapasok dito.”

Binuksan niya ang pinto. Pagpasok, parang ibang mundo:

May malambot na carpet na parang ulap sa ilalim ng paa.
May malaking kama na may puting-puting duvet at pillows na parang yakap ng ulap.
Floor-to-ceiling glass window na tanaw ang lawa at bulkan, kumikislap sa araw.
May sariling bathtub sa isang sulok na may view din sa labas.

Napatulala si Ria. Hindi niya alam kung uupo, hihiga, o iiyak.

“Kuya Jun…” bulong niya, “parang panaginip ‘to.”

Ngumiti si Jun. “Deserve n’yo po, ma’am. Hindi lahat ng tao na dumadaan sa lobby namin ay nabibigyan ng pagkakataon na ipakita kung gaano sila katatag. Maswerte kami at nag-stay kayo — kahit sa pinakamalalang kuwarto.”

Pumasok si Emilio sandali, kumatok muna bago dumiretso.

“Ms. Ria,” sabi niya, “ulit, we’re very sorry sa naranasan mong pangmamaliit. Hindi kami perfect, pero gusto naming matuto. At kung papayag ka, gusto ka naming tulungan sa sarili mong pangarap.”

Napatingin si Ria, naguluhan.

“Sir?”

“Binasa ko ang website na nilagay mo sa form,” sagot ni Emilio. “Freelance graphic designer ka. May mga sample ka ng branding works. Kailangan namin ng bagong campaign — at tingin ko, mas bagay na manggaling sa isang taong nakaranas ng ‘pinakamababa’ at nakakita ng ‘pinakamataas.’ Kakayanin mo bang i-pitch?”

Parang sumabog ang confetti sa utak ni Ria.

“K-kakayanin po,” nanginginig ang boses niya, pero puno ng sigla. “Gagawin ko pong pinakamaganda.”

Ngumiti si Emilio.

“Yan ang gusto kong marinig.”

XI. Aral Mula sa Pinakamalalang Kuwarto ✨

Kinagabihan, nakaupo si Ria sa balcony ng Sky Suite, hawak ang laptop, bukas ang isang blank presentation: “Estrella Vista: Home for Every Dreamer” — tentative title.

Sa ibaba, makikita ang ilaw ng mga bahay, sasakyan, at ang hulma ng bulkan sa dilim. Sa loob, naririnig ang mahina at steady na tunog ng aircon — ibang klase sa ugong ng B-014.

Napangiti si Ria, naalala ang lumang kama sa basement.

“Kung hindi dahil sa ‘pinakamalalang kuwarto,’” bulong niya, “hindi ko siguro mararanasan ‘tong suite.”

Pero alam niyang hindi kwarto ang totoong kwento, kundi ang pagtrato sa tao — kung paanong minsan, kailangan mong kayanin ang kahihiyan, hindi para magpaka-martir, kundi para patunayan na hindi bababa ang halaga mo dahil lang sa tingin ng iba.

Sa lobby, kinabukasan, may bagong notice na ipapaskil, gawa mismo sa draft ni Ria:

PANIBAGONG PANUNTUNAN NG ESTRELLA VISTA

Walang guest ang dapat iparamdam na “hindi bagay” sa kahit anong kuwarto.
Ang lahat ng kuwarto — mula budget hanggang suite — ay dapat ligtas, malinis, at marangal.
Ang paggalang ay hindi amenity; ito’y obligasyon.

Sa basement, ang B-014 ay naka-schedule na sa major renovation. Gagawin itong “Heritage Room” — isang kuwartong alay sa mga panahong humble beginnings ng hotel. Hindi na ito itatago bilang kahihiyan, kundi paalala.

At si Lorelie? Sa gitna ng investigation, binigyan siya ng Board ng opsyon: umalis, o magbago. Pinili niyang harapin ang training, counseling, at pagbalik bilang simpleng staff kung saka-sakali. Mahirap tanggapin, pero kailangan.

Sa huli, ang kwento ni Ria at ng “pinakamalalang kuwarto” ay naging alamat na ikinukuwento ni Jun sa mga bagong staff:

“Huwag n’yong minamaliit ang hitsura ng guest,” sabi niya. “Kasi minsan, sila pa ang magtuturo sa’tin kung paano maging totoong tao — hindi lang ‘tagabantay ng magarang pinto.’”

At tuwing may dadaan na simpleng nakadamit, may backpack, o mukhang pagod sa biyahe, iba na ang tingin ng Estrella Vista: hindi na “budget guest,” kundi posibleng panibagong kwento.

At doon, tunay na nagsimula ang pagiging Estrella ng Estrella Vista — hindi lang sa view, kundi sa paraan nitong paggalang sa liwanag sa loob ng bawat taong kumakatok sa kanilang pinto.